نه نارساخوانی است و نه اوتیسم: اختلال تکاملی زبان چیست و چگونه آن را تشخیص دهیم؟

فرارو-این روزها نام دیسلکسی و اوتیسم برای بسیاری از خانواده‌ها و معلمان آشناست، اما یک اختلال شایع و در عین حال ناشناخته دیگر نیز وجود دارد که می‌تواند زندگی تحصیلی و اجتماعی کودکان را تحت تأثیر قرار دهد.

به گزارش فرارو به نقل از theconversation،اختلال تکاملی زبان (DLD) وضعیتی است که می‌تواند در درک جملات، بیان کلامی و سازماندهی افکار به‌صورت گفتاری و نوشتاری مشکل ایجاد کند و در صورت نادیده گرفتن، بر تحصیل، مهارت‌های اجتماعی و اعتماد به نفس کودک تأثیر منفی می گذارد. این اختلال عصبی-رشدی بین ۷ تا ۱۰ درصد کودکان محصل را تحت تاثیر قرار می دهد و به اشتباه به کم‌تجربگی، تنبلی یا مشکلات رفتاری نسبت داده می‌شود.

یک اختلال نامرئی

DLD یک اختلال نامرئی است و هیچ نشانه جسمی آشکاری ندارد. بسیاری از کودکان مبتلا به این اختلال در مکالمات روزمره خوب عمل می‌کنند، اما در مطالعه متون درسی، گوش دادن به توضیحات علمی یا درک شوخی‌ها دچار مشکل می شوند. والدین ممکن است متوجه شوند که کودکشان جمله‌های طولانی مثل (لیوان را روی میز بگذار و سپس قاشق را بیاور) را نمی فهمد، جملات را کوتاه و ناقص بیان می کند، مانند (پسر بازی ماشین) به جای (پسر با ماشین بازی می‌کند) و یا در بازگو کردن اتفاقات روزانه و فعالیت‌های مدرسه مشکل دارد.

نشانه‌های  اختلال تکاملی زبان در سنین مختلف

در سن پیش‌دبستانی، کودکان مبتلا ممکن است در دنبال کردن دستورها مشکل داشته باشند، جملات کوتاه به کار ببرند و یادگیری آهنگ‌ها یا بازگو کردن اتفاقات روزانه برایشان دشوار باشد. با ورود به مدرسه، این مشکلات می‌تواند به دشواری در درک متون، استفاده از جملات پیچیده، یادگیری واژگان جدید، بروز خطاهای مکرر دستوری و املایی و نوشتن عبارات   غیرمنسجم تبدیل شود.

چگونه DLD را از دیگر اختلالات تشخیص دهیم

اختلال تکاملی زبان (DLD) با دیسلکسی و اوتیسم تفاوت دارد. در دیسلکسی، مشکل اصلی در خواندن و نوشتن، به‌ویژه مهارت‌های آوایی است، اما کودک معمولا می تواند بخوبی صحبت کند و ساختار جملاتش منظم است. در مقابل، کودک مبتلا به DLD ممکن است کلمات را درست بخواند، اما معنی جملات را متوجه نشود و در هنگام حرف زدن از واژگان محدودی استفاده کند.

پیامدهای طولانی مدت

اختلال تکاملی زبان (DLD) به مرور زمان برطرف نمی‌شود و با وجود درمان، بخش زیادی از چالش‌ها تا بزرگسالی ادامه خواهد داشت. از جمله دشواری در خواندن و نوشتن، ترک تحصیل زود هنگام، محدودیت در فرصت‌های شغلی و همچنین مشکلات مربوط به عزت نفس و سلامت روان. با این حال، با تشخیص زودهنگام و حمایت از کودک می توان به تقویت توانایی ها و موفقیت در مدرسه و زندگی روزمره کودک کمک کرد.

روش‌های درمان و حمایت

می‌توان از روش‌ها و برنامه‌های متنوعی برای تقویت زبان گفتاری و نوشتاری کودکان مبتلا به DLD استفاده کرد. این برنامه‌ها به آموزش واژگان و دستور زبان، تمرین داستان‌گویی همراه با گفتاردرمانگر و استفاده از ابزارهای بصری کمک می‌کنند. همچنین می‌توان برنامه درسی را متناسب با نیازهای کودک تنظیم کرد. این کار به یادگیری آسان و موثر کمک می کند.

در خانه می‌توان با مطالعه روزانه، مدل‌سازی جملات درست و تشویق کودک به بازگو کردن داستان‌های روزانه، مهارت‌های زبان و اعتماد به نفس او را تقویت کرد. در مدرسه نیز استفاده از دستورالعمل‌های کوتاه و واضح، تصاویر کمکی و اختصاص زمان بیشتر برای امتحان، به یادگیری بهتر کودک کمک می کند.

زمان طلایی برای حمایت از کودکان

هر چه این اختلال زودتر شناسایی شود و کودک حمایت شود، شانس موفقیت او در تحصیل و زندگی بیشتر خواهد بود. کودکانی که از سن ۴–۵ سالگی برای رفع این اختلال مورد حمایت قرار می گیرند، نسبت به کسانی که در سن ۹–۱۰ سالگی حمایت می‌شوند، پیشرفت بهتری خواهند داشت. تشخیص DLD معمولاً توسط گفتاردرمانگران و متخصصان زبان انجام می‌شود، اما والدین و معلمان معمولا اولین کسانی هستند که متوجه این مشکل می شوند.

DLD در کودکان بسیاری دیده می‌شود و اغلب مدت زیادی طول می کشد. با آگاهی از علائم و تمایز این اختلال با دیگر اختلالات، می‌توان اقدام به موقع انجام داد  و مسیر موفقیت کودکان را هموارتر کرد.