محسن جلیلوند در گفتگو با فرارو تحلیل کرد:
مذاکره ایران و اروپا؛ در مذاکرات استانبول بر سر چه موضوعاتی بحث می‌شود؟
اکنون غربی ها ایران را تحت فشار قرار داده اند و ایران نیز ناگزیر است که به علت فشارهای موجود به سمت چین و روسیه حرکت کند. اما این که این نشست ها چقدر تاثیرگذار است و بین ایران و چین و روسیه چه داد و ستدی رخ خواهد داد، جای بحث دارد. حتی درباره این که چین و روسیه تا چه میزان با ایران همکاری کنند و یا ایران تا چه حد بتواند روی قول های این دو کشور حساب باز کند، جای بحث دیگری دارد.
فرارو- اسماعیل بقایی، سخنگوی وزارت خارجه، اعلام کرد دور جدید مذاکرات بین تهران و تروئیکای اروپایی روز جمعه 3 مرداد ماه، در استانبول برگزار می‌شود. فرانسه، آلمان و بریتانیا پیش از این خواستار بازگشت ایران به مذاکرات هسته‌ای شده و هشدار داده‌اند که در صورت عدم کسب توافق هسته‌ای با تهران مکانیسم ماشه را فعال کرده و تمامی تحریم‌های سازمان ملل علیه ایران را بازمی‌گردانند.
به گزارش فرارو، بقایی، در خصوص اظهارات ترامپ مبنی بر عدم عجله برای مذاکره با ایران نیز گفته است: «مذاکرات با اروپایی‌ها اعلام شده اما برنامه‌ای برای گفتگو با آمریکا نداریم. در عین حال تاکید شده دیپلماسی در نظر ما فرصت است، برای صیانت از منافع ملی و هر زمان به این نتیجه برسیم که می‌توانیم از آن استفاده کنیم قطعا دریغ نخواهیم کرد.»
محسن جلیلوند، تحلیلگر ارشد مسائل بین الملل و استاد روابط بین الملل در گفتگو با فرارو به بررسی این موضوعات پرداخته است:
این که چقدر می توان روی قول های روسیه و چین حساب کرد، جای بحث دارد
محسن جلیلوند به فرارو گفت: «اولین پرسش درباره مذاکره ایران و آمریکا این است که اصلا قرار است درباره چه موضوعی مذاکره کنیم؟ بالاخره باید درباره یک موضوعی مذاکره کنیم. طرف آمریکایی که مدعی است تا سیاست هسته ای ایران را با خاک یکسان کرده و از بین برده است. ایران هم تاکید کرده درباره مسائل موشکی بحث و صحبتی ندارد. بنابراین سوال اصلی در جای خود باقیست. اما اصل ماجرا این است که اسرائیل در کانون رویارویی ایران و آمریکا قرار گرفته است. بنابراین پیچیدگی های مذاکره ایران و آمریکا نه فقط مرتبط با طرفین، بلکه مرتبط با اسرائیل است.»
وی در خصوص مسئله چین و روسیه و نشست سه جانبه با ایران گفت: «حقیقت این است که اکنون غربی ها ایران را تحت فشار قرار داده اند و ایران نیز ناگزیر است که به علت فشارهای موجود به سمت چین و روسیه حرکت کند. اما این که این نشست ها چقدر تاثیرگذار است و بین ایران و چین و روسیه چه داد و ستدی رخ خواهد داد، جای بحث دارد. حتی درباره این که چین و روسیه تا چه میزان با ایران همکاری کنند و یا ایران تا چه حد بتواند روی قول های این دو کشور حساب باز کند، جای بحث دیگری دارد.»
اسرائیل و آمریکا با همفکری هم تصمیم گیری نهایی را انجام می دهند
این تحلیلگر ارشد مسائل بین الملل در ادامه گفت: «مکانیسم ماشه، فی النفسه تحریم ویژه ای به کشور اعمال نمی کند و چه بسا تحریم های ایالات متحده بسیار سنگین تر است. اما فعال سازی مکانیسم ماشه یک مشکل جدید، به مشکلات کشور اضافه می کند. بر اساس ماده های37 و 38 برجام نمی توانند جلوی اجرای مکانیسم ماشه را بگیرند. طبیعتا با فعال شدن مکانیسم ماشه، مشکل فروش نفت ایران نیز تشدید می شود. اگر قرار بر لغو تحریم های آمریکا علیه ایران باشد، ایران باید امتیازاتی بدهد که بتواند به لغو تحریم ها برسد. بنابراین باز هم به پاسخ اول برمی‌گردیم. یکی از نکاتی که اخیرا مطرح شد این بود که اسرائیل، حین مذاکرات به ایران حمله نکند. درواقع این موضوع به عنوان یک پیش شرط مطرح شد.»
وی افزود: «کارت های بازی ما محدود شده و این موضوع نیز از دید آمریکا و اسرائیل پنهان نمانده است. نتانیاهو پس از آخرین سفر خود به ایالات متحده، 3 نکته را مطرح کرد: جمع شدن برنامه هسته ای ایران به طور کامل، محدود شدن برد موشکی ایران به 300 مایل (480 کیلومتر) و عدم حمایت ایران از محور مقاومت. اگر این 3 موضوع محقق شود، موجودیت و امنیت اسرائیل تضمین می شود. اگر مذاکراتی در پیش باشد، آمریکایی ها روی همین موضوعات مانور خواهند داد. شاید بتوان گفت این شروط ، روی دیگری از همان سکه ای است که ترامپ با عنوان «تسلیم بی قید و شرط» مطرح کرد. از دید من موضوعات در اسرائیل برنامه ریزی می شود، در واشنگتن تصویرسازی می شود و در نهایت آمریکا و اسرائیل با همفکری هم تصمیم گیری نهایی را انجام می دهند.»
احتمال فعال سازی مکانیسم ماشه بالا است
این استاد روابط بین الملل گفت: «پیش بینی من این است که با توجه به مهلت 50 روزه ای که ترامپ به روسیه داده است، اوایل شهریور ماه، شاهد فعال سازی مکانیسم ماشه خواهیم بود. با وجود ملاقات پیش رو در استانبول، اما از دید من احتمال فعال سازی مکانیسم ماشه بالا است. طرف غربی، یک عادت تکرار شونده دارد: اول یک زمینه سازی حقوقی انجام می دهد و سپس وارد فاز اجرایی می شود. همانطور که دیدیم ابتدا آژانس علیه ایران قطعنامه داد و مدعی شد ایران به تعهدات هسته ای خود عمل نکرده (زمینه سازی حقوقی) و سپس به ایران حمله شد. این عادت غربی هاست و درباره عراق و سوریه نیز انجام شده بود. درواقع در بحث مکانیسم ماشه نیز معتقدم فعال سازی این مکانیسم منتهی به بالاتر رفتن سطح تنش ها خواهد شد.»
وی افزود: «سفر وزیر دفاع اسرائیل به آمریکا بخشی از تلاش برای اجرایی شدن تصمیم سازی هایی است که ترامپ و نتانیاهو، پیشتر انجام داده بودند. شاید به همین دلایل هم باشد که سرلشکر موسوی تاکید کرده اند که هر آن ممکن است آتش بس شکسته شود. این آتش بس نه تضمین شده و نه کسی پای آتش بس را امضا کرده است. درست است که تحت تاثیر شرایط موجود، فشار اقتصادی بسیار افزایش پیدا کرده است اما گزینه جنگ اقتصادی تنها گزینه نیست و گزینه نظامی همچنان فعال است چون برای طرف اسرائیلی هیچ اطمینانی وجود ندارد که ایران به دوران قبل از جنگ خود برنگردد و نقاط دیگری برای غنی سازی نداشته باشد. اسرائیلی ها مدعی هستند که در جنگ 12 روزه قلق گیری کرده اند و به همین دلیل نیز احتمال جنگ مجدد دور از ذهن نیست.»
