«شکارچیان گرینگو»؛ پشت صحنه عملیات خطرناک ماموران مکزیک برای دستگیری مجرمان آمریکایی
نتفلیکس تابستان امسال سریالی با عنوان «شکارچیان گرینگو» پخش کرد که داستان آن بر پایه عملیات‌های «واحد رابط بین‌الملل» مکزیک ساخته شده است.
بعدازظهر ۹ آوریل، ماموران «واحد رابط بین‌الملل» در شهر مرزی تیخوانای مکزیک، عملیاتی را همچون موارد مشابه پیشین انجام دادند.
به گزارش بی بی سی، رهبری گروه با ابیگیل اسپارزا ریس، مامور کارکشته «واحد رابط بین‌الملل» بود؛ واحدی که وظیفه‌اش تعقیب و دستگیری مجرمان فراری است، به‌ویژه آمریکایی‌هایی که برای پنهان‌شدن به مکزیک گریخته‌اند.
هدف عملیات، سزار هرناندز بود؛ مردی ۳۵ ساله که در ایالت کالیفرنیا به جرم قتل محکوم شده بود و در دسامبر ۲۰۲۴ هنگام انتقال زندانیان فرار کرد. او خود را به تیخوانا رسانده و تلاش داشت زندگی تازه‌ای را آغاز کند.
«واحد رابط بین‌الملل» که با سازمان‌های فدرال آمریکا در دستگیری فراری‌ها در مکزیک همکاری تنگاتنگ دارد، مخفیگاه هرناندز را یافت و حدود ساعت ۲ بعدازظهر عملیاتی برای دستگیری‌اش آغاز شد.
ادواردو ویلا لوگو، خبرنگار امور امنیتی از ایالت باخا کالیفرنیا، می‌گوید: «ماموران در یک مجتمع مسکونی خصوصی حضور داشتند و رفت‌وآمدها را زیرنظر داشتند.» اما عملیات طبق برنامه پیش نرفت و حادثه‌ای ناخواسته رخ داد.
این خبرنگار توضیح می‌دهد: «به محض ورود گروه به رهبری ابیگیل، به سویشان شلیک شد. ماموران متقابلا پاسخ دادند اما مظنون از پشت ساختمان گریخت.»
گلوله‌ای که از طبقه دوم خانه محاصره‌شده شلیک شد، ابیگیل اسپارزا را به شدت زخمی کرد. با وجود تلاش پزشکان، او چند دقیقه بعد در بیمارستان جان باخت.
هرناندز برهنه از پشت‌بام خانه‌های دیگر گذشت تا این که به خیابانی در همان نزدیک رسید؛ لباس‌هایی را داخل یک خودرو پارک‌شده پیدا کرد و بی‌سروصدا گریخت.
چند روز بعد، مظنون در نقطه‌ای دیگر از تیخوانا دستگیر شد، اما آسیب جبران‌ناپذیر وارد شده بود؛ مرگ ابیگیل اسپارزا تلخ‌ترین ضربه‌ای بود که واحد رابط بین‌الملل در طول بیش از بیست سال عملیات موفقیت‌آمیزش متحمل شده بود.
واحد رابط بین‌الملل تاکنون بیش از ۱۵۰۰ فراری را، که بیشترشان آمریکایی بودند و به مرز «باخا کالیفرنیا» پناه برده بودند، بازداشت کرده است. کارایی این واحد، که بر پایه تحلیل‌های اطلاعاتی و اجرای طرح‌های دقیق و حساب‌شده استوار است، از سوی مقام‌های مکزیک و آمریکا تأیید و تحسین شده است.
رسانه‌ها نیز به عملکرد این واحد توجه نشان داده‌اند؛ به‌ویژه در سال ۲۰۲۲، روزنامه واشنگتن‌پست گزارشی مفصل منتشر کرد و لقب «شکارچیان گرینگو» (شکارچیان خارجی‌ها) را به آن‌ها داد. این نام بعدها در رسانه‌های دیگر رواج یافت و نتفلیکس نیز سریالی داستانی الهام‌گرفته از فعالیت‌های این واحد ساخت.
سازمان‌های آمریکایی همچون اف‌بی‌آی، اداره مبارزه با مواد مخدر و سرویس مارشال‌ها طی سال‌ها همکاری نزدیکی با واحد رابط بین‌الملل داشته‌اند؛ امری که در مورد سایر نیروهای امنیتی مکزیک صدق نمی‌کند، چرا که آن‌ها کمتر قابل اعتماد تلقی می‌شوند.
دفتر کلانتری سن‌دیگو در آمریکا اعلام کرد: «فرمانده ابیگیل اسپارزا ریس نمادی از شخصیت استثنایی و تعهد به خدمت به جامعه بود. یاد او به دلیل شجاعت، ایثار و فداکاری والایش همواره زنده خواهد ماند.»
پس از مرگ او، واحد رابط بین‌الملل ترجیح داد از رسانه‌ها فاصله بگیرد. تلاش بی‌بی‌سی موندو برای مصاحبه با این واحد نیز بی‌نتیجه ماند.
به گفته ویلا لوگو، پس از مرگ ابیگیل، سرویس مارشال‌های آمریکا مراسمی برای حمایت از خانواده‌اش برپا کرد و در مکزیک نیز با حضور مقام‌های آمریکایی مراسم رسمی بزرگداشت برگزار شد.
ویکتور سانچز، کارشناس امنیتی، می‌گوید: «مهم‌ترین نقطه قوت واحد ارتباطات بین‌الملل این است که ماموریت‌هایی را که به آن‌ها سپرده شده، با موفقیت به انجام رسانده و همین موضوع رابطه‌ای مبتنی بر اعتماد با مقام‌های آمریکایی ایجاد کرده است.»
او می‌افزاید: «به‌طور معمول، مقام‌های آمریکایی به دلیل فساد گسترده و ضعف‌های ساختاری در نهادهای مکزیک، از همکاری و تبادل اطلاعات با آن‌ها پرهیز می‌کنند.»
بازداشت سریع و انتقال
در سطح ملی، هیچ نهاد یا واحد محلی دیگری در مکزیک وجود ندارد که عملیات جست‌وجو و دستگیری را مشابه «واحد رابط بین‌الملل» در «باخا کالیفرنیا» انجام دهد.
سخنگوی دبیرخانه امنیت و حفاظت شهروندان مکزیک در گفت‌وگو با بی‌بی‌سی موندو توضیح داد: «ما با ایالات متحده در زمینه اجرای درخواست‌های بازداشت همکاری می‌کنیم و تاکنون ده‌ها فراری را دستگیر کرده‌ایم، از جمله یکی از ده فرد تحت تعقیب اف‌بی‌آی در ماه مارس؛ اما هیچ واحد ویژه‌ای نداریم که به‌طور خاص بر دستگیری اتباع خارجی متمرکز باشد.»
در باخا کالیفرنیا اما، بسیاری از ماموران و فرماندهان تیم‌ها در ایالات متحده آموزش‌های اطلاعاتی و تاکتیکی دیده‌اند.
ویلا لوگو می‌گوید: «برخی از هماهنگ‌کنندگان حتی دوره‌های نظامی یا شبه‌نظامی در زمینه عملیات و طراحی استراتژی گذرانده‌اند.»
هرگاه مقام‌های آمریکایی متوجه شوند فردی تحت تعقیب از مرز عبور کرده و وارد مکزیک شده است، می‌توانند از تیم‌هایی مانند واحد رابط بین‌الملل برای شناسایی و دستگیری او درخواست همکاری کنند و اطلاعات میان دو طرف مبادله می‌شود.
سانچز می‌گوید: «بخشی از تحقیقات در خاک ایالات متحده انجام می‌شود. آن‌ها مثلاً می‌گویند: «ما حساب بانکی، سیگنال تلفن همراه یا ایمیلی از یک نشانی آی‌پی با مکان مشخص را یافته‌ایم» و چون در مکزیک اختیارات قانونی ندارند، از واحدهایی مانند واحد رابط بین‌الملل درخواست همکاری می‌کنند.»
ماموران ویژه طرحی برای پیگیری تهیه کرده و در صورت شناسایی هدف، عملیات بازداشت را طراحی و اجرا می‌کنند. از آنجا که این عملیات متوجه افراد مشخص است، به شمار اندکی مامور نیاز دارد؛ برخلاف عملیات گسترده ضد مواد مخدر که توسط مقام‌های ایالتی یا ملی انجام می‌شود.
این وضعیت به ماموران واحد رابط بین‌الملل امکان می‌دهد مخفیانه‌تر عمل کنند؛ آن‌ها هنگام عملیات ردیابی و نظارت از خودروها و لباس‌هایی بدون نشان‌های سازمان‌های امنیتی دولتی استفاده می‌کنند تا فرد یا افراد مورد نظر متوجه حضورشان نشوند.
ماموران واحد رابط بین‌الملل هنگام آغاز عملیات با سرعت وارد عمل می‌شوند؛ طرف را محاصره کرده و با معرفی خود به‌عنوان مامور امنیتی او را بازداشت می‌کنند. روند انتقال و تحویل فرد به مقام‌های آمریکایی نیز به همان اندازه سریع است.
سانچز توضیح می‌دهد: «آن‌ها افراد را برای محاکمه در دادگاه‌های مکزیک و طی‌کردن روند اخراج بازداشت نمی‌کنند. بلکه فرض بر این است فرد به‌عنوان گردشگر وارد شده و بیش از مهلت مجاز سه ماه مانده است؛ در نتیجه او را مستقیماً به کشورش بازمی‌گردانند.»
افراد دستگیرشده مستقیماً به مرز برده می‌شوند و تحویل ماموران آمریکایی داده می‌شوند؛ ماموران نیز بی‌درنگ آن‌ها را بازداشت کرده و به محل موردنظرشان انتقال می‌دهند.
در مکزیک خود را «در امان و آرامش» می‌بینند
در سال‌های گذشته تعداد خارجیان در مکزیک رو به افزایش بوده، اما اتباع آمریکا همیشه بیشترین سهم را داشته‌اند و در حال حاضر شمار آن‌ها به حدود دو میلیون نفر رسیده است.
رفتار دوستانه مردم مکزیک با خارجیان سبب شده این کشور برای مجرمان فراری از آمریکا یا سایر کشورها مقصد و پناهگاهی امن به‌نظر برسد.
سانچز می‌گوید: «فرار به مکزیک معمولاً سه دلیل دارد: نخست، ضعف نهادی و نبود سازوکارهای کافی برای تحقیق و پیگرد؛ دوم، نگاه مثبت جامعه به خارجی‌ها، چون مکزیک کشوری گردشگری است، معمولاً از خارجی‌ها استقبال خوبی می‌شود و کمتر کسی می‌پرسد که آیا مرتکب جرمی شده‌اند یا نه؛ و سوم، به دلیل پایین بودن هزینه‌های زندگی، افراد می‌توانند با پول کم هم زندگی قابل‌قبولی داشته باشند.»
اما ساختار اجتماعی این منطقه مرزی با سایر بخش‌های مکزیک یا آمریکا متفاوت است؛ به‌ویژه مرز شمال‌غربی که از پرترددترین مرزهای جهان محسوب می‌شود.
ویلا لوگو توضیح می‌دهد: «سبک زندگی در این منطقه بسیار همگون است. تیخوانا از نظر کار، اقتصاد و جنبه‌های دیگر پیوند نزدیکی با سن‌دیگو دارد و بسیاری از ساکنان سن‌دیگو در تیخوانا خویشاوند دارند. به همین دلیل، اگر کسی در کالیفرنیا مرتکب جرمی شود، می‌تواند به تیخوانا برود و در این شهر بزرگ پنهان شود.»
پرونده‌هایی که واحد رابط بین‌الملل پیگیری می‌کند معمولاً شامل جرایم سنگینی چون قتل، تجاوز، خشونت یا فرار از زندان است؛ اما بیشتر این افراد عضو باندهای بزرگ جنایی یا کارتل‌های مواد مخدر نیستند.
سانچز می‌گوید: «اگر پای باندی از قاچاقچیان مواد مخدر یا سارقان سوخت در میان باشد، احتمال زیادی وجود دارد که آن‌ها در پلیس نفوذ کرده باشند و در نتیجه هیچ همکاری با آمریکا انجام نشود.»
از آنجا که رسیدگی به جرایم مرتبط با قاچاق مواد مخدر در مکزیک صرفاً بر عهده مقام‌های فدرال است، مقام‌های محلی حتی در برابر مظنونانی که دخالتشان در این جرایم محرز است، اختیارات محدودی برای اقدام دارند.
ویلا لوگو می‌گوید: «بسیاری از قاچاقچیان اصلی مواد مخدر حتی حکم بازداشت محلی هم ندارند. ما به شوخی می‌گوییم این افراد اگر بخواهند، به‌راحتی می‌توانند گواهینامه رانندگی بگیرند، چون در باخا کالیفرنیا تحت تعقیب نیستند.»
