نقد فیلم «کیک رئیس جمهور»/ وقتی کودکان قربانی تولد صدام حسین میشوند
فیلم سینمایی «کیک رئیس جمهور» تصویری متفاوت از عراق دوران صدام حسین ارائه میدهد، تصویری که تجربهای متفاوت از شجاعت، مقاومت و تلاش برای بقا روایت میکند.
فرارو- در میان آثار نهایی لیست اسکار نام فیلم سینمایی «کیک رئیس جمهور» نیز دیده میشود، فیلمی که داستانی متفاوت از دنیای کودکان روایت میکند.
به گزارش فرارو، این فیلم نخستین اثر عراقی حاضر در جشنوارههای مختلف که تلاش میکند تصویری تراژدی و کمدی از زندگی زیر سایه استبداد ارائه دهد. اثری که به نظر میرسید تلاش موفقی داشته و مخاطب را با خود همراه میکند.
داستان در عراق دهه۹۰ روایت میشود، جایی که صدام حسین کنترل کشور را کاملا در دست دارد و هر روز به دولتی اعلام جنگ میدهد، کمبود غذا و دارو باعث شده تا زندگی مردم روز به روز بدتر شود. فیلم با یک قرعه کشی شروع میشود، نه از آن قرعههایی که همه دوست دارند برنده شوند. در واقع همه به دنبال باختن در این مسابقه اجباری هستند. چرا که برنده باید کیک تولد صدام را بپزد.
کیکی برای دیکتاتور
«لامیا» دختری ۹ساله با مادربزرگ و خروسش در روستایی دور از شهر زندگی میکنند. او به شهر سفر میکند تا مواد اولیه کیک تولد را بخرد، کیکی که ماجراهای زیادی به دنبال دارد. این دختر در سفر به شهر با موانعی روبرو میشود که در زندگی تجربه نکرده است. داستان ظرافت «لامیا» را در برابر سختیهای بزرگسالی قرار میدهد، شخصیتها از پلیس گرفته تا فروشندهها هر یک تصویری متفاوت از خشم، مهربانی و دروغ را نشان میدهند.
همچنین فضاسازی درست نیز شلوغی شهر و سختی زندگی را به تصویر میکشد. دخترک نماد امید و شجاعت که کودکانهترین و انسانیترین واکنشها به استبداد و سختی را از خود نشان میدهد. پرترههای صدام حسین در همه جا دیده میشود و دیوارها پر از شعارهای حکومتی است. در واقع شعارها و عکسها تبدیل به ابزاری شدند تا کارگردان جهان فیلم را نشان دهند. فضایی که هر چه جلوتر میرود بیننده را با واقعیتهای سیاسی و اجتماعی عراق آشنا میکند.
در عین حال «کیک رئیس جمهور» با استفاده از طنز میان تلخیها تعادل ایجاد میکند، به خصوص زمانی که کاراکتر «سعید»، دوست «لامیا» وارد ماجرا میشود. او بر خلاف دخترک که از هر چیزی میترسد با سرکشی و طنز به اتفاقات واکنش نشان میدهد. در حقیقت فیلم با نگاه متفاوت این کودکان به خوبی نمایش میدهد که هر فرد ممکن واکنش مختلفی به شرایط اجتماعی و سیاسی داشته باشد.
کودکان در برابر استبداد
رابطه «سعید» و «لامیا» قلب عاطفی فیلم را شکل میدهد، مشاجرهها و دوسیهایشان شبیه خانوادهای که سالها کنار هم زندگی کردهاند. لحظهای با هم دعوا و سی ثانیه بعد آشتی میکنند. تضاد میان آنها نشان میدهد که چگونه حتی صمیمیترین روابط در شرایط اجتماعی و سیاسی ممکن نابود شود.
«کیک رئیس جمهور» در لایههای عمیقتر به ترس میپردازد، ترسی که از حکومت صدام به مردم منتقل میشود و در کاراکترهای مختلف بازتولید میشود. معلم مدرسه نمونهای از همین چرخه معیوب است. او خشونت اعمال میکند چرا که خود را مسئول اجرای قوانین میداند. چرخهای که نشان میدهد استبداد نه تنها از بالا بلکه ممکن است از طریق افراد عادی ادامه پیدا کند. فیلم در پایان نشان میدهد که «لامیا» به انسانی تبدیل شده که دیگر کودک ابتدای داستان نیست، او چیزی را از دست داده که قابلیت بازگشت ندارد؛ سادگی دوران کودکی در وجود دخترک از بین رفته است.
در نهایت «کیک رئیس جمهور» با نگاهی انسانی یادآور میشود که قربانیان سیاست و جنگ همانهایی هستند که کمترین نقش در شکلگیری آن داشتند.
