یادداشت عراقچی به مناسبت سفر پزشکیان به ارمنستان: راه پیش رو روشن است

در آستانه سفر رسمی رئیس‌جمهور جمهوری اسلامی ایران، دکتر مسعود پزشکیان، به جمهوری ارمنستان، یادآوری می‌کنیم سخنان عمیق هوهانس تومانیان، نویسنده و شاعر برجسته ارمنی، که دوستی را به درختی با ریشه‌های عمیق تشبیه کرده است؛ درختی که هر چه بیشتر آبیاری شود، بارورتر و تنومندتر می‌گردد.

این تشبیه زیبا به‌خوبی رابطه مستحکم میان دو ملت ما را توصیف می‌کند؛ رابطه‌ای که از قرن‌ها تبادل فرهنگی، احترام متقابل و تجربیات مشترک نشأت گرفته است.

جشن‌های مشترک دو ملت مانند مهرگان، ناواسارد و وارداوار (جشن آب)، همچنین حضور فعال و پویا جامعه ارمنی در ایران که نسل‌ها در آنجا زندگی کرده و شکوفا شده‌اند، و به‌علاوه تاریخ درهم‌تنیده ایران و ارمنستان، همه نمادهای غنی هم‌زیستی این دو ملت هستند.

جمهوری اسلامی ایران یکی از نخستین کشورهایی بود که استقلال ارمنستان را در سال ۱۹۹۱ به رسمیت شناخت؛ تصمیمی که عمق روابط ما و تعهد ما به حمایت از همسایگان در لحظات حساس تاریخی را نشان می‌دهد.

پیوند میان ایران و ارمنستان امروز نیز از طریق جامعه بزرگ و فعال ارامنه ایران ادامه دارد. ارامنه ایران بزرگ‌ترین اقلیت مذهبی کشور هستند و در تمامی ابعاد زندگی اجتماعی ایران حضور فعال دارند؛ از نمایندگی در مجلس گرفته تا حفظ فرهنگ‌شان از طریق کلیساها و نهادهایشان که نشانگر احترام ایران به تنوع مذهبی است.

در حوزه اقتصادی، همکاری ما نیز نمایانگر روابط برد-برد است. اینکه ایران حتی در شرایط تحریم‌های ناعادلانه و یک‌جانبه، یکی از مهم‌ترین شرکای تجاری ارمنستان باقی مانده است، گواهی است بر اعتماد متقابل میان دو کشور. اقتصادهای مکمل ما فرصت‌های بی‌شماری برای رشد و توسعه فراهم می‌کند که می‌تواند رفاه دو ملت را به همراه داشته باشد.

چشم‌انداز ژئوپلیتیکی منطقه ما اهمیت راهبردی روابط ما را بیش از پیش برجسته می‌کند. در شرایط عدم قطعیت جهانی و تحولات منطقه‌ای، منافع ایران و ارمنستان بیش از پیش در هم تنیده شده‌اند.

به‌عنوان هم‌پیمانان ذاتی، مرز مشترک ما تنها یک واقعیت جغرافیایی نیست، بلکه پلی برای همکاری در حوزه‌های انرژی، حمل‌ونقل، روابط انسانی و امنیت منطقه‌ای است.

ایران همچنان به حمایت از صلح و ثبات در قفقاز جنوبی متعهد است و معتقد است امنیت، رفاه و شکوفایی ارمنستان خواسته جمهوری اسلامی ایران است؛ موضوعی که به ثبات گسترده‌تر همسایگی کمک می‌کند.

ایران خود را موظف به حمایت از صلح و ثبات در منطقه می‌داند و تأکید دارد که تأمین امنیت پایدار و اجرای هرگونه پروژه‌ای در منطقه مشروط به احترام به تمامیت ارضی، حاکمیت ملی، حاکمیت قانونی، منافع متقابل، و نیز عدم مداخله هرگونه نیرو یا کشور خارجی است.

با این حال، ما کاملاً به ظرفیت عظیم و کم نظیر پیش روی خود واقفیم؛ حجم فعلی تجارت تنها بخش کوچکی از آن چیزی است که می‌توان از طریق پروژه‌های پیشرفته مانند گذرگاه بین‌المللی شمال-جنوب (INSTC) به دست آورد. این گذرگاه بین‌المللی با ۱۳ کشور عضو، بنادر جنوبی ایران را به کشورهای آسیای میانه، قفقاز، افغانستان و اروپای شرقی متصل می‌کند و هزینه‌های حمل‌ونقل را تا ۳۰ درصد کاهش داده و مدت زمان انتقال را به نصف می‌رساند. اعضای این پروژه با مشورت‌های مستمر پیشرفت‌های قابل توجهی از جمله توسعه سریع شبکه راه‌آهن و پیشرفت بندر اقیانوسی چابهار به دست آورده‌اند که نقش حیاتی در ارتقاء امنیت منطقه‌ای و رشد اقتصادی خواهد داشت.

ضمانت همکاری ما این است که بر اساس روابط تاریخی مستحکم، بر فرصت‌های آینده متمرکزیم. پیوندهای فرهنگی نزدیک میان دو ملت، که به‌ویژه در احترام ایرانیان به هم‌وطنان ارمنی‌شان نمایان است، پایه‌ای مستحکم برای تعمیق همکاری‌های سیاسی، اقتصادی و فناوری فراهم می‌کند.

در این چارچوب، سفر رئیس‌جمهور پزشکیان اهمیت ویژه‌ای پیدا می‌کند. این سفر نه تنها یک ملاقات دیپلماتیک است بلکه تأکیدی بر تعهد مشترک برای گشودن افق‌های جدید در روابط ماست. پیوندهای تاریخی، نزدیکی جغرافیایی، اقتصادهای مکمل و منافع منطقه‌ای مشترک همه دست به دست هم داده‌اند تا همکاری‌ها تقویت شود.

نگاه به آینده، فرصت‌های بی‌شماری از جمله پروژه‌های زیربنایی مشترک که مردم دو کشور را به‌صورت فیزیکی به هم متصل می‌کند، تبادلات دانشگاهی که اندیشه‌ها را پیوند می‌دهد، همکاری در حوزه انرژی، و ابتکارات فرهنگی که میراث مشترک را ارزشمند می‌کند، پیش‌رویمان قرار می‌دهد. این‌ها عناصر ضروری برای شراکت تحول‌آفرین هستند.

در مسیر پیش رو، حسن نیت تاریخی، اعتماد متقابل، منافع ملموس مشترک و از همه مهم‌تر اراده سیاسی دو پایتخت، ستون‌های اصلی تقویت بیش‌تر روابط خواهند بود.

راه پیش رو روشن است.

ایران با تکیه بر گذشته تاریخی مشترک و افق‌های آینده، آماده همکاری با ارمنستان برای نوشتن فصل جدیدی از دوستی دیرینه است؛ فصلی که بی‌تردید رفاه و امنیت بیشتری را برای دو ملت، منطقه و فراتر از آن به ارمغان خواهد آورد.

آینده روابط ایران و ارمنستان بسیار روشن است و هیچ‌کس نمی‌تواند این مسیر را منحرف کند.