کلاف سردرگم مذاکرات هستهای پس از جنگ ۱۲ روزه

با نزدیک شدن زمان به پایان ضرب الاجل اروپا، مذاکرات هستهای ایران با طرفهای غربی هر روز پیچیدهتر میشود.
فرارو- محمد حسن خلیلی؛ با نزدیکتر شدن زمان به ضرب الاجلی که اروپا برای فعال کردن مکانیسم ماشه به ایران داده است، از یکسو و قطع شدن برگزاری مذاکرات میان ایران و آمریکا پس از حمله اسرائیل از سوی دیگر، به نظر میرسد کلاف سردرگم مذاکرات هستهای ایران با طرفهای غربی هرچه که بیشتر میگذرد، پیچیدهتر میشود.
به گزارش فرارو، روز گذشته بود که وزیر خارجه ایران با بیان اینکه معاون گروسی قرار است فردا (امروز دوشنبه) به تهران بیاید، گفت تا زمانی که به چارچوبی دست پیدا نکنیم، برنامهای برای بازدید از هیچ مکانی وجود ندارد؛ مسألهای که از پیچیده ماندن رابطه تهران و غرب پس از پایان جنگ ۱۲ روزه حکایت دارد.
سفر معاون گروسی به تهران
سید عباس عراقچی، وزیر امور خارجه کشورمان روز گذشته با اعلام اینکه معاون گروسی فردا به تهران میآید، تصریح کرد: هیچ برنامهای برای بازدید از هیچ مکانی، تا به چارچوبی دست پیدا نکنیم، وجود ندارد.
عباس عراقچی در حاشیه جلسه روز گذشته هیئت دولت در جمع خبرنگاران اظهار کرد: مذاکرات با آژانس انرژی اتمی فردا برای تعیین چارچوب همکاری برگزار میشود. معاون گروسی فردا به تهران میآید و هیچ برنامهای برای بازدید از مکانی تا به چارچوبی دست پیدا نکنیم، وجود ندارد و همکاری آغاز نمیشود. این چارچوب هم بر مبنای قانون مجلس شورای اسلامی خواهد بود.
عراقچی در ادامه افزود: تماسهای ما با اروپاییها ادامه دارد. آنها بحث اسنپ بک (مکانیسم ماشه) را مطرح کردهاند که موضع ما این است که اسنپ بک موضوعیت ندارد. اروپا از نظر ما مشارکتکننده در برجام محسوب نمیشود. البته بحثهای فنی و حقوقی وجود دارد که همکاران من با اروپاییها در تماس هستند، ولی زمانی برای مذاکره بعدی مشخص نشده است.
بقایی: وضعیت پیچیدهای است
از سوی دیگر اسماعیل بقایی، سخنگوی وزارت خارجه ایران در نشست خبری روز دوشنبه خود با اشاره به سفر معاون گروسی به تهران، اوضاع مذاکرات را پیچیده توصیف کرد. بقائی درباره سفر معاون گروسی گفت: «قرار است گفتوگوها امروز انجام شود و دیداری با وزارت خارجه خواهد بود و از الان نمیتوان گفت نتیجه گفتوگوها چه خواهد بود. وضعیت پیچیدهای است.»
سخنگوی وزارت امور خارجه با اشاره به حمله به تأسیسات هستهای ایران وعدم محکومیت آن از سوی آژانس بیان کرد: گلایهمند از آژانس هستیم. هیچ روش و شیوهنامه مشخصی برای این موارد وجود ندارد.
وی ادامه داد: با در نظر گرفتن تجاوز رژیم صهیونیستی و آمریکا و در نظر گرفتن مصوبه مجلس این گفتوگوها انجام خواهد شد.
ضرب الاجل اروپا و آمریکا کی به پایان میرسد؟
اما وضعیت پیچیده مذاکرات میان ایران و غرب در حالی با گذشت زمان هر روز پیچیدهتر میشود که بنابر اعلام طرفهای غربی و رسانههای آنها، ضربالاجل داده شده به ایران کمتر از سه هفته دیگر (۹ شهریور) به پایان میرسد. پایگاه خبری- آمریکایی آکسیوس در تاریخ ۲۳ ژوئیه ۲۰۲۵ (اول مرداد ۱۴۰۴) در گزارشی با عنوان «ایران نگران است آمریکا از مذاکرات هستهای به عنوان بهانهای برای حملات جدید استفاده کند» نوشت: آمریکا و تروئیکای اروپایی بهطور مشترک پایان ماه اوت (نهم شهریور) را به عنوان ضرب الاجلی برای اعمال تحریمهای سخت مکانیسم ماشه، درصورتی که توافقی میان ایران و آمریکا تا آن زمان حاصل نشود، انتخاب کردهاند.
شرط ایران برای محدود کردن برنامههستهایاش چیست؟
اما با آنکه از یکسو دور بعدی مذاکرات میان ایران و تروئیکای اروپایی در هالهای از ابهام قرار دارد و طبق اعلام عراقچی که بالاتر به آن اشاره شد، زمان مشخصی برای آن مشخص نشده است و از سوی دیگر نیز مشخص نیست مذاکرات هستهای میان ایران و آمریکا آیا ازسر گرفته خواهد شد یا خیر، مجید تخت روانچی، معاون سیاسی وزیر خارجه ایران در سخنانی تاکید کرده که ایران در ازای لغو تحریمهای آمریکا علیه ایران، «محدودیتهایی را بر توسعه هستهای برای مدت معینی میپذیرد» و قصد خود را برای کاهش سطح غنیسازی اورانیوم ابراز کرد.
تختروانچی در ادامه با بیان اینکه ایالات متحده «با تظاهر به گفتوگو، ما را فریب داد»، گفت که ایران «آماده گفتوگو» با ایالات متحده است.
معاون وزیر خارجه کشورمان همچنین اعلام کرد که تهران از طریق یک کشور واسطه به ارتباط با ایالات متحده ادامه میدهد، اما هیچ اشارهای به زمان از سرگیری مذاکرات نکرد.
با آنکه معاون وزیر خارجه کشورمان از آمادگی برای مذاکره سخن گفته، اما به نظر میرسد از آنجایی که حتی زمان مشخصی نیز برای از سرگیری دور بعدی مذاکرات با تروئیکای اروپایی از یکسو و مذاکره با آمریکا از سوی دیگر مشخص نشده، دستیابی به یک توافق میان ایران و غرب تا پیش از پایان ضرب الاجل طرفهای غربی یعنی نهم شهریور که کمتر از سه هفته به پایان آن مانده، امری بسیار دشوار است؛ مسألهای که میتواند بار دیگر دستکم سایه تحریمهای شورای امنیت را پس از سالها بر سر ایران بازگرداند.