سید جواد طباطبایی؛ متفکر جریانساز ایران
جواد طباطبایی یکی از مهمترین اندیشمندان تاریخ معاصر ایران است. او واضع مفهوم ایرانشهری بود که تفکراتش تاثیر بسیار مهمی بر رشد تجددخواهی در ایران به جا گذاشت.
فرارو- مشکل بتوان سپهر سیاسی معاصر ایران را بدون در نظر گرفتن نام جواد طباطبایی برانداز کرد. طباطبایی از چهرههای بسیار مهمی است که بهنوعی تاریخ تفکر سیاسی ایران را متحول کرد.
به گزارش فرارو، جواد طباطبایی ازجمله متفکران ایرانی است که رنگولعاب جدیدی به چهره فلسفه و علوم سیاسی ایران داد. او را باید متفکری جریانساز دانست که تاثیر شگفتی بر علوم انسانی در ایران نهاده است.
متفکر جریانساز ایران
طباطبایی 23 آذر 1324 در تبریز دیده به جهان گشود. پدرش از بازاریان بنام تبریز بود. از همان روزگار کودکی میل بیپایانی به یادگیری داشت. بهسبب پیشینه مذهبیای که در خانوادهاش بود، در ابتدا به حوزه علمیه رفت و پساز چندی مسیرش را تغییر داد. در همین دوران علاوهبر زبان فرانسه به زبان عربی نیز تسلط یافت.
پساز پایان تحصیلات ابتدایی، تبریز را به مقصد تهران ترک گفت و وارد دانشگاه تهران شد. پایان دوره کارشناسی حقوق برای طباطبایی مصادف بود با آشنایی توامان با تفکر شرقی و غربی. بههمینسبب، در همان روزگار جوانی، اطلاعات جامعی در باب تغییر و تحولات تفکر در طول تاریخ در ایران و دیگر کشورهای جهان به دست آورد.
در ادامه به پاریس رفت و در دانشگاه سوربن به تحصیل پرداخت. حضور در فرانسه، تاثیر عمیقی بر تفکرات طباطبایی به جا گذاشت. در این دوره، با بسیاری از متفکرین مهم غرب آشنا شد و با تعدادی از آنها دمخور بود. طباطبایی ازجمله روشنفکران ایرانی بود که علارغم دانش بیمانندی که در مورد علوم انسانی غرب داشت، چاره را در ایران میدید. او از شاگردانش و همچنین از دیگر روشنفکران زمانه میخواست تا بهجای تاکید بیش از اندازه بر غرب، به تاریخ اندیشه در ایران نظر داشته باشد. بههمینسبب، از منتقدان اصلی جریانات مارکسیستی در ایران به شمار میرفت.
طباطبایی اولین فردی بود که ایده ایرانشهری را بهشکل آکادمیک مطرح کرد. او با نگاهی به ایران باستان، روح ایرانشهری را بهعنوان نوعی از اندیشهورزی ایرانی تبیین کرد. طباطبایی معتقد بود که تجدد در تاسیس است و نه در تقلید. او روح ایرانشهری را پدیدهای تکثرگرا میدانست و معتقد بود که همین روح، ایران را علارغم همه مشکلات تا به امروز برپا داشته است. طباطبایی خواهان خلق خوانشی جدید از ایران باستان برای خلق تجددی ایرانی بود. او معتقد بود که بدون درک چیستی ایران و بدون نگاه دقیق به تاریخ ایران نمیتوان به تجدد دست یافت. سازوکار ایران باستان از نگاه طباطبایی یک ملتگرایی بهتماممعنا بود که افراد فارغ از نژاد و دین و... در آن سهیم بوده و هستند.
