توضیحات مدیرعامل شستا در مورد سرمایه‌گذاری
محمدرضا سعیدی گفت: از ابتدای تأسیس شستا در سال ۱۳۶۵ تاکنون، میزان بازگشت سرمایه و سودآوری این شرکت چندین برابر سرمایه اولیه بوده و افزون بر ارزش فعلی دارایی‌ها، شستا یکی از بازوهای اصلی توسعه اقتصادی کشور محسوب می‌شود.
محمدرضا سعیدی، مدیرعامل شرکت سرمایه‌گذاری تامین اجتماعی (شستا)، در یک نشست خبری اعلام کرد: شستا زیان‌ده نیست و تمام عملکرد آن در اتاق شیشه‌ای و به‌صورت شفاف انجام می‌شود. این مجموعه با رویکرد واگذاری متعهدانه، قصد دارد از بنگاه‌داری به سمت سهامداری و سرمایه‌گذاری هدفمند حرکت کند و با تمرکز بر پنج صنعت اصلی، زمینه تحول دیجیتال و رشد پایدار را فراهم آورد.
به گزارش ایرنا، سعیدی در ابتدای این نشست اظهارداشت: در ابتدا باید معرفی کوتاهی از مجموعه شستا و عملکرد آن ارائه کنم. البته هدف من صرفاً ارائه عملکرد نیست، بلکه احساس کردم تصویر واقعی این مجموعه ملی و فاخر که در سراسر کشور خلق ارزش می‌کند، به درستی منعکس نشده است. بنابراین تصمیم گرفتم با زبان خودمان و به نمایندگی از ۷۴ هزار نفر از همکاران شستا، چهره واقعی این مجموعه را به شما نشان دهم.
شرکت سرمایه‌گذاری تامین اجتماعی (شستا) در سال ۱۳۶۵ تاسیس شد تا بخشی از درآمد بیمه‌شدگان برای سرمایه‌گذاری و تأمین آتیه بازنشستگان اختصاص یابد. در سال ۱۳۷۹ به شرکت سهامی عام و در اردیبهشت ۱۳۹۰ به نهاد مالی تبدیل شد و در سال ۱۳۹۹ وارد بورس گردید. همچنین در سال ۱۴۰۰ سرمایه آن از محل تجدید ارزیابی دارایی‌ها به ۱۶۳ همت افزایش یافت.
سعیدی با بیان اینکه شستا حدود دو تا سه درصد از تولید ناخالص داخلی کشور را به خود اختصاص داده و سهمی معادل هشت درصد از بازار سرمایه دارد. این مجموعه با تولید بیش از ۱۶۴۱ محصول، نقشی کلیدی در اقتصاد کشور ایفا می‌کند، خاطرنشان کرد: یکی از نخستین اقدامات بنده پس از ورود به شستا، تشکیل اتاق فکری متشکل از نخبگان رشته‌های مختلف، مدیران باسابقه و متخصصان صنعت و امور مالی بود. این جمع مشورتی در کنار هیئت‌مدیره محترم، نقش مهمی در جهت‌دهی تصمیمات کلان ایفا می‌کند و من به حضور نخبگان در این مجموعه افتخار می‌کنم.
وی ادامه داد: شستا در ۲۱ صنعت حضور فعال دارد و ساختار آن متشکل از ۱۰ هلدینگ تخصصی و ۱۷۶ شرکت زیرمجموعه است. از جمله هلدینگ‌های مهم می‌توان به تاپیکو در حوزه نفت، گاز و پتروشیمی، سیتا در حوزه سیمان، تیپیکو در حوزه دارویی، تاصیکو در بخش انرژی و افق سبز اشاره کرد.
وی همچنین در رابطه با واگذاری شرکت‌ها گفت: ما در شستا واگذاری‌ها را به‌گونه‌ای انجام می‌دهیم که متعهدانه باشد. به همین منظور، این رویکرد را در دو مسیر «واگذاری مالکیت» و «واگذاری مدیریت» تعریف کرده‌ایم. با تأکید و اصرار وزیر کار، سیاست ما در واگذاری‌ها، «واگذاری متعهدانه» است؛ بدین معنا که مالکیت عمومی حفظ شود اما مدیریت به بخش خصوصی واگذار گردد. در حال حاضر نیز مقدمات و طراحی این رویکرد در حال انجام است.
مدیرعامل شستا تصریح کرد: برای تحقق این هدف، باید از ۲۱ صنعت موجود، به حداقل پنج صنعت اصلی تمرکز پیدا کنیم و از وضعیت کنترلی به سهامداری و از شرکت‌های غیر بورسی به شرکت‌های بورسی حرکت کنیم. باید از فعالیت‌های کوچک‌مقیاس به سمت فعالیت‌های بزرگ‌مقیاس حرکت کنیم، چرا که شرکت‌های بزرگ قادرند ارزش‌های بزرگ خلق کنند و پیرامون خود زنجیره‌ای از فعالیت‌های اقتصادی مؤثر ایجاد کنند. از این رو، باید از صنایع پایه به سمت فناوری‌های پیشرفته‌تر، از بازارهای محلی به بازارهای جهانی و از زنجیره‌های گسسته به زنجیره‌های یکپارچه حرکت کنیم. همچنین از صرف «دیجیتالی شدن» باید به سوی «تحول دیجیتال» گام برداریم تا بتوانیم متعهدانه و هدفمند پیش برویم.
وی خاطرنشان کرد: برای اجرای برنامه ششم شستا، شش مرحله طراحی شده است. در همین راستا، ۷۷ شرکت برای ساماندهی انتخاب شده‌اند که هر یک در مراحل مختلف ادغام، انحلال یا واگذاری قرار دارند و ۲۰ شرکت نیز در حال ارزش‌گذاری هستند.
سعیدی گفت: ما برای مشارکت عمومی، فراخوانی منتشر کردیم تا هر فرد یا مجموعه‌ای که مایل به خرید شرکت‌هاست، بتواند در فرآیند واگذاری حضور یابد. جلسات متعددی با سرمایه‌گذاران برگزار شده است، اما باید اذعان کرد که عمق بازار سرمایه کشور به‌گونه‌ای نیست که بتواند به‌راحتی پذیرای شرکت‌های بزرگ باشد. با این حال، این مسیر را گام‌به‌گام ادامه خواهیم داد. چشم‌انداز ما حرکت تدریجی تا افق ۱۴۱۰ است تا بتوانیم مهاجرت شستا را از وضعیت کنونی به جایگاه مطلوب محقق کنیم. این مسیر البته پیچیده و زمان‌بر است و هر واگذاری نیازمند تدابیر چندلایه، پیوست‌های رسانه‌ای و تعامل با ذی‌نفعان محلی و منطقه‌ای است.
سعیدی گفت: یکی از سیاست‌های اعلامی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی، فاصله گرفتن از بنگاه‌داری و تمرکز بر حکمرانی اقتصادی است. از سوی دیگر، مأموریت اصلی شستا، حفظ و افزایش بازده سرمایه‌های بیمه‌شدگان است. به همین منظور، مجموعه شستا در تلاش است تا این دو هدف را به موازات هم پیش ببرد؛ یعنی ضمن کاهش مداخله مستقیم در بنگاه‌ها، سرمایه‌ها را در پروژه‌های سودآور و پایدار متمرکز کند تا هم رشد حاصل شود و هم منافع بیمه‌شدگان حفظ گردد. آرزوی من این است که شستا از وضعیت بنگاه‌داری به سمت سرمایه‌گذاری حرکت کند.
سعیدی گفت: ما در حال حاضر در حال اجرای برنامه‌ای برای «قابلیت‌سازی سازمانی» هستیم و در یک سال اخیر بخش قابل‌توجهی از جلسات ما به بررسی مسیر این تغییر اختصاص یافته است. فرآیند شناسایی، بررسی و تصویب شرکت‌ها برای واگذاری نیز تشریفات قانونی متعددی دارد و باید مراحل خود را از هلدینگ‌های تخصصی تا هیئت‌امنای سازمان طی کند. این مسیر زمان‌بر است، اما با جدیت و در چارچوب شفافیت دنبال می‌شود.
البته باید توجه داشت که عمق بازار سرمایه کشور نیز یکی از چالش‌هاست. گاهی بخش خصوصی با نیت مثبت وارد فرآیند خرید می‌شود، اما توان مالی کافی برای تملک و توسعه دارایی‌ها ندارد. ما نمی‌توانیم دارایی مردم و حق‌الناس را بدون بررسی دقیق واگذار کنیم. بنابراین هر واگذاری باید با تدبیر و در چارچوب قانونی انجام شود.
مدیرعامل شستا در پاسخ به پرسشی درباره اظهارات اخیر مدیرعامل سازمان تأمین اجتماعی در رابطه با زیان‌ده بودن شستا اظهار داشت: موضوع زیان‌ده بودن شستا محل سوءتفاهم است. برخی تصور می‌کنند شستا زیان‌ده است؛ در حالی که طبق اسناد رسمی کدال و گزارش‌های بورس، تمام عملکرد ما شفاف است و در اتاق شیشه‌ای انجام می‌شود. شستا مسئول ناترازی صندوق‌های بازنشستگی و تامین اجتماعی نیست. هنگامی که هزینه‌های سازمان تأمین اجتماعی افزایش می‌یابد، نمی‌توان انتظار داشت که شستا تمامی بار مالی آن را به دوش بکشد.
وی توضیح داد: سهم سرمایه‌گذاری‌های سازمان تأمین اجتماعی از محل درآمدهای بیمه‌ای کمتر از یک درصد است. بنابراین بازده شستا نیز متناسب با همین میزان سرمایه‌گذاری است. سرمایه ثبتی شستا ۱۶۳ همت است که آن هم عمدتاً از محل تجدید ارزیابی دارایی‌ها تأمین شده، نه از آورده نقدی سهامدار. در مقابل، هزینه ماهانه سازمان تأمین اجتماعی بیش از ۱۲۰ همت است. پس اینکه برخی می‌گویند «شستا باید هزینه کل سازمان را پوشش دهد»، برداشت نادرستی است. شستا زیان‌ده نیست؛ بلکه کارآفرین است و ارزش خلق می‌کند. این شرکت در سال‌های اخیر نقش مؤثری در حل برخی چالش‌های کلان کشور، از جمله تأمین سوخت و تولید بنزین، ایفا کرده است.
وی افزود: از ابتدای تأسیس شستا در سال ۱۳۶۵ تاکنون، میزان بازگشت سرمایه و سودآوری این شرکت چندین برابر سرمایه اولیه بوده و افزون بر ارزش فعلی دارایی‌ها، شستا یکی از بازوهای اصلی توسعه اقتصادی کشور محسوب می‌شود.
سعیدی در پاسخ به پرسشی درباره گزارش‌هایی مبنی بر سفارش‌های نمایندگان مجلس برای انتصاب مدیران، گفت: ذی‌نفعان شستا بسیار متعدد و متنوع‌اند و طبیعتاً فشارهایی از بیرون برای انتصابات وجود دارد، اما تیم مدیریتی فعلی تحت هیچ شرایطی انتصابی را صرفاً بر اساس توصیه انجام نمی‌دهد. ما تنها زمانی امضا می‌کنیم که انتصاب بر پایه دانش، مهارت و شایستگی باشد. ممکن است این رویکرد هزینه‌هایی برای تیم مدیریتی داشته باشد، اما صداقت و شفافیت برای ما ارزشمندتر از هر مصلحت کوتاه‌مدت است.
سعیدی دانش، مهارت، پاکدستی، هماهنگی و شجاعت را از اصول انتخاب مدیران این نهاد مالی عنوان کرد و یادآور شد: پاکدستی سرمایه اجتماعی ماست و این حق مردم است که مدیران‌شان متخصص، شفاف و درستکار باشند. در تلاش هستیم با برنامه‌ریزی دقیق، سهم زنان در مدیریت شستا افزایش یابد.
سعیدی با اشاره به جنگ تحمیلی ۱۲ روزه، عنوان کرد: در آن زمان تیپیکو با هماهنگی سازمان غذا و دارو ۸۳ محصول دارویی را سه‌شیفته تولید کرد و کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران ۱۰ هزار و ۵۰۰ مسافر را در شرایط بحرانی جابه‌جا نمود و واحدهای انرژی تابعه تولید بنزین را بدون وقفه ادامه دادند. در سال گذشته ۳۵۰ میلیارد تومان برای پروژه‌های مسئولیت اجتماعی هزینه شد و در سال ۱۴۰۴ این رقم به ۴۸۰ میلیارد تومان خواهد رسید؛ همچنین به دنبال بخشنامه رئیس‌جمهور، ۶۰ درصد این سرمایه‌گذاری‌ها در حوزه‌های آموزش، مهارت‌آموزی و فنی‌حرفه‌ای (برنامه ایران ماهر) متمرکز شده است تا پیوندی بین صنعت و مهارت‌های کاربردی شکل بگیرد.
وی با اشاره به مشکلاتی چون تحریم‌ها، مداخلات قانونی، نرخ پایین تحقیق و توسعه، پورتفوی غیرانتخابی و اخبار کذب رسانه‌ای برای این مجموعه تصریح کرد: تا افق ۱۴۱۰، مسیر ما مهاجرت از بنگاه‌داری به سهامداری متعهدانه است، نه خصوصی‌سازی بی‌صاحب؛ این فرآیند شامل واگذاری مالکیت و مدیریت در قالب واگذاری متعهدانه خواهد بود تا زنجیره ارزش شرکت‌ها حفظ شود. واگذاری‌ها باید مسئولانه باشد، نه شتاب‌زده؛ زیرا هضم مجموعه‌های بزرگ در بازار سرمایه نیازمند عمق و زمان است.
مدیرعامل شستا با بیان اینکه خبر که شرکت نخ تایر به زودی وارد بازار سرمایه می‌شود و گفت: شستا از شرکت‌های کوچک و متوسط به سمت شرکت‌های بزرگ، از بازار محلی به بازار جهانی و از دیجیتالی شدن به تحول دیجیتال واقعی حرکت می‌کند.
چرا حرکت شستا در بورس کند است؟!
محمدرضا سعیدی در پاسخ به اقتصاد آنلاین گفت: دلیل اصلی رشد کند شستا در تابلو معاملاتی، سود تقسیمی بالای ۹۰ درصد شستا و شرکت‌های وابسته است.
اقدامی که اجازه مانور را از شرکت‌ها می‌گیرد و طرح‌های توسعه‌ای را نیز مخدوش می‌کند
در سال آینده بنا داریم با همکاری سهامدار عمده، تقسیم سود کمتری صورت گیرد تا بتوانیم جریان قیمتی را بهبود ببخشیم.
