۴ نکته میان سطور اظهارات سخنگوی سپاه / از ترور هنیه تا تاخیر در وعده صادق ۲
از زمان ترور اسماعیل هنیه، رئیس دفتر سابق سیاسی حماس در تهران و در مکانی حفاظت شده، سناریوهای مختلفی درباره نحوه عملیات مطرح می‌شد. از خرابکاری و بمب‌گذاری تا حمله پهپادی و موشکی. بسیاری از سوالات مربوط به این ترور هنوز هم بی‌پاسخ است و سردار نائینی در گفتگوی خود، صرفاً یکی از سناریوهایی که از مرداد ۱۴۰۳ مطرح بود را تائید کرد.
فرارو – سخنگوی سپاه پاسداران در برنامه ماجرای جنگ که از سوی سازمان تبلیغات اسلامی ساخته میشود، چند نکته درباره جریان جنگ ۱۲ روزه و تحولات پس از ۷ اکتبر که مربوط به ایران بود، صحبت کرد.
به گزارش فرارو، صحبت‌های سردار نائینی با توجه به این که در حال حاضر مسئولیت دارد و مقام پیشین محسوب نمی‌شود، بیشتر مورد توجه قرار گرفت. به خصوص این که او به عنوان سخنگوی سپاه، برخی مسائل پیشین مطرح شده از سوی چهره‌های مختلف سیاسی و نظامی در پاسخ به انتقادات جریان تندروی داخلی درباره تعلل در پاسخ به حملات اسرائیل و آنچه آن‌ها کارشکنی می‌نامیدند را نیز پاسخ داد. چهار نکته درباره این صحبت‌ها وجود دارد.
اول؛ رفع ایرادات فنی و همراهی دولت
عملیات وعده صادق که پس از حمله اسرائیل به ساختمان کنسولگری ایران در دمشق انجام شد، اولین تجربه جدی عملیات موشکی و پهپادی ایران بود. تا پیش از این، حملاتی به مواضع گروه‌های تروریستی در کردستان عراق و سوریه از سوی ایران انجام شده بود. حمله به عین‌الاسد هم در سال ۱۳۹۸ رخ داد. اما وعده صادق ۱ متفاوت از همه این اقدامات بود و طراحی تاکتیکی آن هم خالی از عنصر غافلگیری بود. به شکلی که ابتدا پهپادها شلیک شدند و دشمن مطلع شد، سپس
با توجه به این اصل که ایرادات تسلیحات در میدان جنگ و نه مانور یافت میشود، این مسئله در وعده صادق ۱ رخ داد. پس از ترور رهبر حماس در تهران، با توجه به تغییر دولت و ذهنیتی که درباره نگاه جایگزین کابینه چهاردهم وجود داشت، هجمه‌ای شکل گرفت که مانعی برای عملیات ایران به وجود آمده است. این هجمه خود را در قالب کمپین‌های توئیتری، برخی تجمعات کم‌تعداد و اظهارنظرهای رسانه‌ای نشان می‌داد. حتی این تعبیر شکل گرفت که ترسی برای پاسخ وجود دارد.
نائینی موضوع را به این شکل روایت کرد: «بلافاصله پس از وقوع شهادتِ شهید هنیه، جلسه شورای امنیت کشور تشکیل شد. سردار سلامی همان صبح تماس گرفت و با پیگیری‌های انجام‌شده، شورای امنیت در کوتاه‌ترین زمان ممکن تشکیل و جمع‌بندی اولیه، ضرورت پاسخ دادن به عاملان حادثه اعلام شد. به‌دنبال تشکیل جلسه، ملاقات‌ها و جلسات مرتبط آقای پزشکیان لغو شد و جلسه محدودتری با رهبر انقلاب ادامه پیدا کرد که نتیجه نهایی آن نیز اتخاذ تصمیم به پاسخ‌گویی بود؛ زمان اجرای پاسخ اما به اختیار نیروهای مسلح واگذار شد. این اختیار را نیاز به رفع نواقص فنی و تاکتیکی عنوان کردند؛ اشاره‌ای که به تجربه عملیات «وعده صادق ۱» و نقاط ضعف برآمده از اولین حمله نظامی دوربرد کشور به رژیم صهیونیستی داشته است. پس از آن عملیات اولیه، در فاصله‌ای حدود دو ماه تیم‌های فنی و مهندسی اقداماتی فشرده و شبانه‌روزی انجام دادند تا ضعف‌های شناسایی‌شده در طرح‌ریزی، فنی و تاکتیکی برطرف شود؛ کاری که پیش‌بینی می‌شد یک سال زمان ببرد اما در مدت کوتاه‌تری تحقق یافت و موجب تقویت توان عملیاتی شد.»
دوم؛ نحوه ترور اسماعیل هنیه
از زمان ترور اسماعیل هنیه، رئیس دفتر سابق سیاسی حماس در تهران و در مکانی حفاظت شده، سناریوهای مختلفی درباره نحوه عملیات مطرح می‌شد. از خرابکاری و بمب‌گذاری تا حمله پهپادی و موشکی. بسیاری از سوالات مربوط به این ترور هنوز هم بی‌پاسخ است و سردار نائینی در گفتگوی خود، صرفاً یکی از سناریوهایی که از مرداد ۱۴۰۳ مطرح بود را تائید کرد: «محل اقامت مقتول از سوی نیروی قدس تعیین و متعلق به این نیرو بود. از ظهر همان روز، روند بررسی و روایت‌سازی آغاز شد؛ در سپاه تیمی فنی از حوزه‌های انفجار، مواد و موشک مسئولیت بررسی را برعهده گرفت. پس از ۴۸ ساعت بررسی، اطلاعیه‌های دوم و سوم منتشر شد و مشخص شد حادثه، خرابکاری داخلی نبوده است. ادعاهایی از جمله قرار دادن بمب زیر تخت یا بالش، نادرست اعلام شد.»
او ادامه داد: «تحلیل‌های فنی نشان داد دوش پرتاب از پنجره محل اقامت وارد شده و دقیقاً به نقطه‌ای که مقتول روی تخت و در حال مکالمه تلفنی بود، اصابت کرده است. با استفاده از سیگنال تلفن، محل حضور وی مشخص و هدف‌گیری انجام شد. گزارش حاکی است برخی گروه‌ها و رسانه‌های منطقه‌ای تلاش داشتند این ترور را به عنوان اختلاف میان اهل سنت و شیعه و یا خرابکاری داخلی نشان دهند. مقتول چهره‌ای سیاسی و فعال رسانه‌ای بود و با داشتن تبلت و چند خط تلفن همراه، به طور مستمر اخبار و رسانه‌ها را دنبال می‌کرد. سبک زندگی و حضور او در اماکن عمومی، ردیابی سیگنالی و هدف‌گیری را آسان کرده بود. هدف اصلی این حمله صرفاً ترور فردی مانند هنیه نبود؛ بلکه کاهش بازدارندگی ایران و هدف قرار دادن سپاه مدنظر بود.»
سوم؛ برآوردی از طراحی ترور فرماندهان وجود نداشت
موضوع غافلگیری در حمله اسرائیل هنوز مورد توجه افکار عمومی است. نائینی نیز روایت‌های پیشین که از سوی چهره‌های مختلف از جمله محمدباقر قالیباف مطرح شده بود را بازگو کرد. این که ایران از لحاظ تاکتیکی غافلگیر شد اما در اصل وقوع جنگ و رخ دادن حمله غافلگیر نشد. او بر این نکته تاکید کرد که «ما برآوردی نداشتیم که دشمن در همان موج اول فرماندهان را می‌زند.» اما به این نکته هم اشاره می‌کند که «ایران غافلگیر نشد و شهیدان حاجی‌زاده و سلامی در محل کارشان هدف قرار گرفتند؛ یعنی آرایش نظامی وجود داشت و همچنین بعد از هدف‌قرارگرفتن فرماندهان در ساعت ۴ صبح عملیات پهپادی را آغاز کردیم و شب همان روز موشک شلیک کردیم. ۲ روز قبل از جنگ شهید سلامی گفت توانمندی فنی موشکی ما بعد از وعدۀ صادق ۲ حداقل ۴۰ درصد ارتقا پیدا کرده و این در جنگ جدید خودش را نشان می‌دهد؛ ما غافلگیر نشدیم. شهیدان حاجی‌زاده و سلامی در محل کارشان هدف قرار گرفتند؛ یعنی آرایش نظامی وجود داشت.»
چهارم؛ اولویت جلوگیری از وقوع جنگ است
با توجه به شرایط سیاسی کشور، مطالبه درگیری نظامی به صورت جدی از سوی برخی گروه‌های فکری به خصوص در دو سال گذشته مطرح می‌شد. نائینی بر این موضوع تاکید می‌کند که برآورد قرارگاه مرکزی خاتم‌الانبیا تحت فرماندهی سرلشکر رشید از بهمن‌ماه سال گذشته به صورت جدی این بوده که جنگ رخ خواهد داد. از این مقطع است که رزمایش‌های اقتدار برنامه‌ریزی و اجرا شد. به گفته سخنگوی سپاه «سردار رشید گفت اولویت نخست جلوگیری از درگیری نظامی است. بهمن سال گذشته احتمال وقوع جنگ به عنوان یک فرض جدی مطرح بوده و بر این اساس مجموعه رزمایش اقتدار تحت‌عنوان طرح‌های مدیریتی و هدایت‌شده برای ایجاد بازدارندگی تعریف و اجرا شده است. با این حال، این اقدامات شامل رزمایش‌ها و دیپلماسی در برخی موارد نتوانست محاسبات دشمن را تغییر دهد و از تصمیم جنگ جلوگیری کند.»
سخنگوی سپاه در توضیح همین رویه، دو نکته را مطرح کرد: «فرماندهی عالی جنگ دو هدف راهبردی را هم‌زمان دنبال می‌کند نخست ارتقای سطح بازدارندگی به‌گونه‌ای که از وقوع جنگ جلوگیری شود و دوم رسیدن به سطحی از قدرت تهاجمی که در صورت وقوع جنگ، دشمن را شکست دهد. جلوگیری از وقوع جنگ خود یک راهبرد است که اغلب مورد غفلت قرار می‌گیرد.» و این که «سردار باقری، رشید و سلامی به دنبال بازدارندگی بودند. ایجاد بازدارندگی سه شرط اصلی دارد. داشتن قدرت، انتقال این قدرت و ایجاد باور در دشمن نسبت به قابلیت‌ها. انتقال قدرت می‌تواند از طریق رزمایش، نمایش توان، اطلاع‌رسانی و تصویرسازی انجام شود، اما اینگونه اقدامات در همه موارد موفق به منصرف‌کردن دشمن نشد. مباحث مطرح‌شده در شبکه‌های اجتماعی یا فضای رسانه‌ای هرچند دارای شور و احساسات عمومی، متفاوت از تصمیم‌گیری تخصصی در اتاق جنگ است.»
