این گوی شیشه‌ای مرموز روی دماغه جنگنده میگ-۲۹ چیست؟
آن گوی کوچک روی دماغه میگ-۲۹، چشمی است که دشمن را بی‌صدا می‌بیند. بدون هیچ رادار، می‌تواند قفل موشک کند و ناپدید شود!
اگر تا حالا به دماغه‌ی جنگنده‌ی روسی MiG-۲۹ دقت کرده باشید، حتماً آن گوی شیشه‌ای کوچک در کنار نوک دماغه نظرتان را جلب کرده است.
این بخش در واقع رادار نیست بلکه «چشم فروسرخ» هواپیماست! نام این سامانه OEPS-۲۹ یا همان IRST (Infra-Red Search and Track) است. وظیفه‌اش کشف و رهگیری هواپیماهای دشمن از طریق حرارت خروجی موتور یا بدنه است بدون اینکه هیچ موج راداری ارسال کند. به زبان ساده، میگ-۲۹ با این سیستم می‌تواند دشمن را ببیند بدون آنکه دشمن متوجه شود!
این ویژگی در نبردهای نزدیک هوایی (Dogfight) اهمیت زیادی دارد؛ چون خلبان می‌تواند هدف را فقط با نگاه کردن از طریق کلاه نشانه‌گیری (HMS) قفل کند و موشک شلیک کند سریع، دقیق و پنهان. در کنار این گوی شیشه‌ای، یک مسیریاب لیزری هم وجود دارد که فاصله‌ی دقیق هدف را اندازه می‌گیرد. ترکیب این دو، میگ-۲۹ را به یکی از خطرناک‌ترین شکارچی‌های آسمان تبدیل می‌کند. سامانه‌های مشابه روی سوخو-۲۷، سوخو-۳۰ و حتی جنگنده‌های مدرن غربی مثل Eurofighter Typhoon هم دیده می‌شود، اما میگ-۲۹ از نخستین جنگنده‌هایی بود که چنین فناوری را به‌صورت عملیاتی در اختیار داشت.
بنابراین دفعه‌ی بعد که یک میگ-۲۹ دیدی، یادت باشد آن گوی شیشه‌ای کوچک در دماغه، یکی از هوشمندترین «چشم‌های الکترونیکی» دنیاست.
در تصویر نمونه این سامانه را بر روی سوخو۳۰ هندوستان می توانید ببینید:
