افشای تخلف بزرگ در دانشگاه پیام نور
از پذیرش دانشجو بدون مجوز تا دریافت شهریه به یورو!
در نیمه راه تحصیل دانشجویان مقطع دکتری با موضوعی عجیب مواجه می‌شوند. همه ما در یک ترم و در یک روز ثبت‌نام شده و مبلغ شهریه متغیرمان هم در یک روز محاسبه شده بود اما با محاسبات یورویی از یک نفر ۶۰ میلیون تومان گرفتند، از یک نفر ۲۷۰ میلیون تومان و از من ۱۸۰ میلیون تومان.
یک دانشجوی دکتری پیام نور می‌گوید: ما دانشجویان دکتری شهریه ثابت را به ریال از طریق سامانه گلستان پرداخت می‌کردیم، اما شهریه متغیرمان به یورو محاسبه می‌شد و به کارت شخصی که نمایندگی هر واحد برای ما تعریف کرده بود، واریز می‌کردیم. با این میزان هزینه یک روز پیش از برگزاری آزمون جامع، دانشگاه اطلاعیه‌ای صادر کرد مبنی بر اینکه برگزاری آزمون به تاریخ دیگری موکول می‌شود. از آن روز تا کنون ما همچنان بلاتکلیف مانده‌ایم.
به گزارش ایلنا، ماجرا بر سر اعتماد است، اعتماد ۴۰۰۰ دانشجوی مقطع کارشناسی ارشد و دکتری – ورودی سال‌های ۱۴۰۱ و ۱۴۰۲- به دانشگاه پیام نور و سازمان بالادستی این دانشگاه یعنی وزارت علوم. اعتمادی به مبلغ هزاران یورو که در نهایت به تعلیق و بلاتکلیفی بدل شد. دانشجویان دکتری از «آزمون جامع» محروم مانده‌اند و دانشجویان دوره کارشناسی ارشد امکان گرفتن دانشنامه خود را از دست داده‌اند.
به آن‌ها گفته‌اند علت بروز این مشکلات هم بروز تخلفاتی در زمان ثبت‌نام آن‌ها از سوی مسئولان وقت دانشگاه پیام نور است. حالا این دانشجویان مانده‌اند و هزینه و وقت غیرقابل جبرانی که صرف این اعتماد کرده‌اند. آن‌ها می‌گویند بر اساس فراخوان سازمان سنجش اقدام به ثبت‌نام در این دانشگاه کرده‌اند. زمانی که این سازمان اعلام می‌کند «مرکز بین‌الملل دانشگاه پیام نور براساس سوابق تحصیلی دانشجیو دکتری می‌پذیرد.
دانشجویانی که یا در واحدهای بین‌الملل قشم و کیش پذیرش می‌شوند یا در واحدهایی که نام کشور دیگری را یدک می‌کشند. واحد گرجستان، امارات، ترکیه و… شرایط برای این دانشجویان چنان سخت است که آن‌ها در ۱۶ مهر ماه کارزاری با عنوان «حل مشکل صدور مدرک و آزمون جامع دانشجویان پیام نور بین‌الملل ورودی ۱۴۰۱ و ۱۴۰۲» راه اندازی کرده و خطاب به سیمایی صراف وزیر علوم خواستار رفع مشکل شده‌اند.
با وجود همه این مشکلات اما ناجی رئیس دانشگاه پیام نور می‌گوید فراخوان انجام شده توسط خود دانشگاه انجام شده نه سازمان سنجش: «پیگیر تخلفات هستیم و برای حل مشکل هم به دنبال راهکاریم.»
پرداخت هزینه دانشگاه به یورو
افسانه سلیمی نماینده دانشجویان معترض مقطع دکتری است. او در سال ۱۴۰۱ در مقطع دکتری روانشناسی سلامت واحد نخجوان دانشگاه پیام نور پذیرفته شد و تا کنون هم بیش از ۵۰۰ میلیون تومان هزینه به این دانشگاه پرداخت کرده است.
سلیمی تعریف می‌کند: «ما دانشجویان دکتری شهریه ثابت را به ریال از طریق سامانه گلستان پرداخت می‌کردیم، اما شهریه متغیرمان به یورو محاسبه می‌شد که آن را به کارت شخصی که نمایندگی هر واحد برای ما تعریف کرده بود، واریز می‌کردیم. با این حال همه کلاس‌ها در داخل کشور برگزار می‌شد.»
در نیمه راه تحصیل دانشجویان مقطع دکتری با موضوعی عجیب مواجه می‌شوند به این معنا که در یک کلاس درس میزان شهریه متغیر پرداخت شده توسط هر دانشجو با دانشجوی دیگر متفاوت است: «همه ما در یک ترم و در یک روز ثبت‌نام شده و مبلغ شهریه متغیرمان هم در یک روز محاسبه شده بود اما با محاسبات یورویی از یک نفر ۶۰ میلیون تومان گرفتند، از یک نفر ۲۷۰ میلیون تومان و از من ۱۸۰ میلیون تومان. اینگونه به نظر می‌رسید که میزان شهریه متغییر تعیین شده برای هر یک از ما بر اساس وضعیت مالی‌مان تعریف شده بود.»
اعتراضات دانشجویان دکتری واحد بین‌الملل پیام نور اما با مهر ۱۴۰۲ گره می‌خورد، زمانی که آزمون جامع آن‌ها برگزار نمی‌شود نه در موعد مقرر و نه در ماه‌های بعد از آن، ماجرایی که تا کنون هم ادامه داشته است: «اعتراضات ما از همان زمان شروع شد تا اینکه اواخر بهمن ماه ۱۴۰۲ اطلاعیه‌ای صادر شد مبنی بر اینکه اول و دوم اسفندماه همان سال آزمون جامع برگزار می‌شود.
سایت دانشگاه باز شد و ما مبالغ تعیین شده برای ورود به این امتحان را پرداخت کردیم. جالب اینکه بر اساس مقررات برای این آزمون باید فقط شهریه ثابت پرداخت شود اما بیشتر نمایندگی‌ها مانند واحد گرجستان، ارمنستان و واحد ما و… در کنار شهریه ثابت، شهریه متغیر هنگفتی هم از ما گرفتند که کاملا غیر قانونی بود.»
آزمون جامع را برگزار نکردند
درست زمانی که دانشجویان خود را برای برگزاری این آزمون مهم آماده کرده‌اند یعنی یک روز پیش از برگزاری آن، ناگهان اطلاعیه‌ای از سوی دانشگاه صادر می‌شود مبنی بر اینکه به دلیل تقاضای بسیار بالای دانشجویان و زیاد بودن تعداد دانشجویان، آزمون جامع فردا برگزار نمی‌شود و به تاریخ دیگری موکول می‌شود: «ما شکایتی تنظیم کرده و برای ریاست دانشگاه پیام نور یعنی دکتر ناجی ارسال کردیم اما جوابی دریافت نکردیم.
رئیس واحد بین‌الملل اما به ما معترضان توضیح داد که واحد بین‌الملل دانشگاه پیام نور به دلیل تفسیر اشتباه یک بند از مجوز خود، نمی‌تواند برای شما آزمون جامع برگزار کند. حتی فرایند تحصیل دانشجویان ارشد این واحدها هم متوقف شده و در بلاتکلیفی به سر می‌برند.
به گفته نماینده دانشجویان معترض مقطع دکتری، در ادامه نجفیان به دانشجویان توضیح می‌دهد که واحد بین‌الملل حق جذب دانشجویان ایرانی ساکن در ایران را نداشته‌اند و همچنین تعداد دانشجویان جذب شده در این واحدها از حد استاندارد بالاتر بوده است: «نجفیان به ما اعلام کرد که این تخلف از طرف وزیر و مدیران وقت وزارت علوم صورت گرفته است و سیمایی صراف وزیر فعلی علوم به دلیل این تخلف اعلام کرده که ادامه تحصیل این دانشجویان و ارائه دانشنامه و مدارک تحصیلی به آن‌ها تخلف است.»
سوال از سیمایی صراف
سلیمی این را هم می‌گوید که دکتر سیمایی صراف جزو هیئت امنای دانشگاه پیام نور است و بعید است که در جریان این مسائل نبوده باشد: «جالب آنکه روند دریافت شهریه در واحدهای بین‌الملل همچنان ادامه دارد و دانشجویانی که از وجود این مشکلات خبر ندارند و دانشجویانی که نمی‌خواهند موارد مطروحه را باور کنند همچنان در حال پرداخت شهریه به دانشگاه هستند.
ما نمی‌دانیم در چنین شرایطی علت دریافت شهریه و برگزاری کلاس در واحدهای بین‌الملل دانشگاه پیام نور چه معنایی دارد. دانشگاه در پاسخ به سوالات ما می‌گوید که هنوز به واحدهای مربوطه اعلام نکرده‌اند که از دریافت شهریه خودداری کنند.»
او از برگزاری چهار تجمع در مقابل وزارت علوم، دانشگاه پیام نور و ساختمان ریاست‌جمهوری می‌گوید: «روزی که در مقابل وزارت علوم تجمع کردیم «قادری»، معاون شورای گسترش این وزارتخانه به ما اعلام کرد که تا کنون هیچ راه‌حلی برای این مشکل پیدا نشده. اما تلاش ما این است که راهکاری پیدا کنیم.
شنبه گذشته یعنی سوم آبان هم در مقابل ساختمان ریاست‌جمهوری تجمع کردیم، به ما اعلام شد که تا وقتی تجمع تمام نشود اجازه نمی‌دهند نمایندگان ما در ساختمان حاضر شوند. تجمع را متوقف کردیم و نمایندگان ما با شخصی از همان مجموعه صحبت کردند، او مطالبات ما را نوشت و در نهایت قرار شد که در موعد مقرر پاسخ ما داده شود. »
تاوان خطای مسئولان را ما می‌دهیم
یکی از دانشجویان مقطع دکتری که می‌خواهد نامش محفوظ بماند توضیح می‌دهد که ورودی سال ۱۴۰۲ است و در واحد بین‌الملل دوبی، تحصیل می‌کند: «واحدهای بین‌المللی که تحت نام کشورهای دیگر هستند، شهریه‌های بالاتری را به یورو دریافت می‌کنند. در این واحدها برای دروس نظری ۲۱۰ یورو و برای هر واحد عملی ۳۱۰ یورو دریافت می‌کنند. من تا کنون حدود ۹۰۰ میلیون تومان بابت شهریه این دانشگاه هزینه کرده‌ام با این حال امکان شرکت در آزمون جامع را ندارم و توقف تحصیلی به من اعلام شده است.»
او ادامه می‌دهد: «تا کنون سه بار برگزاری آزمون جامع برای همه رشته‌های تحصیلی مقطع دکتری لغو شده که آخرین مرتبه ۳۰ شهریور ماه سال جاری بوده است. در نهایت هم ۹ مهر ماه به ما اعلام شد که علت این موضوع آن است که واحد بین‌الملل مجوز برگزاری آزمون جامع را ندارد. همچنین با ما گفته شد که قرار بوده است که تعدادی از دانشجویانی که پذیرفته می‌شوند خارجی باشند اما دانشگاه تنها دانشجویان ایرانی راپذیر فته و تعداد پذیرفته شدگان هم بیش از تعداد در نظر گرفته شده بوده است.
اما کسی به ما پاسخ نمی‌دهد که ارتباط این تخلفات با ما که تا کنون میلیون‌ها تومان هزینه و زمان صرف کرده‌ایم چیست؟»
این دانشجوی مقطع دکتری تاکید می‌کند که تا کنون به هیچ یک از اعتراضات و سوالات معترضین پاسخ قانع‌کننده‌ای داده نشده است.
دانشنامه کارشناسی ارشدمان را نمی‌دهند
فارغ‌ا لتحصیلان مقطع کارشناسی ارشد –ورودی سال‌های ۱۴۰۱ و ۱۴۰۲ -اما با مشکل متفاوتی مواجه شده‌اند، آن‌ها مرحله دفاع از پایان‌نامه را هم با موفقیت پشت سر گذاشته‌اند اما دانشگاه، دانشنامه آن‌ها را صادر نمی‌کند آنهم در شرایطی که هر دانشجو علاوه بر صرف زمان به لحاظ مالی هم به صورت تقریبی برای هر ترم ۲۵ میلیون تومان هزینه کرده است. ابراهیمی نماینده این گروه از دانشجویان معترض است.
او با اشاره به فرایند قانونی که این گروه از دانشجویان پشت سر گذاشته‌اند تاکید می‌کند: «ما همه مدارک ثبت‌نام و تاییدیه‌های ضروری را به دانشگاه و مراجع مربوطه ارائه دادیم و اطلاعات ما در سامانه گلستان دانشگاه پیام نور و همچنین در سامانه وزارت علوم ثبت شد. در حال حاضر هم مرحله دفاع از پایان‌نامه را پشت سر گذاشته و فارغ‌التحصیل شده‌ایم. کلاس‌های مجازی را گذراندیم و در امتحانات مربوطه شرکت کردیم و نمرات عالی گرفتیم. در مقطع ارشد، پایان‌نامه خود را ارائه داده و از آن دفاع کردیم و فارغ‌التحصیل شدیم.»
روند صدور دانشنامه از مهرماه ۱۴۰۳ ناگهان متوقف می‌شود و تنها افرادی موفق به دریافت مدرک می‌شوند که تا شهریور ماه همان سال از پایان نامه خود دفاع کرده بودند: «ابتدا دانشگاه اعلام کرد که علت این ماجراعدم تایید صلاحیت عمومی ما دانشجویان است. اما بعد از پیگیری ماجرا از سازمان سنجش متوجه شدیم که صلاحیت عمومی ما تأیید شده و مشکلی از این بابت وجود ندارد. نهایتا دانشگاه اعلام کرد این وزارت علوم است که از صدور مدرک برای ما ممانعت می‌کند. درحال حاضر دانشگاه برای ما به صورت موقت یک گواهی انشایی صادر کرده که نشان می‌دهد ما تمامی مراحل تحصیلی خود را گذرانده‌ایم و فارغ‌التحصیل شده‌ایم.»
گواهی انشایی صادر شده از دانشگاه، کارساز نیست
ابراهیمی می‌گوید: «من یکی از افرادی بودم که این گواهی موقت را دریافت کردم و آن را به سازمانی که در آن شاغل هستم ارائه دادم اما زمانی که سازمان متبوع من از دانشگاه برای تایید گواهی مذکور استعلام کرد، دانشگاه پاسخ نداد. وقتی ماجرا را پیگیری کردم گفته شد که صدور این گواهی موقت تنها راهکاری برای خرید زمان بوده و دانشگاه این گواهی را تایید نخواهد کرد. موضوعی که نگران‌کننده بود.
به من گفته شد که گواهی موقت صرفاً برای خرید زمان صادر شده و از آنجا که وزارت علوم خود را مسئول این موضوع می‌داند، دانشگاه هیچ‌گونه تأییدیه‌ای به این گواهی نخواهد داد. این در حالی بود که گواهی با مهر برجسته دانشگاه پیام نور صادر شده بود و این‌عدم تأیید آن بسیار نگران‌کننده بود.»
برای این فارغ‌التحصیل دانشگاه پیام نور هم رفتارهای سیمایی صراف وزیر علوم را تامل‌برانگیز می‌داند: «سیمایی صراف امروز رئیس هیئت امنای دانشگاه پیام نور است و در زمان بروز تخلفات هم در همین هیئت امنا حضور داشته است. از طرف دیگر دانشگاه پیام نور زیر مجموعه وزارت علوم است و نظارت‌های لازم بر روند آموزشی و اجرایی این دانشگاه باید توسط وزارت علوم انجام شود اما آنچه رخ داده نشان می‌دهد که این نظارت به درستی صورت نگرفته است.»
او تاکید می‌کند که اگر در این بین تخلفی هم انجام شده دانشجویان مقصر نیستند بلکه دانشگاه و مسئولین آن باید پاسخگو باشند: «در حال حاضر بسیاری از ما به‌دلیل اینکه مدرک فارغ‌التحصیلی‌مان را دریافت نکرده‌ایم با مشکل مواجه شده‌ایم. برخی در مقطع دکتری پذیرفته شده‌اند و باید مدرک ارشد خود را به دانشگاه محل پذیرش ارائه دهند. برخی دیگر هم این مدرک را باید به محل کار خود ارائه دهند. اما به دلیل نبود مدرک با مشکل مواجه شده‌اند.»
آنطور که ابراهیمی می‌گوید برخی از دانشجویان شکایتی را نزد دیوان عدالت اداری مطرح کرده‌اند. دیوان هم از دانشگاه خواسته است که به‌طور رسمی اعلام کند آیا دانشگاه مسئول توقف صدور مدارک و تحصیل بوده است یا خیر با این حال دانشگاه همچنان به‌طور کتبی پاسخی به این سوال دیوان نداده است. از طرف دیگر دانشگاه اعلام کرده که ممکن است در آینده نزدیک، مشکلات مربوط به صدور مدرک برطرف شود.
فراخوان جذب دانشجو توسط دانشگاه انجام شد
محمدهادی امین ناجی رئیس دانشگاه پیام نور ضمن پذیرش مشکلی که برای این گروه از دانشجویان رخ داده اما مساله را به گونه‌ای دیگر روایت می‌کند: «روال فعالیت‌های ما در مرکز بین‌الملل تابع آیین‌نامه خاصی است که در دهه ۸۰ به تایید زاهدی، وزیر وقت علوم، تحقیقات و فناوری رسیده است. قبل از این بازه زمانی هم روال بر این بود که دانشجویان ایرانی مقیم خارج از کشور و غیر ایرانیان خارج از کشور می‌توانستند در مرکز بین‌الملل دانشگاه پذیرش شوند. روندی که تا سال ۱۴۰۱ هم بدون بروز هر گونه مشکلی ادامه داشت.»
او می‌گوید: در سال ۱۴۰۲ فراخوان جذب دانشجو دکتری و کارشناسی ارشد در مرکز بین‌الملل پیام نور توسط خود دانشگاه اعلام و در سایت دانشگاه هم منتشر می‌شود: «صدور این فراخوان نیازمند هماهنگی‌های درون وزارت علوم و بیرون از آن، از جمله سازمان سنجش و مراجع مرتبط با پذیرش دانشجو در حوزه بین‌الملل بوده است.
دانشجویان با اعتماد به دانشگاه وارد شده و تحصیل خود را آغاز کردند، در حالی که بخشی از مراحل فرایند پذیرش که شامل اخذ مجوز کامل از وزارت علوم یعنی اخذ مجوز از آموزش وزارت علوم و دفتر گسترش شورای گسترش بود، کامل طی نمی‌شود. در سازمان سنجش هم برخی فرایندها طی شده و برخی دیگر طی نشده بود.»
ناجی تاکید می‌کند که در سال ۱۴۰۳ و پیش از تغییر دولت، مسئولان وقت وزارت علوم متوجه بروز برخی تخلفات و رعایت نشدن برخی قواعد از جانب متولیان حوزه بین‌الملل و معاونت آموزشی وقت می‌شوند: «در آن زمان ریاست وقت دانشگاه موضوع را اعلام کرده و فعالیت‌های مربوطه را تا تعیین تکلیف نهایی معلق نگه می‌دارند.
من اواسط مهر ماه سال گذشته مسئولیت دانشگاه پیام نور را برعهده گرفتم و همان زمان با این موضوع مواجه شدم که هم سازمان‌های نظارتی و هم سازمان‌های سیاست‌گذار و مجری خارج از دانشگاه و داخل دانشگاه، نسبت به بروز این تخلف حساسیست نشان داده و خواستار برخورد با آن بودند. از طرف دیگر رئیس سابق دانشگاه افرادی را که بروز تخلف از جانب آن‌ها محتمل بود را در گزارش‌هایی معرفی کرده بود که این گزارش‌ها هم در مراجع مربوطه در حال رسیدگی بودند.»
به دنبال راهکار هستیم
رئیس دانشگاه پیام نور تاکید می‌کند که تعلیق و توقف تحصیل این گروه از دانشجویان پیش از ریاست من بر دانشگاه انجام شده بود: «من با این موضوع مواجه شدم که برخی افرادی که دانشجو تلقی می‌شدند خواستار صدور مدرک کارشناسی‌ارشدشان بودند این درحالیست که وقتی فرایند مجوزدهی از سوی وزارتخانه به صورت کامل طی نشده، در سامانه مربوطه اجازه صدور مدرک داده نمی‌شود. با توجه به وضعیت، من هم تعلیق در نظر گرفته شده از سوی ریاست قبلی دانشگاه را تا تعیین تکلیف نهایی استمرار دادم.»
ناجی این را هم می‌گوید که مشکلات موجود به این گروه از «مخاطبان» ارتباطی ندارد بلکه به مجریان و ناظران مربوط می‌شود: «ما پیگیری کردیم که میزان قصور یا تقصیر افراد مورد اتهام مشخص شود و آن‌ها هم بتوانند از خودشان دفاع کنند. در این بین من با افرادی که به اعتبار نام دانشگاه اقدام به ثبت‌نام کرده‌اند و به لحاظ مالی و زمان هزینه کرده‌اند جلساتی داشته‌ام، در وزارت علوم و سازمان‌های بیرونی نیز مذاکرات و نشست‌های مختلفی برگزار کرده‌ایم.
به عنوان راهکار یا باید به گذشته رجوع کرده و مجوز مربوط به اقدامات پیش از مسئولیتم را صادرکنم. طبیعی است که شاید این امکان وجود نداشته باشد. این موضوع درباره شخص وزیر هم می‌تواند صدق کند. مگر اینکه مجوز خاصی در این زمینه وجود داشته باشد.»
او با بیان اینکه در حال حاضر نمایندگان مجلس و مراجع مختلف پیگیر این موضوع هستند و ما با روش‌های مختلف در حال پیگیری مساله هستیم، اظهار می‌کند: «ما موضوعات را دسته‌بندی کرده‌ایم و امیدواریم بتوانیم مشکلات هر گروه را متناسب با رشته و مرکز تحصیلات تکمیلی مربوطه چه در داخل و چه در خارج از کشور، تفکیک کرده وحل کنیم.
مشکل این افراد مشکل ما هم هست و هر کس باید پاسخگو و پیگیر موضوع متناسب با جایگاه حقوقی خود باشد. ما در حال بررسی دقیق مشکل هستیم و فکر می‌کنم دو هفته آینده دو سه جلسه دقیق برای تصمیم‌گیری خواهیم داشت. وزیر علوم هم به شدت موافق این است که مشکل از طریق قانونی حل شود تا بتوانیم مجوز پذیرش این افراد و مدرک آن‌ها را صادر کنیم بدون اینکه در آینده درباره این مدارک شائبه‌ای ایجاد نشود.»
رئیس دانشگاه پیام نور با اشاره به اینکه ما به تعهدات ایجاد توسط دانشگاه در قبال دانشجویان وفادار بوده و پیگیر حقوق آن‌ها خواهیم بود، اضافه می‌کند: «خطار کار هم باید مورد توجه قرار بگیرد و نمی‌توانیم به این موضوع بی‌تفاوت باشیم و باید هماهنگی‌های لازم با تمام نهادهای سیاست‌گذار، تصمیم‌گیر، و ناظر انجام شود. ما نمی‌توانیم بدون توجه به آن‌ها اقدام کنیم.»
دانشجویان می‌گویند که اولا فراخوان پذیرش دانشجو توسط سازمان سنجش انجام شده و سیمایی صراف وزیر علوم در آن زمان عضو هیئت امنای دانشگاه پیام نور بوده است، چرا آن زمان با بروز چنین تخلفاتی مخالفت نکرده است؟
سوالی که ناجی درپاسخ به آن می‌گوید: «این اتفاق در سال‌های ۱۴۰۱.۱۴۰۲، و اواسط ۱۴۰۳ رخ داده، در آن زمان، آقای سیمایی‌صراف هیچ‌گونه عضویت و مسئولیتی در هیئت امنای دانشگاه پیام‌نور نداشته است. در خصوص اعلام فراخوان هم همانطور که گفتم توسط سایت دانشگاه این اقدام انجام شده و سازمان سنجش هم به سهم خود مدعی است که برخی فرایندها طی نشده است. به همین دلیل هم من از عبارت «اخذ ناقص مجوزها» استفاده کرده‌ام. »
