تلاش‌ها برای میانجیگری میان آمریکا و ایران
چه کسی آتش را خاموش می‌کند؛ از تلاش‌های آشکار عراق تا بازی مرموز روسیه!
روسیه باز هم وارد بازی مرموزی شده است. خود را به آب و اتش نمی‌زند تا از شریک استراتژیک خود در خاورمیانه حمایت کند. مخالفت با جنگ را اعلام کرده و حتی حق را به ایران می‌دهد، اما در عمل کاری نمی‌کند. روس‌ها همیشه در سال‌های اخیر در میانه دعوا‌های ایران و غرب قرار داشته اند و به نوعی نقش میانجی را ایفا کرده اند، اما این بار پوتین آب پاکی را ریخت و به نوعی از این نقش انصراف داد.
فرارو- هر روز پیام‌های هشداری درباره احتمال وقوع جنگ در خاورمیانه و خلیج فارس منتشر می‌شود. آمریکا به شهروندانش گفته است که به عراق سفر نکنند. بریتانیا به به شهروندانش توصیه کرده که به ایران سفر نکنند. هشدار‌هایی درباره احتمال حمله به نیرو‌های نظامی آمریکا و انگلیس داده شده است. در میان کشورهای منطقه نیز، بحرین به شهروندانش توصیه کرده که به ایران و عراق سفر نکنند. بسیاری از ناظران در روز‌های اخیر وقوع جنگ را نزدیک می‌دانستند. اما اخیرا پیام‌های دیگری نیز صادر می‌شود. تلاش‌هایی برای پیشگری از بالاگرفتن تنش‌ها در جریان است.
ناو هواپیمابر آبراهام لینکلن در نزدیکی عمان
به گزارش فرارو، گمانه زنی‌ها درباره احتمال وقوع جنگ میان ایران و ایالات متحده امریکا و متحدانش کمی فروکش کرده است. در روز‌های اخیر دو طرف سیگنال‌های "نه به جنگ" صادر می‌کنند.فرمانده سپاه پاسداران گفت که ایران به دنبال جنگ نیست. موضعی که پیشتر از سوی رهبر معظم انقلاب مطرح شده بود. همچنین محمدجواد ظریف وزیر خارجه پس از بازگشت از سفر به چند کشور آسیایی اعلام کرد که یقین دارد جنگی رخ نخواهد داد. از آن سو نیز عادل جبیر وزیر مشاور عربستان در امور خارجه می‌گوید کشورش به دنبال جلوگیری از جنگ در منطقه است. از کاخ سفید و به ویژه شخص ترامپ نیز سیگنال مخالفت با جنگ صادر می‌شود. در این بین تلاش‌هایی نیز برای میانجیگری میان ایران و غرب دیده می‌شود. میانجیگرانی منطقه‌ای و جهانی که سعی می‌کنند اوضاع را آرام کنند.
نخست وزیر عراق روابط گرمی با ایران دارد
در هفته‌های اخیر نام چند کشور به عنوان کشور‌هایی که تلاش می‌کنند نقش میانجی میان ایران و آمریکا را ایفا کنند مطرح شده است. عراق شاید فعال‌ترین آن‌ها باشد.
خبرگزاری «المعلومه» عراق روز شنبه به نقل از یک تحلیلگر سیاسی مدعی شد که عادل عبدالمهدی نخست وزیر این کشور اسامی هیئتی که موظف به میانجی گری میان آمریکاو ایران شده اند را معرفی کرده است. گفته می‌شود وزیر امور خارجه، مشاور امنیت ملی و رئیس سرویس اطلاعاتی عراق اعضای این هیات اند.
البته این گزارش تاکنون تائید نشده است، اما نشانه‌های دیگری برای تلاش عراق در جهت آرام کردن فضا دیده می‌شود.
نزدیک به ده روز پیش مایک پمپئو وزیر خارجه آمریکا در سفری ناگهان به عراق رفت پس از آن نیز او عازم اروپا شد. این سفر‌ها در راستای گفتگو درباره مسئله ایران بود.
پس از این سفر عبدالمهدی، نخست‌وزیر عراق با اشاره به روابط بغداد با ایران و آمریکا اعلام کرد که هیچ کدام از این دو کشور خواهان جنگ نیستند.
عبدالمهدی همچنین بیان کرد که تلاش می‌کند تا راه‌حلی برای مسئله پیچیده روابط ایران و واشنگتن - که دو مورد از اصلی‌ترین متحدان بغداد محسوب می‌شوند - پیدا کند.
شایعاتی مبنی بر رد و بدل شدن پیام‌هایی میان ایران و امریکابه واسطه عراق منتشر شده است.
اگر جنگی میان ایران و آمریکا رخ دهد قطعا عراق به شدت ضربه خواهد خورد. کشوری که روابط درهم تنیده‌ای با ایران دارد. از سوی دیگر آمریکا نیز در این کشور پایگاه نظامی دارد و درگیری با ایران می‌تواند به روابط استراتژیک عراق و آمریکا ضربه بزند.
عمان
سلطان قابوس در سال های اخیر تلاش کرده میانجی میان ایران و آمریکا باشد
عمان، کشور که در جریان پرونده هسته‌ای ایران به عنوان میانجی میان ایران و ایالات متحده ظاهر شد و نهایتا پایه گذار توافق برجام شد، حالا دوباره وارد گود شده تا شاید بتواند از تنش‌ها بکاهد. در همین راستا دو روز پیش وزیر امور خارجه آمریکا در تماسی تلفنی با پادشاه عمان پیرامون مسائل مختلف از جمله ایران گفتگو کرد.
جزییات گفت و گوی پمپئو با سلطان قابوس منتشر نشده است، اما براساس بیانیه وزارت خارجه آمریکا پمپئو و سلطان قابوس درباره آنچه «تهدید‌های ایران در منطقه خلیج فارس» عنوان شد، گفتگو کردند.
سوییس
دیدار رییس جمهور سوییس با ترامپ در کاخ سفید
حافظ منافع ایالات متحده آمریکا در ایران در دو هفته اخیر تبدیل به یک بازیگر مهم شده است. دونالد ترامپ چندی پیش پس از آنکه اعلام کرد منتظر تماس ایران است، شماره تلفن تماس خود را به دولت سوییس داد که اگر ایران مایل بود از سفارت سوییس دریافت کند.
به این ترتیب سوییس نیز وارد چالش میانجیگری شد. در همین راستا اولی ماورر، رئیس جمهور سوئیس روز پنجشنبه ۲۶ اردیبهشت، در کاخ سفید با دونالد ترامپ، رئیس جمهور آمریکا دیدار و مذاکره کرد.
گرچه میانجیگری میان آمریکا و ایران از دستورکار‌های رسمی مذاکرات رئیس جمهوری سوئیس در واشنگتن نبود، ولی سوئیس به عنوان حافظ منافع آمریکا در ایران نقشی موثر در مناسبات میان دو کشور دارد.
قطر
گفته می شود وزیر امورخارجه قطر به صورت محرمانه به تهران سفر کرده است
قطر، خود با عربستان در گیر یک رقابت منطقه‌ای است، با این حال اصلا به نفع‌اش نمی‌بینید که ایران و آمریکا در خلیج فارس درگیر شوند.
شاید قطر نفوذ زیادی برای میانجیگیری نداشته باشد با این حال می‌تواند اهرم فشاری برای پیشگری از جنگ باشد. بروز درگیری میان ایران و آمریکا می‌تواند پای قطر را به جنگ باز کند.
قطر میزبان یکی از مهم‌ترین پایگاه‌های هوایی آمریکا در منطقه است که در العُدید، در نزدیکی پایتخت این کشور، قرار دارد. بمب‌افکن‌های بی - ۵۲ که آمریکا هفته گذشته به منطقه اعزام کرد چند روز پیش در این پایگاه به زمین نشستند.
چند روز پیش تلوزیون الجزیره گزارش داد که محمد بن عبدالرحمان آل ثانی وزیر خارجی قطر در سفری به تهران رفته و با محمد جواد ظریف دیدار و گفتگو کرده است.
مقام‌های رسمی ایران و قطر درباره این سفر واکنشی نشان نداده‌اند، اما یک وب‌سایت که پرواز هواپیما‌ها را ردگیری می‌کند گزارش داده بود که روز شنبه یک هواپیمای دولت قطر در تهران به زمین نشسته است.
چین و ژاپن
دیدار ظریف با وزیرخارجه چین در پکن
چین و ژاپن از جمله کشور‌هایی بودند که پس از توافق هسته‌ای روابط اقتصادی خوبی را با ایران برقرار کرده بودند. خروج آمریکا از برجام به این دو کشور لطمه‌هایی زده است. از سوی دیگر آن‌ها اصلا مایل نیستند که در شاهراه حیاتی نفت جهان یعنی خلیج فارس شاهد جنگ تازه‌ای باشند. جنگی که قطعا دیگر تولید کنندگان نفت را هم درگیر خواهد کرد.
نشانه‌ای برای نقش آفرینی ژاپن به عنوان یک میانجی در بحران ایران و امریکا دیده نمی‌شود، اما در سفر اخیر ظریف به ژاپن به شکل مفصلی در باره مسئله ایران گفتگو شد. در رسانه‌ها نیز ادعا‌هایی مبنی بر نقش آفرینی ژاپن به عنوان یک میانجی مطرح شده است.
نشانه‌ای برای نقش آفرینی ژاپن به عنوان یک میانجی در بحران ایران و امریکا دیده نمی‌شود، اما در سفر اخیر ظریف به ژاپن به شکل مفصلی در باره مسئله ایران گفتگو شد. در رسانه‌ها نیز ادعا‌هایی مبنی بر نقش آفرینی ژاپن به عنوان یک میانجی مطرح شده است.
اما چین موقعیت مهمتری دارد. چین در حال حاضر بزرگترین خریدار نفت ایران است. از سوی دیگر با آمریکا وارد جنگ تجاری بر سر تعرفه‌های واردات شده است. در این شرایط به گمان برخی ناظران ممکن است چین از برگ ایران در مذاکرات تجاری با آمریکا استفاده کند.
وزیر امور خارجه ایران در تور خود به شرق آسیا به چین هم سفر و درباره بحران‌های موجود با مقامات این کشور مذاکره کرد. اما پس از این سفر مایک پمپئو وزیر خارجه آمریکا با همتای چینی خود به صورت تلفنی گفتگو کرد.
به گزارش رویترز وزیرخارجه چین به پومپئو گفته که آمریکا نباید در جریان اختلافات تجاری میان دو کشور "زیاده‌روی" کند. ونگ‌یی همزمان تاکید کرده که پکن خواستار از سرگیری دوباره گفتگو‌های تجاری میان دو کشور است.
در جریان این گفتگو دو دیپلمات ارشد همچنین درباره تنش اخیر میان واشنگتن و تهران گفتگو کرده‌اند و آن طور که خبرگزاری رویترز نوشته وزیر خارجه چین گفته از هر دو طرف می‌خواهد از اقداماتی که به افزایش تنش بیا‌نجامد خودداری کنند.
این تحول در حالی رخ داده است که گزارش شده بود یک نفتکش ایرانی در چین پهلو گرفته و حدود ۱۳۰ هزار تن نفت تخلیه کرده است. اقدامی که آمریکا آن را نقض تحریم ایران می‌داند.
ولادیمیر پوتین به رغم روابط خوب با ترامپ حاضر به میانجیگری بین ایران و آمریکا نیست
در این بین موضع گیری روسیه و اتحادیه اروپا نیز جالب توجه است. ظاهرا اتحادیه اروپا به آمریکا پیام داده که در صورت جنگ با ایران روی اروپا حساب باز نکند.
در همین راستا هفته پیش پمپئو به شکل ناگهانی وارد بروکسل شد تا مقامات اتحادیه اروپا گفتگو کند. سفری که به نظری می‌رسد نتیجه مناسبی برای آمریکایی‌ها نداشت. اروپا به سردی از پمپئو استقبال کرد. کشورهای اروپایی مدام پیام خودداری از درگیری می دهند.
با این حال اروپا تلاشی برای میانجیگری میان ایران و ایالات متحده نداشته است. اروپا خواستار ادامه اجرای برجام است. اروپایی‌ها از سیاست‌های دولت ترامپ دلخوشی ندارند با این حال روابط گرمی هم با ایران ندارند.
روسیه باز هم وارد بازی مرموزی شده است. خود را به آب و اتش نمی‌زند تا از شریک استراتژیک خود در خاورمیانه حمایت کند. مخالفت با جنگ را اعلام کرده و حتی حق را به ایران می‌دهد، اما در عمل کاری نمی‌کند.
روس‌ها همیشه در سال‌های اخیر در میانه دعوا‌های ایران و غرب قرار داشته اند و به نوعی نقش میانجی را ایفا کرده اند، اما این بار پوتین آب پاکی را ریخت و به نوعی از این نقش انصراف داد.
رییس جمهور روسیه درباره بالا گرفتن تنش میان ایران و آمریکا گفت که کشورش "آتش‌نشان نیست. ما نمی‌توانیم همه جا منجی باشیم به خصوص وقتی که مسئله به دیگران هم بستگی دارد. ما نقش خودمان را ادا کردیم و آماده‌ایم کماکان نقش مثبت ایفا کنیم."
به این ترتیب روسیه خود را عقب کشیده است.
