نگاه به شرق یا تاکید بر موازنه سیاست خارجی؟!

فرارو-زمزمه های نزدیک تری شدن به شرق و به ویژه نزدیک تر شدن به چین و روسیه از روزهای پس از فعال سازی اسنپ بک پررنگ تر شنیده می شود. این موضوع در شرایطی مطرح است که برخی تحلیلگران بر تئوری موازنه در سیاست خارجی تاکید دارند. 

به گزارش فرارو، جلال ساداتیان، دیپلمات پیشین ایران در انگلستان و  وحید احمدی، نماینده مجلس شورای اسلامی و عضو کمیسیون امنیت ملی در گفتگو  با فرارو  به بررسی این موضوع پرداخته اند. 

باید با ایجاد توازن، منافع ملی را تقویت کنیم / زمان جنگ نفت را چند سنت تخفیف می دهیم و اکنون چند دلار؟

جلال ساداتیان به فرارو گفت:«خداوند در سوره مبارکه المائدة آیه ۸ میفرماید: "یا أَیُّهَا الَّذینَ آمَنوا کونوا قَوّامینَ لِلَّهِ شُهَداءَ بِالقِسطِ ۖ وَلا یَجرِمَنَّکُم شَنَآنُ قَومٍ عَلىٰ أَلّا تَعدِلُوا ۚ اعدِلوا هُوَ أَقرَبُ لِلتَّقوىٰ ۖ وَاتَّقُوا اللَّهَ ۚ إِنَّ اللَّهَ خَبیرٌ بِما تَعمَلون" که به این معناست: "ای کسانی که ایمان آورده‌اید همواره برای خدا قیام کنید، و از روی عدالت، گواهی دهید.دشمنی با جمعیّتی، شما را به گناه و ترک عدالت نکشاند. عدالت کنید، که به پرهیزگاری نزدیکتر است و از (معصیت) خدا بپرهیزید، که از آنچه انجام می‌دهید، با خبر است." هیچ شکی وجود ندارد که غرب و ایالات متحده، حق کشی هایی در حق ما انجام می دهند و در بسیاری از موارد نیز دشمنی های آشکار دارند. این را که قبول داریم. اما همزمان به تعادل و عدم وابستگی بیش از حد به یک کشور یا چند کشور خاص نیز اعتقاد داریم. درواقع نباید اجازه دهیم دشمنی این کشورها ما را از حد تعادلی که سعی کرده ایم در سیاست خارجی کشور اعمال کنیم، خارج کند. تعادل در مفاهیم سیاست خارجی از اهمیت بسزایی برخوردار است. »

وی افزود:«در جهان امروز، این منطق حکم می کند که با ایجاد توازن در برقراری روابط بین الملل، منافع ملی کشور را تامین کنیم. اگر به یک سمت و سو تمایل شدید پیدا کنیم و طرفین دیگر، را کنار بگذاریم، احتمال افزایش سوء استفاده ها را خواهیم داشت. در حال حاضر با چه تخفیف های بالایی نفت میفروشیم؟ در زمان جنگ ما نفت را با چند سِنت تخفیف میفروختیم و اکنون با چند دلار؟ چرا؟ چون شرکای تجاری ما به علت تحریم ها روز به روز محدودتر شده است. با این وجود حتی در مقاطعی که راهکارهایی برای پیشگیری از تحریم های بیشتر وجود داشت یا می شد تحریم ها را تا حدودی تخفیف داد، باز هم موفق نشدیم از این وضعیت پیشگیری کنیم. حتی در دور اول ریاست جمهوری ترامپ شاهد رقابت بین اروپا و آمریکا بودیم می توانستیم از این رقابت به نفع خود استفاده کنیم و این کار را نکردیم.»

دیپلمات پیشین ایران در انگلستان در ادامه گفت:«همانقدر که آن روزها به توازن بین اروپا و آمریکا نرسیدیم. اکنون نیز به سمت عدم توازن بین غرب و شرق در حرکتیم. به اعتقاد من برقراری توازن در روابط بین الملل یک اصل مهم است که می تواند زمینه را برای افزایش آرمش کشور و منطقه نیز افزایش دهد. درست است که در شرایط حساسی به لحاظ دیپلماتیک قرار داریم اما من معتقدم در همین شرایط حساس نیز می توانیم با دیپلماسی متوازن از فشارهای موجود فاصله بگیریم. متعادل سازی سیاست خارجی یکی از هوشمندانه ترین تصمیمات این روزها خواهد بود.»

حساسیت به شرق حاصل عناد یا تبلیغات است / ریشه برخی هو و جنجال ها علیه چین و روسیه از اردوگاه غرب است

وحید احمدی به فرارو گفت:«بحث حفظ منافع ملی کشور بسیار مهم است. این منافع ملی کشورها است که تعیین می کند رفقای استراتژیک و راهبردی ما بین کشورها، کدامند. بنابراین، این که یک معیار از قبل تعریف شده داشته باشیم اصلا صحیح نیست. افرادی که روی دوستی ما با شرق حساسیت نشان می دهند، یا عناد دارند یا مسائل را درست متوجه نمی شوند یا تحت تاثیر تبلیغات خاصی هستند. باید ببینیم منافع کشور کجا تامین می شود. این افرادی که غرب زده اند یا گرایش به غرب دارند، خوب است بگویند غرب چه تخم دو زرده ای برای کشور ما داشته؟ آیا غرب به منافقین میدان نداده؟آیا غرب برای تجزیه کشور اقدام نکرده است؟ غرب ایران را تحریم نکرده است؟ غرب جنگ را به ما تحمیل نکرده و در مجامع بین المللی علیه جمهوری اسلامی ایران موضع گیری نکرده است؟ آیا غرب با ما وارد جنگ نشده است؟»

وی ازود:«اگر ما یک فهرست از اقدامات غربی ها و آمریکایی ها علیه خود تهیه کنیم، هیچ جایی برای دفاع از این ها پیدا نمی کنیم. در رابطه با بحث روسیه، یا چین، ما به عنوان شریک  با این کشورها، توافقات 20 ساله و 25 ساله داریم و بر اساس منافع ملی کشور حرکت می کنیم. بنابراین خوب است پاسخ دهند بحث شوروی سابق و گذشته تاریخی چه ارتباطی با امروز دارد؟ روسیه موجود با وضعیت جدید منطقه چرا باید پاسخگو شود؟ من نمیخواهم به طور مطلق حمایت کنم. به هر حال آن چه برای ما مهم است، منافع ملی کشور است اما به اعتقاد من قضاوت های تند علیه روسیه، درست و دقیق نیست. زمانی که می خواستیم قرارداد با روسیه ببندیم یا با چین قرارداد ببندیم، عده ای مشغول هو و جنجال بودند و در نهایت دیدیم که اگر اساس این هو و جنجال ها ردیابی می شد، از سوی اردوگاه غرب بود. معتقدم این نوع قضاوت ها به طور کامل و به طور مطلق اشتباه است و مبنا و معیار باید فقط و فقط منافع ملی کشور باشد. »