در مورد
در فرارو بیشتر بخوانید
۵۵۴ مطلب
در پایان سفر پرهیاهوی ترامپ به خلیج فارس، نه «معامله بزرگ»، بلکه مجموعه‌ای از توافق‌های اقتصادی و نظامی حاصل شد. هم‌زمان، ترامپ با تغییراتی آشکار در سیاست‌های خاورمیانه‌ای خود، از گفت‌وگو با ایران، لغو تحریم سوریه و آتش‌بس با حوثی‌ها سخن گفت؛ تحولاتی که با بی‌توجهی به اسرائیل و دوری روزافزون از نتانیاهو همراه بود. شکاف راهبردی میان واشنگتن و تل‌آویو اکنون به‌وضوح در حال گسترش است.
دونالد ترامپ در سفر به قطر، از میانجی‌گری برای گفت‌وگو با ایران حمایت کرد و هم‌زمان هشدار داد که اگر تهران همکاری نکند، آمریکا تصمیمی قاطع خواهد گرفت. ایران با پیشنهاد تشکیل کنسرسیوم منطقه‌ای برای غنی‌سازی صلح‌آمیز اورانیوم، طرحی دیپلماتیک ارائه داده، اما در واشنگتن، جمهوری‌خواهان بر توقف کامل غنی‌سازی اصرار دارند. اختلاف درون دولت ترامپ و کاهش حمایت عربی از نتانیاهو، فرصت و چالش توافق جدید را هم‌زمان رقم زده‌اند.
پس از سقوط نظام اسد، احمد الشرع تلاش کرد روابط نزدیک‌تری با اسرائیل برقرار کند، اما در پی تحولات اخیر به سمت عربستان سعودی گرایش پیدا کرد. عربستان و کشورهای خلیج فارس با استفاده از ثروت نفتی خود به سمت نوآوری، فناوری و زیرساخت‌های پیشرفته حرکت کرده‌اند، در حالی که اسرائیل در این زمینه عقب‌مانده است. نتانیاهو به جای تمرکز بر رشد اقتصادی و فناوری، بیشتر بر حفظ قدرت شخصی خود متمرکز است، در حالی که اولویت‌های عربستان سعودی، قطر و امارات اکنون بر تأمین توافق با ایران متمرکز است.
در سفر چهارروزه دونالد ترامپ به عربستان، قطر و امارات، تمرکز اصلی بر امضای قراردادهای اقتصادی عظیم و نمایش اتحاد با رهبران اقتدارگرای منطقه بود. در فضایی آکنده از تشریفات سلطنتی و اغراق‌های سیاسی، توافقاتی به ارزش صدها میلیارد دلار اعلام شد، اگرچه جزئیات بسیاری از آن‌ها مبهم ماند. هم‌زمان، نگرانی‌ها درباره تعارض منافع ترامپ و نادیده‌گرفتن بحران غزه، سایه‌ای بر این سفر پرزرق‌وبرق انداخت.
دونالد ترامپ با تصمیمی غافلگیرکننده در عربستان، از لغو تحریم‌های سوریه و آمادگی برای توافق هسته‌ای با ایران خبر داد؛ تغییری که برخلاف گذشته‌اش، با حمایت عربستان همراه است. در مقابل، بنیامین نتانیاهو همچنان اصلی‌ترین مخالف است، اما دیگر از پشتیبانی منطقه‌ای سابق برخوردار نیست. درون دولت ترامپ نیز شکافی جدی میان واقع‌گرایان و نئوکان‌ها شکل گرفته که سرنوشت توافق را به نبردی داخلی و منطقه‌ای گره زده است.
بحران اخیر هند و پاکستان، ادعای ترامپ درباره کناره‌گیری از نقش «پلیس جهان» را به چالش کشید و بار دیگر آمریکا را به میانه میدان کشاند. در حالی‌که کاخ سفید در ظاهر بر انزواگرایی و اولویت منافع اقتصادی تأکید دارد، اما واقعیت‌های ژئوپلیتیک، از غزه تا اوکراین و ایران، دولت ترامپ را به دخالت‌های ناگزیر و پرتناقض سوق داده است؛ دخالت‌هایی که با مدیریت یک سرمایه‌دار املاک به نام استیو ویتکاف، رنگی از طنز و خطر گرفته‌اند.
دونالد ترامپ در دومین دوره ریاست‌جمهوری‌اش بار دیگر به خلیج فارس بازگشته، اما این‌بار در میانه نظمی تازه و بحرانی منطقه‌ای. سفر او با محوریت قراردادهای اقتصادی، فناوری، تسلیحات و مذاکرات امنیتی انجام می‌شود؛ در حالی‌که جنگ غزه، احیای نقش قطر و چرخش عمل‌گرایانه کشورهای عربی بر فضای سفر سایه انداخته است. این نمایش دیپلماتیک پرزرق‌وبرق، با پرسش‌هایی درباره شفافیت، تضاد منافع و دستاوردهای واقعی همراه شده است.
در آستانه سفر دونالد ترامپ به خلیج فارس، شکاف‌های عمیق میان او و بنیامین نتانیاهو آشکارتر شده‌اند؛ از اختلاف بر سر ایران و یمن گرفته تا مسائل اقتصادی و امنیتی. ترامپ بدون اطلاع اسرائیل، عملیات آمریکا در یمن را متوقف کرده و قصد دارد تشکیل کشور فلسطین را اعلام کند. در این میان، کشورهای شورای همکاری خلیج فارس از فرصت استفاده کرده و خواستار مهار سیاست‌های بی‌ثبات‌ساز تل‌آویو شده‌اند.
سفر ترامپ به خاورمیانه بدون توقف در اسرائیل، نشانه‌ای آشکار از افول نقش تل‌آویو در اولویت‌های دولت جدید آمریکا است. بی‌اعتنایی به نتانیاهو، مذاکره مستقیم با حماس، احتمال توافق هسته‌ای با ایران و تلاش برای جذب سرمایه عربی، همگی حاکی از تغییر راهبرد ترامپ به‌سوی منافع اقتصادی و دیپلماسی مستقل از اسرائیل‌اند؛ تغییری که موجب وحشت، سردرگمی و انتقادهای گسترده در درون ساختار سیاسی و امنیتی اسرائیل شده است.
سفر دونالد ترامپ به خاورمیانه با تمرکز بر جذب سرمایه‌های عربی، تحکیم روابط امنیتی با عربستان و پیشبرد پروژه عادی‌سازی در میانه بمباران غزه آغاز شده است. او با وعده توافقات بزرگ اقتصادی و سیاسی، در حالی راهی ریاض، دوحه و ابوظبی شده که اظهاراتش درباره «ریویرا» کردن غزه خشم فلسطینیان و حتی نگرانی متحدان را برانگیخته است.
