چرا روی بعضی آهنگ ها قفلی می زنیم؟
آیا تا به حال یک ملودی مدام در سرتان تکرار شده و رهایتان نکرده است؟ دانشمندان حالا راز این پدیده آشنا، معروف به «کرم گوش»، را کشف کرده و راه‌هایی برای کنترل آن یافته‌اند.
فرارو-همه ما این اتفاق را تجربه کرده ایم؛ بدون اینکه بخواهیم آهنگی در ذهنمان مدام تکرار می شود. این پدیده که در روان شناسی موسیقی به آن «earworm» یا کرم گوش گفته می‌شود، تجربه‌ای جالب و گاهی آزاردهنده است و پرده از نحوه ذخیره و پردازش موسیقی در ذهن انسان برمی‌دارد.
به گزارش فرارو به نقل از sciencealert، اکنون دانشمندان در حال کشف مکانیسم این تکرارهای ذهنی و یافتن راه‌هایی برای کنترل آن هستند.کرم گوش بیش از 90 درصد مردم را درگیر می کند و معمولا زمانی فعال می‌شود که قطعه‌ای از یک آهنگ با تکرار شدید یا پخش گسترده شنیده شود و یا حتی تنها یک کلمه یا عبارت مرتبط در ذهن شما ظاهر شود.
تحقیقات نشان می‌دهد مغز موسیقی را مانند فایل صوتی خطی ذخیره نمی‌کند، بلکه آن را در «پوشه‌های ذهنی» سازماندهی می‌کند و بخش‌های تکراری را بارها بازیابی می‌کند. وقتی شبکه‌ای در مغز به نام «شبکه پیش‌فرض» فعال می‌شود، ذهن روی این بخش‌های تکراری تمرکز کرده و آهنگ را بی‌وقفه تکرار می‌کند.
برای رهایی از کرم گوش، روش‌های مختلفی وجود دارد: یکی از ساده‌ترین و مؤثرترین روش‌ها، خواندن آهنگ با صدای بلند و همراه با دیگران است؛ تعامل اجتماعی باعث می‌شود شبکه‌ای در مغز که مسئول تکرار آهنگ است، غیر فعال شود و ذهن از حلقه تکراری رها شود، هرچند ممکن است کمی خجالت‌آور باشد.
روش دیگر، جایگزینی آهنگ مزاحم با موسیقی‌هایی با ساختار ریتمیک متنوع یا بخش‌های تکرارشونده کمتر است. این نوع آهنگ‌ها ذهن را به مسیر جدید هدایت می‌کنند و حلقه کرم گوش را می‌شکنند. حتی شرکت‌های فناوری هم به این موضوع پرداخته‌اند. برای مثال، برخی نرم‌افزارها و اپلیکیشن‌ها قطعات کوتاه صوتی طراحی کرده‌اند که ساختار موسیقی آن‌ها فاقد تکرار متوالی است؛ شنیدن این قطعات می‌تواند ذهن را از تکرار ناخواسته آهنگ رها کند و از باقی ماندن ملودی ها در ذهن جلوگیری کند.
حتی شرکت‌های فناوری هم به این موضوع پرداخته‌اند. برای مثال، برخی نرم‌افزارها و اپلیکیشن‌ها قطعات کوتاه صوتی طراحی کرده‌اند که ساختارشان فاقد بخش‌های تکراری متوالی است و ذهن را از تکرار ناخواسته ملودی‌ها رها می‌کند. شنیدن این قطعات باعث می‌شود آهنگ‌های مزاحمی که مدام در ذهن تکرار می‌شدند، دیگر نتوانند حلقه ذهنی ایجاد کنند و چرخه تکرار ناخواسته ملودی‌ها را در ذهن متوقف کند.
با این حال، بسیاری از افراد از تکرار این آهنگ‌ها لذت می‌برند و همین تجربه نشان می‌دهد که موسیقی چگونه می تواند ذهن انسان را تحت تأثیر قرار دهد و خاطرات را زنده نگه دارد.
