رونمایی چین از ناوهواپیمابر فوجیان؛ پیشرفته‌ترین ناوهواپیمابر چین از ناوهای هواپیمابر آمریکایی بهتر است؟
فوجیان به عنوان پیشرفته ترین ناو هواپیمابر چین به آب انداخته شد تا تعداد ناوهای هواچپیمابر این کشور به عدد ۳ برسد اما این ناو هواپیمابر چه مشخصاتی دارد و چقدر قادر است با نمونه های آمریکایی خود رقابت کند؟
فرارو- رسانه‌های دولتی چین گزارش دادند که پیشرفته‌ترین ناو هواپیمابر این کشور «فوجیان» رسما به نیروهای مسلح این کشور تحویل داده شد. راه‌اندازی این ناو گامی مهم و رو به جلو برای پکن به‌شمار می‌رود، چرا که چین اکنون از نظر تعداد کشتی‌ها، بزرگ‌ترین نیروی دریایی جهان را در اختیار دارد.
به گزارش فرارو، گفته میشود فوجیان نیز مانند پیشرفته‌ترین ناوهای هواپیمابر آمریکایی (مانند جرالد فورد) به منجنیق الکترومغناطیسی مجهز است که به هواپیماها امکان می‌دهد با سرعت بیشتری از عرشه به پرواز درآیند. اما فوجیان چه مشخصاتی دارد و در برابر رقبای آمریکایی خود چقدر کارآمد است؟
معرفی ناو هواپیمابر فوجیان (Fujian)
ناو هواپیمابر فوجیان (به چینی: 福建، با شماره بدنه ۱۸ و نام رسمی CNS Fujian)، پیشرفته‌ترین ناو هواپیمابر نیروی دریایی ارتش آزادی‌بخش خلق چین (PLAN) است که در ۵ نوامبر ۲۰۲۵ (۱۵ آبان ۱۴۰۴) به طور رسمی کمیسیون و وارد خدمت شد. این ناو، که با کد کلاس Type 003 شناخته میشود، اولین ناو هواپیمابر کاملاً بومی چین با طراحی "تخت‌بالا" (flat-top) و سیستم پرتاب الکترومغناطیسی (EMALS) است و نشان‌دهنده پیشرفت قابل توجه چین در فناوری دریایی است.
فوجیان در سال ۲۰۱۵ طراحی شد، در ژوئن ۲۰۲۲ در کشتی‌سازی جیانگنان شانگهای به آب انداخته شد و از سال ۲۰۲۴ آزمایش‌های دریایی گسترده‌ای را پشت سر گذاشت. این ناو بخشی از استراتژی چین برای گسترش نفوذ دریایی فراساحلی (far-sea dominance) است و به ناوگان چین سه ناو هواپیمابر فعال می‌دهد (پس از Liaoning و Shandong).
اطلاعات زیر بر اساس منابع رسمی چینی مانند وزارت دفاع ملی چین و منابع بین‌المللی معتبر مانند USNI News، Reuters، AP News و CSIS استخراج شده است.
مشخصات فنی کامل فوجیان
| مشخصه | جزئیات |
|---|---|
| کلاس و نوع | Type 003، ناو هواپیمابر کاتاپولت‌دار (CATOBAR) |
| جابجایی | حدود ۸۰٬۰۰۰ تن (فول لود) |
| ابعاد | طول عرشه پرواز: ۳۱۶ متر طول خط آب: ۲۹۳ متر عرض عرشه: حدود ۷۶ متر طول کلی: ۳۲۰ متر |
| پیش‌رانش | متعارف (دوزل دیزلی-توربین گازی)، حداکثر سرعت بیش از ۳۰ گره (۵۵ کیلومتر در ساعت)؛ برد تخمینی: ۸٬۰۰۰-۱۰٬۰۰۰ مایل دریایی |
| ظرفیت هواپیما | ۵۰-۶۰ فروند (شامل J-15، J-35، هلیکوپترها و پهپادها)؛ ۲ آسانسور هواپیما |
| سیستم پرتاب | ۳ کاتاپولت الکترومغناطیسی (EMALS)؛ اولین ناو چینی با این فناوری |
| خدمه | حدود ۲٬۵۰۰-۳٬۰۰۰ نفر |
| تسلیحات دفاعی | موشک‌های ضدکشتی HQ-10، سامانه‌های دفاع هوایی، توپ‌های CIWS |
| رادار و سنسورها | رادارهای پیشرفته Type ۳۴۶A AESA؛ سیستم‌های جنگ الکترونیک |
| سایر ویژگی‌ها | طراحی stealth جزئی؛ عرشه پرواز کامل با زاویه ۸.۵ درجه؛ قابلیت عملیات شبانه‌روزی |
این مشخصات فوجیان را به سومین ناو هواپیمابر بزرگ جهان (پس از کلاس‌های Ford و Nimitz آمریکا) تبدیل می‌کند و آن را برای عملیات در اقیانوس آرام مناسب می‌سازد.
مقایسه با ناوهای هواپیمابر آمریکایی
ناوهای آمریکایی، به ویژه کلاس Nimitz (۱۰ فروند فعال، ساخته‌شده از ۱۹۷۵) و کلاس Ford (اولین آن USS Gerald R. Ford از ۲۰۱۷)، استاندارد جهانی ناوهای هواپیمابر هستند. فوجیان پیشرفتی برای چین است، اما در اندازه، قدرت پیش‌رانش و ظرفیت عملیاتی از رقبای آمریکایی عقب‌تر است. طبق تحلیل‌ها، قابلیت عملیاتی فوجیان حدود ۶۰٪ کلاس Nimitz است، عمدتاً به دلیل پیش‌رانش متعارف (که نیاز به سوخت‌گیری مکرر دارد) و ظرفیت کمتر هواپیما. جدول زیر مقایسه‌ای بر اساس منابع معتبر مانند CNN، Naval News، Newsweek و Popular Mechanics است:
| مشخصه | فوجیان (Type 003) | Nimitz-class (آمریکا) | Ford-class (آمریکا) |
|---|---|---|---|
| جابجایی | ۸۰٬۰۰۰ تن | ۱۰۰٬۰۰۰ تن | ۱۰۰٬۰۰۰ تن |
| پیش‌رانش | متعارف (دیزل-گاز) | هسته‌ای (۲ رآکتور) | هسته‌ای (۲ رآکتور پیشرفته) |
| سرعت حداکثر | >۳۰ گره | >۳۰ گره | >۳۰ گره |
| ظرفیت هواپیما | ۵۰-۶۰ فروند | ۸۵-۹۰ فروند | ۷۵+ فروند (با قابلیت افزایش) |
| سیستم پرتاب | EMALS (۳ کاتاپولت) | بخار (۴ کاتاپولت) | EMALS (۴ کاتاپولت) |
| آسانسور هواپیما | ۲ | ۴ | ۳ |
| خدمه | ۲٬۵۰۰-۳٬۰۰۰ نفر | حدود ۵٬۰۰۰-۶٬۰۰۰ نفر | حدود ۴٬۵۰۰ نفر (بهینه‌شده) |
| برد عملیاتی | محدود به سوخت (۸٬۰۰۰-۱۰٬۰۰۰ مایل) | نامحدود (۲۰+ سال بدون سوخت‌گیری) | نامحدود (۲۰+ سال بدون سوخت‌گیری) |
| ویژگی‌های کلیدی | اولین CATOBAR چینی؛ تمرکز بر stealth جزئی | تجربه عملیاتی بالا؛ دفاع هوایی قوی | فناوری پیشرفته (رادار دوبانده، لانچرهای خودکار)؛ کاهش ۲۵٬۰۰۰ تن وزن |
| تعداد فعال | ۱ (در حال ورود به خدمت) | ۱۰ | ۱ (با ۹ در حال ساخت) |
نکات مقایسه‌ای کلیدی:
- مزایای فوجیان: هزینه ساخت کمتر (تخمینی ۴-۵ میلیارد دلار vs. ۱۳ میلیارد برای Ford)، ادغام سریع‌تر فناوری EMALS (که آمریکا سال‌ها برای آن تلاش کرد)، و تمرکز بر عملیات منطقه‌ای (مانند دریای چین جنوبی).
- برتری‌های آمریکایی: پیش‌رانش هسته‌ای اجازه عملیات طولانی‌مدت بدون توقف می‌دهد؛ ظرفیت بالاتر هواپیما (شامل F-35 stealth) و آسانسورهای بیشتر، sortie rate (تعداد پرواز ساعتی) را افزایش می‌دهد (Ford: ۱۶۰+ در روز vs. تخمینی ۱۰۰ برای فوجیان). همچنین، ناوگان آمریکا تجربه جنگی بیشتری دارد.
- چالش‌های فوجیان: نیاز به سوخت‌گیری منظم، فضای کمتر برای سوخت هواپیما، و وابستگی به هواپیماهای کمتر پیشرفته مانند J-15 (نسبت به F/A-18 یا F-35).
این مقایسه نشان می‌دهد که چین در حال نزدیک شدن به آمریکا است، اما شکاف فناوری و عملیاتی همچنان وجود دارد.
