چرا ترامپ زیردریایی‌های هسته‌ای را به منطقه اعزام کرد؟
دست مرده روسیه؛ تهدیدی واقعی یا بلوف سیاسی؟
در پی اعزام دو زیردریایی هسته‌ای آمریکا توسط ترامپ به واکنش تهدیدآمیز دیمیتری مدودف، کرملین نسبت به افزایش «ادبیات هسته‌ای» هشدار داد و تأکید کرد که سیاست خارجی روسیه را تنها پوتین تعیین می‌کند. با نزدیک‌شدن ضرب‌الاجل آتش‌بس ترامپ، تنش میان واشنگتن و مسکو تشدید شده است و سفر احتمالی استیو ویتکاف به مسکو، آخرین فرصت برای توافق پیش از تشدید جنگ ارزیابی می‌شود.
فرارو- «رابین دیکسون« رئیس دفتر مسکو در روزنامه واشینگتن پست
به گزارش فرارو به نقل از روزنامه واشینگتن پست، روز دوشنبه، کرملین نسبت به آنچه «ادبیات هسته‌ای» خواند، هشدار داد؛ واکنشی مستقیم به تصمیم دونالد ترامپ برای اعزام دو زیردریایی هسته‌ای آمریکایی؛ اقدامی که او در پاسخ به اظهارات دیمیتری مدودف، رئیس‌جمهور پیشین روسیه اتخاذ کرد. مدودف در یک پست طولانی در شبکه‌های اجتماعی، تهدیدات ضمنی‌ای را مطرح کرد و به طور غیرمستقیم به سامانه موسوم به «دست مرده» مسکو اشاره کرد؛ سامانه‌ای که در صورت حمله به رهبران روسیه و ناتوانی آنان در صدور فرمان، می‌تواند به‌طور خودکار حمله هسته‌ای علیه ایالات متحده را آغاز کند.
جنگ اتمی بی‌برنده است؛ پیام پنهان مسکو به واشینگتن در بحران زیردریایی‌ها
دمیتری پسکوف، سخنگوی کرملین، روز دوشنبه در نشست خبری خود با خبرنگاران تأکید کرد: «روسیه در موضوع عدم اشاعه هسته‌ای بسیار محتاط است و ما معتقدیم که همه طرف‌ها باید در استفاده از ادبیات هسته‌ای نهایت احتیاط را به خرج دهند.» او به‌صراحت نسبت به هرگونه تشدید تنش‌های هسته‌ای هشدار داد. این نخستین واکنش رسمی مسکو به تصمیم دونالد ترامپ برای اعزام زیردریایی‌های هسته‌ای آمریکا بود؛ واکنشی که نشان می‌دهد کرملین تا حدی در تلاش است از مواضع جنجالی دمیتری مدودف، رئیس‌جمهور پیشین و نخست‌وزیر سال‌های طولانی ولادیمیر پوتین که اکنون به‌عنوان معاون شورای امنیت روسیه فعالیت می‌کند، فاصله بگیرد.
در ادامه واکنش‌ها به تنش لفظی میان واشینگتن و مسکو، دمیتری پسکوف، سخنگوی کرملین، در پاسخ به پرسشی درباره تصمیم ترامپ برای جابه‌جایی زیردریایی‌های هسته‌ای تأکید کرد: «در مجموع، قطعاً تمایلی به ورود به این جدل‌ها نداریم و نمی‌خواهیم به هیچ نحوی آن را تفسیر یا درباره‌اش اظهار نظر کنیم.» پسکوف با اشاره به خط قرمز مسکو تاکید کرد: «در یک جنگ هسته‌ای هیچ برنده‌ای وجود ندارد. این احتمالاً اصلی‌ترین فرضی است که ما بر اساس آن عمل می‌کنیم.»
سفر نماینده ترامپ به روسیه در آستانه تحریم‌های جدید؛ آیا مذاکرات پشت پرده در جریان است؟
از زمان آغاز حمله روسیه به اوکراین در سال ۲۰۲۲، ولادیمیر پوتین بارها به‌طور تلویحی تهدید کرده که مسکو ممکن است به تسلیحات هسته‌ای متوسل شود؛ موضعی که همزمان با تهدیدات اغراق‌آمیز مقاماتی مانند دیمیتری مدودف و تحلیل‌گران نزدیک به کرملین درباره بزرگ‌ترین زرادخانه هسته‌ای جهان، بارها در فضای رسانه‌ای جهان بازتاب داشته است.
در چنین شرایطی، به‌ویژه با سفر استیو ویتکاف، نماینده ویژه دونالد ترامپ به مسکو، تلاش دمیتری پسکوف برای کاهش تنش‌ها و فاصله‌گذاری از ادبیات هسته‌ای تند، معنایی مضاعف می‌یابد. استیو ویتکاف که پیش از اعمال تحریم‌های جدید علیه روسیه بنا به دعوت کرملین راهی مسکو شده، تاکنون چهار بار با پوتین دیدار داشته، اما نتوانسته به توقف جنگ روسیه و اوکراین دست یابد.
دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا، روز یکشنبه در جمع خبرنگاران تأیید کرد که زیردریایی‌های هسته‌ای ایالات متحده «در منطقه حضور دارند.» او با اشاره به اظهارات اخیر دمیتری مدودف در شبکه‌های اجتماعی، سخنان رئیس‌جمهور پیشین روسیه را «بسیار تحریک‌آمیز» توصیف کرد و تأکید داشت که همین لفاظی‌ها، او را به اعزام زیردریایی‌ها واداشته است: «تا اگر این حرف‌های احمقانه و آتش‌افروزانه فراتر از تهدید لفظی باشد، آمادگی لازم را داشته باشیم» ترامپ همچنین هشدار داد: «کلمات بسیار مهم‌اند و اغلب می‌توانند به پیامدهای ناخواسته منجر شوند. امیدوارم این یکی از آن موارد نباشد.»
دیمیتری مدودف که پس از ترک نخست‌وزیری در سال ۲۰۲۰ تا حد زیادی از نقش تأثیرگذار خود در سیاست روسیه فاصله گرفته، اکنون بیش از هر زمان دیگری به چهره‌ای جنجالی و تحریک‌کننده در فضای مجازی تبدیل شده است. در این میان، زرادخانه هسته‌ای روسیه نه‌تنها در مرکز نمایش قدرت جهانی ولادیمیر پوتین قرار دارد، بلکه ریشه باور عمیقی است که هم رئیس‌جمهور و هم بسیاری از شهروندان روسیه به آن معتقدند: «اینکه روسیه هیچ‌گاه در جنگ شکست نخواهد خورد.»
دونالد ترامپ روز یکشنبه اعلام کرد که احتمالاً به درخواست مسکو، استیو ویتکاف را چهارشنبه یا پنجشنبه به روسیه اعزام خواهد کرد؛ سفری که پیش از اعمال بسته جدید تحریم‌ها علیه روسیه انجام خواهد شد. با این حال ترامپ هشدار داد که این تحریم‌های تازه، احتمالاً تأثیر بازدارنده‌ای بر ماشین جنگی روسیه نخواهد داشت.
دست مرده روسیه علیه آمریکا؛ آیا جهان در آستانه فاجعه هسته‌ای است؟
پس از آنکه دونالد ترامپ هفته گذشته ضرب‌الاجل برای توافق آتش‌بس میان روسیه و اوکراین را تا هشتم اوت کاهش داد، دمیتری مدودف، رئیس‌جمهور پیشین روسیه، در شبکه‌های اجتماعی هشدار داد که هر ضرب‌الاجل جدید ترامپ، یک گام دیگر به سوی جنگ میان آمریکا و روسیه است. ترامپ نیز در واکنش، مدودف را به احتیاط در سخنانش فراخواند و هشدار داد «حواسش به حرف‌هایش باشد.» در پاسخ، مدودف روز پنجشنبه با انتشار یک ایموجی «خنده با اشک» و تهدید غیرمستقیم هسته‌ای، مجدداً بر خطرات سامانه «دست مرده» روسیه تأکید کرد؛ سیستمی که حتی در غیاب فرماندهی می‌تواند حمله هسته‌ای به آمریکا را آغاز کند.
دونالد ترامپ جمعه بعدازظهر اعلام کرد که به دنبال این تهدیدات، تصمیم به جابه‌جایی دو زیردریایی هسته‌ای آمریکا گرفته است. او گفت: «تهدیدی مطرح شد ... پس باید خیلی مراقب باشیم.» رئیس‌جمهور آمریکا تاکید کرد: «ما قرار است از مردم‌مان محافظت کنیم.»
در واکنش به جدل‌های اخیر و لحن تند دمیتری مدودف، دیمیتری پسکوف، سخنگوی کرملین، روز دوشنبه تأکید کرد که مردم باید سیاست خارجی روسیه را در مواضع رئیس‌جمهور ولادیمیر پوتین جست‌وجو کنند نه در سخنان رئیس‌جمهور پیشین. او گفت: «در کشور ما، سیاست خارجی توسط رئیس دولت یعنی رئیس‌جمهور پوتین تدوین می‌شود.» پسکوف از اظهار نظر درباره این که آیا کرملین از مدودف خواهد خواست لحن خود را ملایم‌تر کند یا نه، خودداری کرد.
این اظهارات در شرایطی مطرح می‌شود که در هفته‌های اخیر، لحن روسیه نسبت به دونالد ترامپ تندتر شده است؛ به‌ویژه پس از آنکه مقامات آمریکایی آشکارا ابراز کردند ترامپ از عدم تمایل پوتین به مصالحه و اصرار او بر شرایط حداکثری برای پایان دادن به جنگ خسته شده است. این در حالی است که واشنگتن امتیازات مهمی را از جمله کنار گذاشتن عضویت اوکراین در ناتو و اجازه به مسکو برای حفظ مناطق اشغالی الحاق‌شده به خاک خود، پیشنهاد داده است؛ با این وجود، روسیه همچنان بر مواضع خود ایستاده است.
در برخی دیدارهای استیو ویتکاف، نماینده ویژه دونالد ترامپ، با ولادیمیر پوتین و مقامات ارشد روس، نشانه‌هایی دیده می‌شود که او به‌درستی خواسته‌های واقعی کرملین را درک نکرده است. استیو ویتکاف بارها حفظ سرزمین‌های اشغالی توسط روسیه را «کلید حل بحران جنگ» معرفی کرده، اما ولادیمیر پوتین فراتر از این مطالبه حرکت می‌کند و خواستار سلطه و نفوذی بسیار گسترده‌تر بر اوکراین است از جمله اصرار بر کاهش قابل توجه قدرت ارتش اوکراین؛ خواسته‌ای که به‌طور عملی به معنای تضعیف حاکمیت ملی این کشور است.
تهدیدات هسته ای روسیه؛ استراتژی حساب شده کرملین برای مهار حمایت های غرب
ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه، روز جمعه در اظهاراتی که به نظر می‌رسید پاسخی غیرمستقیم به دونالد ترامپ باشد، تأکید کرد که شرایط مسکو برای پایان جنگ اوکراین هیچ تغییری نکرده است و هرگونه ناامیدی نسبت به روند صلح را ناشی از «انتظارات بیش از حد» خواند. پوتین در حالی بر مواضع سرسختانه خود پافشاری می‌کند که طبق ارزیابی مرکز مطالعات استراتژیک و بین‌الملل (CSIS)، شمار کشته‌ها و زخمی‌های روسیه در جنگ اوکراین تا تابستان امسال احتمالاً از مرز یک میلیون نفر فراتر خواهد رفت؛ آماری تکان‌دهنده که ابعاد خسارت انسانی این جنگ را برجسته می‌کند. با این حال، پوتین پس از بازدید از یک صومعه در جزیره والام در شمال غربی روسیه به خبرنگاران گفت: «ما حتی یک قربانی بیهوده نداشته‌ایم.»
از زمان آغاز تهاجم نظامی روسیه به اوکراین در سال ۲۰۲۲، کرملین تهدیدات هسته‌ای خود را به دقت تنظیم کرده تا از شدت حمایت غرب به‌ویژه ارسال موشک‌های دوربردی که می‌توانند عمق خاک روسیه را هدف قرار دهند بکاهد؛ هرچند غرب هنوز تحویل این تسلیحات را به کی‌یف محدود کرده، اوکراین با تکیه بر حملات پهپادی، اهدافی در اعماق خاک روسیه را هدف قرار داده است. این تهدیدات گاه مستقیماً از زبان ولادیمیر پوتین مطرح می‌شود و گاه با واسطه مقامات ارشد و چهره‌هایی مانند دیمیتری مدودف بیان می‌گردد؛ رویکردی که امکان انکارپذیری را برای مسکو فراهم می‌کند.
در این میان، سرگئی مارکوف، تحلیلگر نزدیک به کرملین، روز یکشنبه در تلگرام نوشت که سفر احتمالی استیو ویتکاف به مسکو را می‌توان «آخرین فرصت» برای دستیابی به توافق میان روسیه و آمریکا پیش از پایان ضرب‌الاجل آتش‌بس ترامپ در هشتم اوت تلقی کرد. مارکوف تاکید کرد که پوتین شاید در این مذاکرات، پیشنهاد یک آتش‌بس جزئی از جمله توقف حملات موشکی و پهپادی را مطرح کند.
