پشت‌پرده بازار زعفران در آبان ۱۴۰۴؛ هر مثقال زعفران میلیونی شد
آنچه باید درباره آخرین قیمت زعفران خشک، امکان کاشت زعفران در خانه و اصطلاحات رایج بازار مثل سوپر نگین و سرگل بدانید
فرارو - خریداران در واکنش به افزایش قیمت زعفران، بیشتر دنبال بسته‌های یک گرمی یا حتی نیم‌گرمی هستند و گروهی دیگر برای آموزش کاشت زعفران اینترنت را شخم می‌زنند.
به گزارش فرارو؛ آبان موعد جادویی طلای سرخ ایران است. دوره‌ای که در آن عطر ناب زعفران تازه در مزارع خراسان می‌پیچد و خرید و فروش تاجران و بازرگانان عمده به اوج می‌رسد. در بازار اما اوضاع به این قشنگی نیست. خیلی‌ها دیگر نمی‌خواهند یا نمی‌توانند برای یک مثقال زعفران، یک میلیون تومان پول خرج کنند. تولیدکننده‌ها نیز بر اساس تجربه فهمیده‌اند عرضه بسته‌بندی‌های کوچک در حفظ سهم بازارشان موثر است و در بخش خرده‌فروشی قیمت پایین و تخفیف جای پافشاری بر کیفیت را گرفته. چهره جدید بازار زعفران با آنچه از گذشته به یاد می‌آوریم تفاوت دارد. در این راهنما با صبر و حوصله سراغ پشت پرده بازار می‌رویم و از نوسانات لحظه‌ای قیمت هر گرم زعفران خشک و قیمت یک مثقال زعفران گرفته تا روش‌های تشخیص زعفران سوپر نگین از یک سرگل مرغوب، همگی را بررسی خواهیم کرد.
تحلیل نوسان قیمت زعفران در آبان ۱۴۰۴؛ دلایل گرانی طلای سرخ
زعفران یکی از گران‌ترین ادویه‌های دنیا است، چون هم تولیدش سخت است، هم برداشت آن به شکلی دستی انجام می‌شود هم فرآوری و بسته‌بندی حساسی دارد. تازه در انتهای این چرخه بحث صادرات وسط می‌آید.
در فصل برداشت حجم عرضه زیاد می‌شود و در سایر فصول عرضه افت می‌کند، پس هر بار که قیمت روز زعفران اوج بگیرد موضوع عرضه و تقاضا را وسط می‌کشند و باید درباره هزینه‌های تولید، نرخ ارز و کیفیت معادله‌ها حل کنید. بگذارید قبل از سرشاخ شدن با قسمت سخت و پیچیده ماجرا برای یک بار هم که شده اصطلاحات رایج بازار زعفران را مرور کنیم.
راهنمای خرید زعفران اصل؛ اصطلاحات کلیدی بازار
قیمت هر گرم زعفران خشک یا قیمت یک مثقال زعفران با نوع آن ارتباط مستقیم دارد. پس وقتی می‌گویند «زعفران»، همیشه منظورشان آن کلاله سرخ دلربا نیست.
زعفران سوپر نگین، بهترین و گران‌ترین نوع زعفران است. دیدن این عنوان روی بسته‌بندی نشان می‌دهد فقط بخش تمام‌قرمز و درشت کلاله که کاملاً از بخش زرد یا سفیدی جدا شده را استفاده کرده‌اند. قلم‌های زعفران در چنین بسته‌ای باید صاف، ضخیم و بدون شکستگی باشد تا بالاترین قدرت رنگ‌دهی را شاهد باشیم.
زعفران سرگل اما رایج‌ترین و پرمصرف‌ترین نوع بازار به حساب می‌آید. این نوع هم تماماً قرمز است و بخش زرد در آن وجود ندارد اما قلم‌های آن کمی کوتاه هستند و ممکن است شکستگی هم در بسته دیده شود ولی این نوع کیفیت بسیار بالایی دارد و برای مصرف خانگی ایده‌آل است.
اگر از بازار سوپرمارکتی و فروشگاه‌های زنجیره‌ای فاصله بگیریم، بین مصرف‌کنندگان حرفه‌ای‌ها و نیمه‌حرفه‌ای، زعفران دخترپیچ یا دسته محبوبیت دارد. حتی بین خودشان آن را کامل‌ترین و اقتصادی‌ترین نوع می‌دانند. در این مدل، رشته کامل زعفران شامل بخش قرمز (کلاله) و بخش سفید (خامه) کنار هم قرار دارد و اگرچه قدرت رنگ‌دهی نسبت به نگین و سرگل پایین‌تر است اما میزان عطر و بوی محصول به دلیل وجود بخش سفید، حفظ می‌شود.
زعفران دختر پیچ باب میل مشتریانی است که دنبال خریدهای حجم بالا هستند. افرادی هم که به عطر بیشتر اهمیت می‌دهند آن را گزینه مناسبی به حساب می‌آورند.
می‌ماند زعفران سفید که همان خامه یا قسمت سفید انتهایی رشته زعفران است و از نظر قدرت رنگ‌دهی در پایین‌ترین پله‌های رده‌بندی قرار می‌گیرد اما چون هنوز از عطر و خواص دارویی گیاه اصلی نشانه‌هایی دارد با قیمت بسیار پایینی خرید و فروش می‌شود. بعضی آدم‌های ناحسابی همین ریشه را می‌خرند و به لطایف‌الحیل جای زعفران واقعی می‌فروشند.
کف قیمت یک مثقال زعفران با وزن حدود ۴.۶ گرم تقریباً بین ۷۰۰ تا ۸۵۰ هزار تومان است
قیمت روز زعفران کیلویی و هر گرم زعفران خشک در آبان ۱۴۰۴
فصل برداشت زعفران معمولاً اواخر مهرماه و آبان‌ماه است. در این موقع از سال بازار زعفران رونق می‌گیرد و مسائلی مثل نوسانات نرخ ارز و میزان تولید روی قیمت روز زعفران کیلویی تأثیر می‌گذارد. چون درباره عمده‌فروشی و حجم‌های بالا حرف می‌زنیم، جهت برآورد کلی قیمت‌ها باید از داده‌های بورس کالا کمک می‌گیریم.
قیمت روز زعفران کیلویی برای تجار و خریداران عمده، بسته به نوع و کیفیت، از حدود ۸۰ میلیون تومان (زعفران دسته) شروع می‌شود تا ۱۳۵ میلیون تومان (زعفران سوپر نگین صادراتی) پیش می‌رود. قیمت زعفران پوشال کیلویی در محدوده ۹۰ تا ۱۰۹ میلیون تومان قرار دارد و قیمت روز گل زعفران تازه (قبل از خشک کردن) معمولاً بین یک میلیون و ۲۰۰ تا یک میلیون و ۳۰۰ هزار تومان برای هر کیلوگرم است.
حداقل قیمت یک مثقال زعفران با وزن حدود ۴.۶ گرم نیز تقریباً بین ۷۰۰ تا ۸۵۰ هزار تومان یا بیشتر در نوسان است. البته به شرطی که روی انواع پرمصرف مانند سرگل و نگین غیر شرکتی دست گذاشته باشیم. این یعنی قیمت هر گرم زعفران خشک بسته به نوع و برند، در خرده‌فروشی‌ها برای زعفران سرگل و نگین از حدود ۱۷۰ تا ۲۳۰ هزار تومان و بالاتر متغیر است.
نکته: پس از افزایش قیمت‌ها، بسیاری از مصرف‌کنندگان خانگی برای مدیریت هزینه‌ها، سراغ بسته‌بندی‌های با وزن کمتر (نیم گرمی و یک گرمی) یا خرید زعفران سرگل (به جای سوپر نگین) می‌روند که از لحاظ کیفیت برای مصرف روزانه کاملاً مناسب است و صرفه اقتصادی دارد
قیمت روز گل زعفران در تربت حیدریه چقدر است؟
همزمان با فصل برداشت که معمولاً از اواخر مهرماه تا اواسط آذرماه در مناطق مختلف ایران انجام می‌گیرد در آبان ماه به اوج می‌رسد، بازار خرید و فروش گل زعفران هم رونق می‌گیرد. طوری که مثلا قیمت گل زعفران تربت حیدریه به صورت روزانه اعلام می‌شود.
قیمت هر کیلو گل زعفران در این بازار فعلا، بین ۸۰۰ تا ۹۵۰ هزار تومان گزارش شده است. چرا انقدر زیاد؟ چون به طور متوسط از حدود ۷۰ تا ۱۰۰ کیلو گل تازه زعفران، تنها ۱ کیلوگرم زعفران خشک (کالای آماده فروش) به دست می‌آید.
آیا کاشت زعفران در خانه اقتصادی است؟
کاشت زعفران در خانه یا گلدان امکان‌پذیر است اما این کار بیشتر جنبه تفریحی و آموزشی دارد تا اقتصادی. چون برای کاشت در منزل، باید پیاز زعفران را در گلدانی با عمق مناسب و خاک سبک بکارید و آن را در معرض نور مستقیم خورشید یا در مکانی خنک (مانند پشت پنجره یا بالکن) قرار دهید.
گیاه محتاج آبیاری کم است با این حال، به دلیل نیاز زعفران به اقلیم و مدیریت پیچیده، نباید به برداشت زیاد یا سود اقتصادی از کاشت خانگی دل بست.
در کشت سنتی هم اوضاع خیلی بهتر نیست. متوسط برداشت در هر هکتار به حدود ۴ تا ۷ کیلوگرم زعفران خشک می‌رسد و تنها در روش‌های نوین و مدیریت‌شده (کشت آرمانی) می‌توان این مقدار را به ۱۵ تا ۲۰ کیلوگرم در هر هکتار افزایش داد یا رکوردهایی مثل ۴۲ کیلوگرم را ثبت کرد.
تولیدکننده‌ها در مراحل بعدی نیز کار پرزحمتی در پیش دارند؛ خشک کردن زعفران به این سادگی‌ها نیست و برای حفظ کیفیت باید از دستگاه‌های خشک‌کن استاندارد استفاده کنند تا زعفران رنگ و عطر خود را حفظ کند. بالا و پایین رفتن دما باعث می‌شود زعفران بسوزد یا عطر خود را از دست بدهد.
قبل از آن هم دستگاه زعفران پاک‌کن لازم است. دستگاهی مدرن که در فرایند جداسازی کلاله از گل کاربرد دارد که قیمتش بسته به ظرفیت و تکنولوژی متفاوت است. در نهایت باید به فکر هزینه کارخانه و کارگاه، راه‌اندازی خط تولید، کارگر و بیمه و مزایا و بسته‌بندی بهداشتی و بازاریابی و حمل‌ونقل بود. احتمالا حالا پاسخ بسیاری از سوالات و ابهامات خود درباره بالا بودن قیمت زعفران خشک را پیدا کرده‌اید؛ نه؟
