آخرین تحولات از تنشها میان افغانستان و پاکستان؛ از درگیریهای خونین تا ریش سفیدی ترامپ

در روزهای اخیر بار دیگر خبرها از بالاگرفتن تنشها میان افغانستان و پاکستان حکایت دارد و همین امر نیز واکنش مقامات جهان از جمله رئیس جمهور آمریکا را در پی داشته است.
فرارو- به تازگی بالا گرفتن سطح تنشها میان طالبان پاکستان و افغانستان، بازتابی جهانی داشته و نگرانیهایی را هم در سطح منطقه و هم عرصه بین المللی برانگیخته است.
به گزارش فرارو، روز شنبه بود که بالاگرفتن دوباره تنشها میان طالبان افغانستان و نیروهای پاکستان ابعاد جدیدی به خود گرفت.
دور جدید درگیریها از کجا شروع شد؟
بنابر اعلام خبرگزاری رویترز، دور جدید درگیریها میان افغانستان و پاکستان به روز شنبه باز میگردد. بنابر گزارش رویترز، اواخر روز شنبه نیروهای طالبان به پستهای نظامی پاکستان در طول خط مرزی ۲۶۰۰ کیلومتری یورش بردند و همین امر نیز خشم اسلام آباد را برانگیخت و آنها را به انجام اقدامات تلافیجویانه واداشت.
با این حال طالبان مدعی است حملهای که روز شنبه انجام داده است، در پاسخ به نقض حریم هوایی افغانستان صورت گرفته است. این مسأله از آنجا اهمیت دارد که هفته گذشته پاکستان یک حمله هوایی را به کابل، پایتخت افغانستان به انجام رساند. در پی این حمله، مقامهای امنیتی پاکستان اعلام کردند سرکرده گروه شبه نظامی طالبان پاکستان در این عملیات هدف گرفته شد.
طالبان پاکستان چه گروهی است و چطور شکل گرفت؟
اما در خصوص اینکه طالبان پاکستان چه گروهی هست و چطور تشکیل شد، بایستی گفت در سال ۲۰۰۷، شماری از نیروهای تروریستی فعال در شمال غربی پاکستان از ریشه قومیتی «پشتون»، گروه «تحریک طالبان پاکستان» را شکل دادند که عموما با نام «طالبان پاکستان» شناخته میشوند. این گروه در حقیقت از طالبان افغانستان الگوبرداری کرده بود که در دهه نود میلادی، موفق به فتح افغانستان شده بودند؛ هرچند پس از حمله آمریکا به افغانستان در سال ۲۰۰۱ طالبان افغانستان از قدرت کنار زده شد. بنابر گزارشها، طالبان پاکستان ایدئولوژی رادیکالتری نسبت به طالبان افغانستان دارند؛ چرا که ایدئولوژی خود را از گروه تروریستی القاعده گرفتهاند.
رابطه نزدیک میان طالبان پاکستان و طالبان افغانستان
در طول چند سال گذشته، گروه «تحریک طالبان پاکستان» یا به اختصار طالبان پاکستان به بازارها، مساجد، فرودگاهها پایگاههای نظامی، ایستگاههای پلیس به دفعات حمله کرده و توانسته است مقداری از مناطق را در طول مرز با افغانستان و به خصوص داخل عمق خاک پاکستان تصرف کند؛ از جمله «ناحیه سوات»؛ جایی که این گروه در آنجا به سوی «ملاله یوسف زی» دختر مشهور پاکستانی که در آن زمان یک دختربچه مدرسهای بود، شلیک کرد.
رابطه نزدیک طالبان افغانستان و طالبان پاکستان تا جایی بوده است که طالبان پاکستان در کنار طالبان افغانستان دوشادوش در افغانستان جنگیدهاند و حتی میزبان جنگجویان افغان در خاک پاکستان بودهاند. با این حال دولت پاکستان عملیاتهایی را در خاک خود علیه طالبان پاکستان به اجرا درآورده است که البته موفقیتهای ناچیزی داشته است.
در سال ۲۰۱۴ طالبان پاکستان به مدرسهای در شمال غربی شهر پیشاور یورش برد که در پی این حمله، بیش از ۱۳۰ کودک کشته شدند. در پی این حمله بود که عملیاتهای نظامی بیشتری علیه طالبان پاکستان به اجرا درآمد که ماحصل این عملیاتها سوق داده شدن این گروه به داخل خاک افغانستان بود.
وضعیت طالبان پاکستان پس از قدرت گرفتن دوباره طالبان در افغانستان
پس از خروج نیروهای آمریکایی از افغانستان و قدرت گرفتن دوباره طالبان در افغانستان، پاکستان از این مسأله استقبال کرد و حتی عمران خان، نخست وزیر وقت پاکستان در سخنانی گفت افغانها زنجیر اسارت را شکستند؛ اما دیری نپایید که پاکستان متوجه شد که اشتباه کرده است و از همان زمان بود که حملات طالبان پاکستان افزایش شدیدی داشت.
اسلام آباد میگوید بسیاری از سران طالبان پاکستان در افغانستان حضور دارند. در نتیجه همین مسأله، پاکستان از دولت طالبان در افغانستان خواسته تا طالبان پاکستان را مهار کند؛ اما کابل میگوید طالبان پاکستان در خاک افغانستان حضور ندارند.
اتهامات علیه خود پاکستان
اما این تمام ماجرا نیست. خود اسلام آباد نیز متهم است که در زمانی که نیروهای آمریکایی در افغانستان حضور داشتند، به مدت دو دهه از اقدامات شورشی نیروهای طالبان در افغانستان علیه دولت تحت الحمایه آمریکا حمایت میکرده است؛ هرچند خود پاکستان این اتهام را رد میکند. با این حال اکنون که دیگر دولت تحت الحمایه آمریکا در افغانستان حضور ندارد و قدرت به دست طالبان در افغانستان افتاده، اسلام آباد میگوید صبرش رو به اتمام است.
اتهامات علیه هند
اما در این میان، پاکستان که دشمنی دیرینهای با هندیها نیز دارد، میگوید هند در حال همکاری با افغانستان است تا از طالبان پاکستان و دیگر گروههای نظامی علیه پاکستان حمایت کند. این در حالی است که هند این ادعا را رد میکند.
شمار کشتهشدگان
اما از ریشههای اختلاف میان پاکستان و افغانستان که بگذریم، در درگیری اخیر میان پاکستان و افغانستان شمار زیادی نیز کشته شدند. شبکه الجزیره در همین ارتباط به نقل از ارتش پاکستان گزارش داد که پاکستان گفته است بیش از ۲۰۰ عدد از نیروهای طالبان و دیگر جنگجویان را در جریان درگیریهای اخیر کشته؛ همچنانکه ۲۳ نفر از سربازان پاکستانی نیز در این درگیریها کشته شدهاند و ۲۰ تن دیگر نیز زخمی شدهاند. با این حال طبق گزارش الجزیره، افغانستان مدعی است موفق شده ۵۸ سرباز پاکستانی را از پای در بیاورد.
تلاش ترامپ برای ریش سفیدی میان پاکستان و افغانستان
اما همانطوری که گفتیم، درگیری اخیر افغانستان و پاکستان در رسانههای جهانی بازتاب فراوان یافته و واکنش مقامهای خارجی را در پی داشته است.
در همین ارتباط، خبرگزاری آمریکایی بلومبرگ گزارش داد دونالد ترامپ، رئیس جمهور آمریکا تمایل دارد تا درگیریهای مرگبار میان افغانستان و پاکستان را حل کرده و در همین رابطه گفته است که او به خوبی میتواند جنگها را حل کند.
طبق گزارش بلومبرگ، ترامپ این سخنان را در حالی که سوار بر هواپیما در مسیر رفتن به مصر برای شرکت در نشست صلح غزه بود، بیان کرد. در همین ارتباط و از آنجایی که در نشست صلح غزه، شهباز شریف، نخست وزیر پاکستان نیز حضور دارد، رسانههای پاکستانی گفتهاند احتمال دارد دیداری میان ترامپ و مقامات پاکستانی نیز برگزار شود.