آخرین خبرها از مذاکرات هسته‌ای ایران و اروپا

فرارو- محمد حسن خلیلی؛ در حالی که در میانه مذاکرات هسته‌ای ایران و آمریکا، به ناگاه حمله اسرائیل سبب توقف این روند شد، اما با پایان جنگ بار دیگر صحبت‌ها از آغاز مذاکرات حکایت دارد؛ هرچند قرار است این مذاکرات به جای آنکه مانند آنچه پیش از جنگ با آمریکا در جریان بود، این بار با طرف اروپایی انجام شود. 

به گزارش فرارو، با نزدیک شدن موعد ضرب الاجل اروپا در خصوص فعال‌سازی مکانیسم ماشه، اکنون خبرها حکایت از آن دارد که ایران برای ازسرگیری مذاکرات با طرفهای اروپایی به توافق رسیده است. 

استانبول، میزبان دور جدید مذاکرات

بعد از به قدرت رسیدن دونالد ترامپ و ساکن شدن وی در کاخ سفید برای دومین بار، ایران و آمریکا مذاکرات غیر مستقیمی را در جهت حل مسأله هسته‌ای برگزار کردند؛ مذاکراتی که تا پیش از جنگ ۱۲ روزه میان ایران و اسرائیل پنج دور آن برگزار شده بود و طرف‌ها در حال آماده‌سازی خود برای برگزاری دور ششم بودند؛ هرچند دور ششم مذاکرات به علت حمله اسرائیل به ایران برگزار نشد. با این حال پس از اتمام جنگ و با نزدیک شدن زمان به ضرب الاجلی که طرف های اروپایی در خصوص فعال‌سازی مکانیسم ماشه داده‌اند، خبرها از توافق برای برگزاری مذاکرات هسته‌ای این بار میان ایران و طرفهای اروپایی حکایت دارد. 

در همین ارتباط، خبرگزاری صدا و سیما به نقل از اسماعیل بقائی، سخنگوی وزارت امور خارجه اعلام کرد که ایران و سه کشور اروپایی (فرانسه، آلمان و انگلیس) روز جمعه سوم مرداد (۲۵ ژوئیه) در سطح معاونان وزرای امور خارجه در استانبول درباره موضوع هسته‌ای ایران گفت‌وگو خواهند کرد. خبرگزاری صدا و سیما به نقل از بقائی نوشت: این گفتگوها روز جمعه در سطح معاونان وزرای امور خارجه با حضور مجید تخت روانچی، معاون سیاسی وزیر خارجه و کاظم غریب‌آبادی، معاون وزیر خارجه در امور بین‌الملل در استانبول برگزار خواهد شد. 

این در حالی است که شبکه خبری المیادین نیز در خبری با اشاره به توافق برای برگزاری مذاکره میان ایران و نمایندگان تروئیکای اروپایی گفته بود: مجید تخت روانچی، معاون سیاسی وزیر امور خارجه ایران، ریاست هیئت ایرانی را در این مذاکرات بر عهده خواهد داشت. 

عراقچی: اروپا حق سوءاستفاده از قطعنامه‌ای که به آن پایبند نبوده را ندارد

در همین حال و در پی تهدید مقامات اروپایی برای فعال‌سازی مکانیسم ماشه، سید عباس عراقچی، وزیر امور خارجه کشورمان در واکنش به این ادعاها تأکید کرد که این کشورها به دلیل نقض تعهدات، حمایت از تجاوزات اخیر و مشارکت در فشار حداکثری آمریکا، هیچ مشروعیت حقوقی، سیاسی و اخلاقی برای این اقدام ندارند و نباید اجازه یابند اعتبار شورای امنیت را زیر سوال ببرند. 

سید عباس عراقچی یکشنبه شب ۲۹ تیر ۱۴۰۴ در توئیتی به ارسال نامه خود به آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل متحد، رئیس شورای امنیت، کایا کالاس نماینده عالی اتحادیه اروپا و اعضای شورای امنیت سازمان ملل اشاره کرد و افزود: در این نامه دلایل خود را تشریح کردم که چرا سه کشور اروپایی از هیچ‌گونه مشروعیت حقوقی، سیاسی و اخلاقی برای فعال‌سازی سازوکارهای برجام و قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت (مصوب ۲۰۱۵) برخوردار نیستند. 

بقایی: توسل به مکانیسم ماشه بی‌معناست

از سوی دیگر، اسماعیل بقایی، سخنگوی وزارت خارجه کشورمان در نشست خبری خود با اصحاب رسانه، در پاسخ به پرسش خبرنگاران، توسل به مکانیسم ماشه از سوی اروپا را بی‌معنا و غیرقابل توجیه بیان کرد و گفت: آخرین موضع ما ثابت و یکسان است. آقای عراقچی نامه‌ای را خطاب به اعضای برجام ارسال کردند و مواضع حقوقی ما را بیان کردند. امروز توسل به سازوکار ماشه بی‌معنا و غیرقابل توجیه و غیرحقوقی است؛ زیرا کاهش ایفای تعهدات از سوی ایران با استفاده از بند مصرح در برجام بود. 

بقایی همچنین گفت: ما به صورت تدریجی بعد ازعدم اجرای تعهدات دیگران تعهدات خود را کاهش دادیم. کشورهای اروپایی خودشان قصور داشتند و بعد از تجاوز رژیم نه تنها محکوم نکردند بلکه در توجیه تجاوز برآمدند. موضوعیت مسأله را تغییر دادند و کشورهای اروپایی هیچ توجیه اخلاقی برای اینکه از قطعنامه‌ای که خودشان آن را اجرایی نکردند بخواهند استفاده کنند، برخوردار نیستند. 

سخنگوی وزارت خارجه ایران در خصوص مذاکره با طرف آمریکایی نیز گفت: مذاکرات با اروپایی‌ها اعلام شده؛ اما برنامه‌ای برای گفتگو با آمریکا نداریم. در عین حال تاکید شده دیپلماسی در نظر ما فرصت است برای صیانت از منافع ملی و هر زمان به این نتیجه برسیم که می‌توانیم از آن استفاده کنیم، قطعا دریغ نخواهیم کرد. 

اولیانوف: اروپا حق ندارد مکانیسم ماشه را فعال کند

در همین حال، «میخائیل اولیانوف»، نماینده دائم روسیه در سازمان‌های بین‌المللی در وین بر اینکه «تروئیکای اروپایی هیچ حق اخلاقی و قانونی برای فعال‌سازی مکانیسم ماشه علیه ایران ندارد»، تأکید کرد. 

میخائیل اولیانوف، نماینده دائم روسیه در سازمان‌های بین‌المللی در وین، در حساب کاربری خود در رسانه اجتماعی ایکس در واکنش به پیام سید عباس عراقچی وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران نوشت: حقیقتا، سه کشور اروپایی هیچ حق قانونی یا اخلاقی برای راه‌اندازی سازوکار موسوم به «اسنپ‌بک یا مکانیسم ماشه» برای اعمال مجدد تحریم‌های قبلی ضد ایرانی را ندارند. 

دیدار لاریجانی با پوتین

در همین حال و در آستانه برگزاری مذاکرات هسته‌ای میان ایران و مقامات اروپایی، علی لاریجانی، رئیس سابق مجلس شورای اسلامی و مشاور رهبر انقلاب در سفر به مسکو، با ولادیمیر پوتین، رئیس جمهور روسیه دیدار و گفت‌وگو کرد. 

بنابر اعلام دیمیتری پسکوف، سخنگوی کرملین، علی لاریجانی روز گذشته با رئیس‌جمهور روسیه در مسکو دیدار و گفت‌وگو کرده است. پسکوف، تشدید تنش‌ها در آسیای غربی و مسائل مربوط به برنامه هسته‌ای ایران را از جمله موضوعات مورد بحث در دیدار لاریجانی و پوتین اعلام کرده است. به گزارش خبرگزاری «ریانووستی»، پسکوف در مورد این دیدار گفت: «رئیس‌جمهور روسیه، روز یکشنبه در کرملین از علی لاریجانی، مشاور ارشد رهبر جمهوری اسلامی ایران استقبال کرد و در طول این دیدار، نماینده ایران ارزیابی خود را از اوضاع در خاورمیانه و پیرامون برنامه هسته‌ای ایران ارائه داد.» 

او افزود: «طرف روس مواضع شناخته‌شده‌ای را با هدف تثبیت اوضاع در منطقه و حل‌وفصل سیاسی مسائل مربوط به برنامه هسته‌ای ایران ابراز کرد.» سخنگوی کرملین با بیان اینکه در دیدار پوتین و لاریجانی، طرف روس مواضع خود را در مورد تنظیم سیاسی مسائل مربوط به برنامه هسته‌ای ایران تشریح کرد، گفت: پوتین در این دیدار، ضمن تاکید بر حفظ ثبات منطقه، از حل و فصل برنامه هسته‌ای ایران به روش‌های سیاسی حمایت کرد.