ویکرانت؛ غولی از سرزمین مهاراجه‌ها
ناو INS Vikrant که در حال حاضر به عنوان اولین ناو هواپیمابر هندی شناخته می‌شود، نام خود را از یک ناو هواپیمابر دیگر به همین نام گرفته است که از ۱۹۶۱ در ارتش این کشور خدمت می‌کرد. ویکرانت با نام ابتدایی هرکولس، یک ناو انگلیسی بود که در جریان جنگ جهانی دوم برای نیروی دریایی سلطنتی این کشور ساخته شد اما هیچ وقت به صورت رسمی به خدمت در نیامد و تکمیل نشد.
فرارو – نخست‌وزیر هند، فستیوال دیوالی امسال را بر عرشه ناو هواپیمابر ویکرانت جشن گرفت. ناوی که سال ۲۰۱۳ به آب انداخته شد و نخستین ناو هواپیمابر نیروی دریای هند است که توسط همین کشور ساخته شد. دیوالی، آئینی باستانی در فرهنگ هند است که از جشن‌‌هایی پنج روزه با آدابی مشخص تشکیل می‌شود.
به گزارش فرارو، فارغ از این که چرا نارندرا مودی تصمیم گرفت فستیوال دیوالی سال ۲۰۲۵ را بر عرشه این ناو هواپیمابر جشن بگیرد و شاهد پرواز جنگنده‌های ارتش کشور خود باشد، قصه ناوهای هواپیمابر هند داستانی جالب توجه و جذاب است. همانطور که انتخاب نام ویکرانت برای این غول آهنی قصه‌ای جذاب دارد. نیروی دریایی هند، دو ناو هواپیمابر دارد که یکی ساخت خود این کشور و دیگری ناوی قدیمی و ساخت روسیه است.
ویکرانت
طراحی ناو ویکرانت از ۱۹۹۹ در شرکت Cochin Shipyard آغاز شد. پروژه‌ای سنگین و پیچیده که وقتی به ثمر نشست، این شرکت و هند را در زمره معدود سازندگان ناوهای هواپیمابر قرار داد. ساخت مازه (Keel) یا ستون فقرات اصلی کف کشتی سال ۲۰۰۹ کلید خورد و سال ۲۰۱۱ بود که این سازه از حوضچه خشک (Dry Dock) و سال ۲۰۱۳ پس از تکمیل سازه به آب انداخته شد. بخش اول تست‌های این کشتی (Basin Trials) در حالی که کشتی پهلو گرفته بود، دسامبر ۲۰۲۱ کامل و تست دریایی آن در آگوست ۲۰۲۱ آغاز شد. ویکرانت در سپتامبر ۲۰۲۳ به طور رسمی به خدمت نیروی دریایی هند در آمد.
ویکرانت ۲۶۲ متر طول، ۶۲ متر عرض و حدود ۴۵ هزار تن وزن دارد. این ناو می‌تواند ۳۶ هواگرد شامل ۲۶ جنگنده و ۱۰ هلی‌کوپتر تهاجمی و ترابری را حمل کند. تقسیم‌بندی هلی‌کوپترها (HAL Dhruv، HAL Chetak، Westland Sea King و Kamov Ka-31) نیز بر اساس نیازهای ماموریتی مانند هوابرد، جستجو و نجات و عملیات تهاجمی سطحی و زیرسطحی است. در حال حاضر هند از جنگنده‌های میگ ۲۹ – کِی بر این ناو استفاده می‌کند که در دسته هواپیماهای carrier-based قرار می‌گیرد و قابلیت پرواز از ناو را دارد. تا سال ۲۰۳۰ نیز جنگنده‌های فرانسوی رافائل به این ناو اضافه خواهند شد. ارتش هند همچنین در حال کار بر توسعه جنگنده خود با نام TEDBF نیز هست که به این ظرفیت اضافه شود.
ناو INS Vikrant که در حال حاضر به عنوان اولین ناو هواپیمابر هندی شناخته می‌شود، نام خود را از یک ناو هواپیمابر دیگر به همین نام گرفته است که از ۱۹۶۱ در ارتش این کشور خدمت می‌کرد. ویکرانت با نام ابتدایی هرکولس، یک ناو انگلیسی بود که در جریان جنگ جهانی دوم برای نیروی دریایی سلطنتی این کشور ساخته شد اما هیچ وقت به صورت رسمی به خدمت در نیامد و تکمیل نشد. چرا که ساخت آن با پایان یافتن جنگ جهانی دوم کنار گذاشته شد. سال ۱۹۵۷ هند این کشتی نیمه‌کاره را از انگلیسی‌ها خرید. چهار سال طول کشید تا این کشتی تکمیل و مجهز شود. خدمت آن نیز از مارس ۱۹۶۱ آغاز و ۳۶ سال بعد در ۱۹۹۷ بازنشسته شد. این ناو هواپیمابر در جریان جنگ ۱۹۷۱ پاکستان و هند نقشی کلیدی بازی کرد.
ویکرامادیتیا
چند سال طول کشید تا هند توانست بار دیگر این توان خود را بازیابی کند. چرا که ویکرانت سال ۱۹۹۷ بازنشسته و ناو هواپیمابر بعدی، سال ۲۰۱۳ به طور رسمی در خدمت ارتش هند قرار گرفت. ویکرامادیتیا که نام خود را از یک پادشاه افسانه‌ای هندی گرفته، ناوی مربوط به دوران شوروی‌ست که در ارتش روسیه هم خدمت کرد سال ۱۹۹۶ از رده خارج شد. سال‌ها مذاکره میان دهلی‌نو و مسکو اتفاق افتاد تا در نهایت این ناو به هند فروخته شد. این ناو که در دوران شوروی با نام باکو در نیروی دریایی خدمت می‌کرد و در دوران روسیه نامش به آدمیرال گورشکوف تغییر کرد، یک ناو کلاس کی‌یف محسوب می‌شود و روس‌ها پس از معامله با هند، کار بازسازی و تعویض تجهیزات آن را آغاز کردند. ویکرامادیتیا نیز مانند ویکرانت، قابلیت حمل هواگردهای بال ثابت (جنگنده) و هلی‌کوپتر برای ماموریت‌های مختلف را دارد و البته از همان ترکیب مستقر در ویکرانت استفاده می‌کند که هواپیماهای میگ – ۲۹ کی ستون فقرات آن هستند.
