علائم هشداردهنده قند خون بالا و راهکارهای طبیعی برای کنترل آن

فرارو- با توجه به شیوع گسترده دیابت و پیش‌دیابت در جهان، پزشکان هشدار می‌دهند که بی‌توجهی به علائم افزایش قند خون می‌تواند به آسیب‌های قلبی، عصبی و کلیوی منجر شود؛ موضوعی که ضرورت آگاهی عمومی و مدیریت به‌موقع این وضعیت را دوچندان کرده است.

به گزارش فرارو به نقل از ومنز ورلد،  بالا بودن قند خون، اگر نادیده گرفته شود، می‌تواند منجر به مشکلات بلندمدتی مانند نوروپاتی، بیماری‌های قلبی و سکته مغزی شود. به همین دلیل، آگاهی از علائم هشداردهنده و دانستن راهکارهای کنترل طبیعی قند خون برای همه اهمیت دارد. در ادامه، علائمی که نباید نادیده گرفته شوند و همچنین توصیه‌های متخصصان برای کاهش طبیعی قند خون را مرور می‌کنیم.

چه عواملی باعث افزایش قند خون می‌شوند؟

دکتر برینا کانر، پزشک خانواده در تگزاس، توضیح می‌دهد: «قند خون بالا یا هایپرگلیسمی معمولاً زمانی تعریف می‌شود که سطح گلوکز ناشتا بالاتر از ۱۳۰ میلی‌گرم در دسی‌لیتر و پس از غذا بالاتر از ۱۸۰ میلی‌گرم در دسی‌لیتر باشد.» شایع‌ترین دلایل این وضعیت شامل کمبود انسولین، مقاومت به انسولین یا دریافت ناکافی انسولین در مبتلایان به دیابت نوع یک یا نوع دو است.

با این حال، عوامل دیگری هم وجود دارد؛ از جمله استرس شدید، عفونت‌ها، برخی بیماری‌های ژنتیکی یا پانکراسی، مصرف وعده‌های پرکربوهیدرات و بی‌تحرکی. علاوه بر این، برخی داروها نیز می‌توانند قند خون را افزایش دهند. به گفته کانر، داروهایی مانند کورتیکواستروئیدها یا بعضی داروهای ادرارآور (مانند هیدروکلروتیازید و کلرتالیدون) از جمله عوامل دارویی افزایش قند خون هستند.

علائم قند خون بالا که نباید نادیده بگیرید

قند خون بالا اگر درمان نشود، می‌تواند به چشم‌ها (رتینوپاتی دیابتی)، کلیه‌ها، اعصاب و سیستم قلبی‌عروقی آسیب بزند. شناخت نشانه‌ها می‌تواند از بروز این پیامدها جلوگیری کند. علائم اولیه هایپرگلیسمی عبارتند از:

• تشنگی یا گرسنگی بیش از حد

• تکرر ادرار

• سردرد

• تاری دید

اگر این وضعیت برای مدت طولانی ادامه یابد، نشانه‌های جدی‌تری بروز می‌کند:

• خستگی شدید

• کاهش وزن غیرقابل توضیح

• عفونت‌های قارچی واژینال

• عفونت‌های پوستی

• دیر بهبود یافتن زخم‌ها

• ایجاد زخم‌های دیابتی در پا

افرادی که دیابت دارند معمولاً از دستگاه‌های پایش قند خون یا مانیتورها استفاده می‌کنند. در صورت مشاهده چنین علائمی، توصیه می‌شود سطح قند خون اندازه‌گیری شود تا مشخص شود آیا نیاز به اقدام فوری برای کاهش آن وجود دارد یا خیر.

روش‌های طبیعی کاهش قند خون

به گفته دکتر کانر، بهترین راهکار برای کاهش قند خون بستگی به شرایط فرد دارد. اگر فرد مبتلا به پیش‌دیابت باشد یا به‌تازگی دیابت نوع دو برای او تشخیص داده شده باشد، تغییر سبک زندگی می‌تواند بسیار مؤثر باشد. این تغییرات شامل:

• کاهش مصرف کربوهیدرات‌های ساده و شیرینی‌ها

• پایبندی به مصرف داروهای تجویز شده

• انجام منظم فعالیت‌های ورزشی

برای بیماران دیابتی که انسولین تزریق می‌کنند، دریافت دوز صحیح اولین اقدام است. علاوه بر این، نوشیدن آب برای دفع گلوکز اضافی و تحرک بدنی سبک می‌تواند به پایین آوردن سطح قند خون کمک کند.

دکتر کانر همچنین توصیه می‌کند که مبتلایان به دیابت نوع یک، در صورت افزایش شدید قند خون همراه با علائم، سطح کتون خود را نیز بررسی کنند. کتون‌ها، که حاصل سوختن چربی در غیاب انسولین هستند، می‌توانند باعث اسیدی شدن خون شوند. نوارهای آزمایش خون یا ادرار برای سنجش کتون می‌تواند در جلوگیری از وضعیت خطرناک مؤثر باشد.

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟

یکی از خطرناک‌ترین عوارض قند خون بالا، کتواسیدوز دیابتی است که بیشتر در دیابت نوع یک مشاهده می‌شود. این وضعیت زمانی رخ می‌دهد که کمبود انسولین با سطح بالای کتون ترکیب شود و باعث اسیدی شدن خون گردد. در چنین شرایطی، خطر کما یا مرگ وجود دارد.

علائم کتواسیدوز دیابتی عبارتند از:

• تهوع و استفراغ

• کم‌آبی بدن

• درد شکمی

• تنفس دشوار یا تند

• بوی میوه‌ای در نفس

• تپش قلب شدید

• گیجی و کاهش هوشیاری

در موارد اورژانسی مانند کتواسیدوز دیابتی یا وضعیت هیپراسمولار (قند خون بسیار بالا در دیابت نوع دو)، باید فوراً با اورژانس تماس گرفت. این شرایط نیاز به بستری شدن در بیمارستان، دریافت مایعات وریدی، تزریق انسولین و پایش دقیق پزشکی دارند.

شناخت علائم اولیه و جدی قند خون بالا می‌تواند از بروز عوارض خطرناک جلوگیری کند. از نشانه‌های ساده‌ای مانند تشنگی و تکرر ادرار گرفته تا علائم شدیدتری چون کاهش وزن، عفونت‌ها یا زخم‌های دیر بهبود، همه هشدارهایی هستند که نباید نادیده گرفته شوند. متخصصان تأکید می‌کنند تغییر سبک زندگی، پایبندی به دارو، فعالیت بدنی و مصرف آب کافی می‌تواند به‌طور طبیعی قند خون را کنترل کند. اما در شرایطی که علائم حاد بروز کند، مراجعه فوری به مراکز درمانی ضروری است.