محمدابراهیم باستانی پاریزی؛ ادیبی که به درس خواندن علاقه نداشت
باستانی پاریزی یکی از مهمترین پژوهشگران تاریخ معاصر ایران است. از وی آثار بسیار زیادی به جا مانده که هرکدام از آنها از اهمیت ویژهای برخوردارند. بااینهمه، او در روزگار کودکی چندان علاقهای به درس و مدرسه نداشت.
فرارو- محمدابراهیم باستانی پاریزی، در 3 دی 1304 متولد شد و در 5 فروردین 1393 از دنیا رفت. او یکی از مهمترین چهرههای فرهنگی در تاریخ معاصر ایران است.
به گزارش فرارو، باستانی پاریزی انسانی همهچیزتمام بود که در حوزههای مختلف، علم و اندیشهای بارز داشت. پژوهشهای وی از مهمترین آثار پژوهشی در تاریخ معاصر ایران هستند.
ادیبی که به درس خواندن علاقه نداشت
در روستای پاریز، از توابع استان کرمان، متولد شده بود و از همان روزگار کودکی خلقوخوی صمیمی و اصیل مردمان روستا را یاد گرفته بود. پدرش، مردی دارای فرهنگ بود که تاثیر بسیار زیادی نیز بر وی بر جا نهاد. چندانکه انتظار میرفت اهل در خواندن نبود و از شاگردان متوسط مدرسه به شمار میرفت. بااینحال، میل ویژهای به خواندن کتابها و مجلات ادبی داشت.
![]()
پساز اتمام تحصیلات ابتدایی، ترکتحصیل کرد و در کنار پدرش به کار مشغول شد. در ادامه و با گذشت قریب به دو سال، به تشویق دوستان نزدیک پدرش تصمیم گرفت تا به مدرسه برگشته و تحصیلاتش را به پایان برساند. با اخذ مدرک دیپلم، راهی تهران شد و در دانشگاه تهران به تحصیل در رشته تاریخ پرداخت. او از اولین افرادی بود که در کوی دانشگاه تهران ساکن شد و در روزگار تحصیل، در قصیدهای بلندبالا که برای شرح اوضاعش نوشته بود، به این نکته اشاره کرده است که:
فاش میگویم و از گفته خود دلشادم
ساکن سادهدل کوی امیرآبادم
در روزگاری که در تهران درس میخواند، در کنار تحصیل به نوشتن مطلب در مجلات مختلف و همچنین ترجمه از عربی به فارسی اشتغال ورزید. در ادامه بهمدت هفت سال به کرمان رفت و ضمن ازدواج، در روستاهای آنجا مشغول به تدریس شد. سپس برای بار دوم و این بار با هدف تحصیل در مقطع دکتری، به تهران بازگشت. با بازگشت به تهران علاوهبر اتمام تحصیلاتش، بهعنوان استاد دانشگاه و پژوهشگر فعالیتش را آغاز کرد.
![]()
شوق ادبیات و پژوهش چیزی بود که جان پاریزی را شعلهور میکرد. او که به گفته خودش در روزگار کودکی چندان علاقهای به درس نداشت، با تحصیل در رشتهای که به آن علاقهمند بود شوروشوقی دوباره پیدا کرد. همین مسئله باعث شد تا خیلی زود بهعنوان یکی از پرکارترین و درعینحال مهمترین پژوهشگران ایرانی آوازهای برای خودش دستوپا کند. باستانی پاریزی، شاعر، تاریخپژوه، نویسنده، موسیقیپژوه و ادیب مهمی بود که در هرکدام از این حوزهها آثار ارزشمندی را از خود به یادگار گذاشت. بااینهمه، پاریزی را باید بیشتر پژوهشگر و استادی دانست که علاوهبر شاگردانی که تربیت کرده، با پژوهشهای بیبدیلش تاثیر مهمی در رشد بسیاری از علون انسانی در ایران داشته است.