ترامپ برای ایران و خاورمیانه چه رؤیایی در سر می‌پروراند؟

فرارو- دونالد ترامپ، رئیس جمهور آمریکا به تازگی در سخنان مختلفی از وقوع اتفاقی بزرگ در خاورمیانه سخن گفته و طرح صلحی را نیز در این خصوص ارائه داده است؛ مسأله‌ای که نگاه‌های تیزبین را به این پرسش متوجه می‌کند که ترامپ چه رؤیایی را برای خاورمیانه جدید و به خصوص ایران در سر دارد. 

به گزارش فرارو، اگرچه ترامپ پیشتر نیز به مناسبت‌های مختلف از مسأله خاورمیانه جدید سخن گفته بود، اما روز یکشنبه بار دیگر بر این مسأله تأکید کرد. 

ترامپ: فرصتی حقیقی برای عظمت در خاورمیانه وجود دارد! 

دونالد ترامپ، رئیس جمهور امریکا روز یکشنبه در سخنانی بار دیگر بر مسأله خاورمیانه جدید تأکید کرد و از وجود «فرصتی حقیقی» در این زمینه سخن گفت. 

دونالد ترامپ، رئیس جمهور آمریکا روز یکشنبه در سخنانی در حساب کاربری خود در تروث سوشال نوشت: «ما فرصتی واقعی برای عظمت در خاورمیانه داریم. همه آماده اتفاقی ویژه برای نخستین بار هستند و ما آن را انجام خواهیم داد. رئیس جمهور دونالد جی ترامپ» 

ترامپ در مصاحبه با آکسیوس: توافق صلح غزه در مراحل نهایی است 

پس از این سخنان بود که دونالد ترامپ، رئیس جمهور آمریکا به پایگاه آمریکایی آکسیوس گفت: «همکاری کشورهای عربی در این خصوص فوق العاده بود و حماس نیز با آن‌ها همراه است. آن‌ها احترام زیادی را برای جهان عرب قائل هستند.» 

طبق گزارش آکسیوس، ترامپ در این مصاحبه اختصاصی روز یکشنبه گفت مذاکرات در خصوص این طرح که در راستای پایان بخشبدن به جنگ در غزه است، در مراحل نهایی خود قرار دارد و مدعی شد که یک توافق در این خصوص می‌تواند راه را برای صلحی گسترده‌تر در خاورمیانه بگشاید. 

بنابر ادعای آکسیوس این مسأله از آنجایی اهمیت دارد که طبق اعلام وزارت بهداشت غزه که در کنترل حماس قرار دارد، بیش از ۶۶ هزار فلسطینی از تاریخ هفتم اکتبر ۲۰۲۳ جان خود را از دست داده‌اند. ترامپ به آکسیوس گفت: «همه برای دستیابی به یک توافق گرد هم آمده‌اند؛ اما ما بایستی آن را به انجام برسانیم.» 

ترامپ همچنین گفت طرح وی چیزی بیش از پایان جنگ در غزه را هدف گرفته است. او گفت این طرح قرار است فشار بیشتری برای صلح در منطقه را از سر بگیرد. ترامپ گفت: «در صورتی که ما این را به انجام برسانیم، روز بزرگی برای اسرائیل و خاورمیانه خواهدبود. این، نخستین فرصت برای صلحی حقیقی در خاورمیانه خواهد بود؛ اما ما بایستی در ابتدا این را انجام دهیم.» 

دیدار نتانیاهو با داماد ترامپ

اما به نوشته آکسیوس، در همین ارتباط یک منبع آگاه گفت استیو ویتکاف، نماینده ترامپ در امور خاورمیانه و نیز «جرد کوشنر» داماد دونالد ترامپ روز یکشنبه با بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر اسرائیل در نیویورک دیدار کردند تا شکاف‌ها و خلأهای موجود میان موضع آمریکا و اسرائیل را پر کنند. 

دیدار نتانیاهو و ترامپ در کاخ سفید و خط و نشان ترامپ

اما بالاخره در راستای هماهنگی‌های نهایی میان آمریکا و اسرائیل در جهت تحقق رؤیای ترامپ برای خاورمیانه جدید، دوشنبه شب دونالد ترامپ، رئیس جمهور آمریکا و بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر اسرائیل با همدیگر در کاخ سفید دیدار کردند. 

پس از این دیدار با نتانیاهو در کاخ سفید بود که ترامپ از طرح صلح خود در غزه سخن گفت و اعلام کرد در صورتی که این طرح شکست بخورد، اسرائیل از پشتیبانی کامل آمریکا برای نابود کردن حماس برخوردار خواهد بود. 

ترامپ در کاخ سفید گفت: «من فکر می‌کنم که ما خیلی [به صلح] نزدیک شده‌ایم. اما اگر حماس با این طرح موافقت نکند، اسرائیل به کارزار خود ادامه می‌دهد. بی‌بی، تو از حمایت کامل ما برای انجام آنچه که بایستی انجام دهی، برخوردار خواهی بود.» 

طرح ۲۰ ماده‌ای ترامپ برای صلح در غزه

اما ترامپ در راستای آنچه که تلاش برای پایان جنگ غزه می‌خواند و در چارچوب آنچه که وی در ذهن به دنبال تشکیل آن در راستای «خاورمیانه‌ای جدید» است، پس از دیدار با نتانیاهو، طرحی ۲۰ ماده‌ای را ارائه کرد. 

طبق گزارش پایگاه شبکه خبری اسکای نیوز، کاخ سفید طرح صلحی را ارائه داده که شامل برقراری یک دولت موقت به ریاست دونالد ترامپ و با کمک تونی بلر، نخست وزیر پیشین بریتانیاست. 

طبق اعلام اسکای نیوز، این طرح ۲۰ ماده‌ای تنها دقایقی پیش از آنکه دونالد ترامپ و بنیامین نتانیاهو دوشنبه شب یک کنفرانس مطبوعاتی مشترک را برگزار کنند، منتشر شد. 

این طرح بیان می‌کند در صورتی که جنگ پایان یابد، غزه تحت کنترل یک دولت انتقالی قرار خواهد گرفت که ریاست آن را ترامپ و شماری دیگر از افراد از جمله «تونی بلر»، نخست وزیر سابق بریتانیا بر عهده خواهند داشت. 

بنا بر این طرح که جزئیات آن را بطور مفصل در خبری دیگر ذکر کرده‌ایم، غزه بنابر این ادعا، به منطقه‌ای عاری از تروریسم و افراط‌گرایی بدل شده که دیگر تهدیدی برای همسایگانش محسوب نمی‌شود. همچنین گفته شده هیچ کس مجبور نخواهد بود تا غزه را ترک کند و کمکهای بیشتری به این منطقه محصور انجام خواهد شد و اسرائیل نیز این منطقه را اشغال نکرده و یا آن را به خاک خود ملحق نخواهد کرد. 

همچنین بنابر این طرح، گروگانهای باقی‌مانده اسرائیلی که همچنان در دستان حماس قرار دارند، بایستی ظرف ۷۲ ساعت آزاد شوند. 

حماس در خاورمیانه جدید کجاست؟ 

اما بنابر طرح ارائه شده از سوی ترامپ، به‌نظر می‌رسد حماس در چارچوب خاورمیانه جدید هیچ نقش محوری نخواهد داشت. ماده ۱۳ این طرح بیان می‌کند: «حماس و سایر جناح‌ها موافقت می‌کنند که هیچ نقشی در حکومت غزه، به‌طور مستقیم، غیرمستقیم یا به هر شکل دیگر نداشته باشند. تمام زیرساخت‌های نظامی، تروریستی و تهاجمی، از جمله تونل‌ها و تاسیسات تولید سلاح، نابود شده و بازسازی نخواهند شد. فرآیندی برای غیرنظامی‌سازی غزه تحت نظارت ناظران مستقل انجام خواهد شد که شامل قرار دادن سلاح‌ها به‌طور دائم و غیرقابل استفاده از طریق یک فرآیند توافق شده برای از رده خارج کردن آن‌ها و پشتیبانی شده توسط یک برنامه بازخرید و ادغام مجدد با بودجه بین‌المللی که همه توسط ناظران مستقل تایید شده است، خواهد بود. غزه جدید کاملا متعهد به ایجاد یک اقتصاد شکوفا و همزیستی مسالمت‌آمیز با همسایگان خود خواهد بود.» 

تهدید ترامپ خطاب به حماس: طرح را نپذیرید، بایستی با عواقب آن روبرو شوید

اما رسانه‌های خارجی گزارش دادند دونالد ترامپ و بنیامین نتانیاهو، با دادن ضرب الاجلی به حماس، هشدار دادند در صورتی که این گروه این طرح ۲۰ ماده‌ای را نپذیرد، بایستی با پیامدهای آن روبرو شود. 

به نوشته گاردین، نتانیاهو و ترامپ که دوشنبه در کاخ سفید با همدیگر دیدار کردند، کنفرانس مطبوعاتی مشترکی برگزار کرده و از این پیشنهاد، به عنوان یک «پیشرفت تاریخی» و «فصل جدیدی برای خاورمیانه» یاد کردند. 

این در حالی است که به نوشته گاردین در آماده‌سازی این طرح مشخص است که حماس حتی طرف مشورت نیز قرار نگرفته و موضع این گروه در خصوص شرایط این طرح نامشخص مانده است. 

«محمود مرداوی»، یکی از سران حماس گفته است این گروه حتی در زمان اعلان طرح نیز، این طرح را دریافت نکرده است؛ هرچند بعدا اعلام شد میانجی‌گران قطری و مصری روز دوشنبه با حماس دیدار کردند تا این طرح صلح را در اختیار حماس قرار دهند. 

با این حال بنابر اعلام گاردین، هم ترامپ و هم نتانیاهو صریح گفته‌اند در حال ارائه یک گزینه پیشنهادی به حماس نیستند و طبق اعلام ترامپ خطاب به خبرنگاران، در صورتی هم که این گروه با این طرح مخالفت کند، «اسرائیل از پشتیبانی کامل برای تمام کردن کار و نابودی تهدید حماس برخوردار خواهد بود.» 

نتانیاهو: در صورت مخالفت حماس، کار را تمام می‌کنم

نتانیاهو نیز خطاب به ترامپ گفت: «آقای رئیس جمهور اگر حماس با طرح شما مخالفت بکند و یا اگر به فرض آن را بپذیرد؛ اما بعدا کاری در مخالفت با آن انجام دهد، اسرائیل کار را خودش تمام خواهد کرد. این کار چه به ساده‌ترین راه و چه با مشقت انجام خواهد شد.» 

ایران در کجای معمای ترامپ قرار دارد؟ 

اما همانطوری که گفته شد، طرح صلحی که ترامپ روز گذشته از آن رونمایی کرد، شاید تنها بخشی از خاورمیانه جدیدی باشد که ترامپ طرح آن را در ذهن دارد و رؤیای آن را در سر می‌پروراند؛ خاورمیانه‌ای که غزه دیگر نه یک منطقه درگیر جنگ، بلکه منطقه‌ای ساحلی که کنترل آن در دستان ترامپ و دیگر مقامات غربی است؛ از حماس و گروه‌های مسلح فلسطینی خبری نیست.

روز گذشته ترامپ در اشاره‌ای کوتاه به ایران مدعی شد بر این باور است که ایران نیز می‌تواند به توافق صلح ابراهیم بپیوندد؛ توافق صلحی که در دوره نخست ریاست جمهوری ترامپ میان اسرائیل و شماری از کشورهای عربی به منظور عادی‌سازی روابط دیپلماتیک میان این کشورها و اسرائیل به امضا رسید. 

ترامپ در سخنرانی خود گفت: چه کسی می‌داند، شاید ایران نیز وارد شود. من فکر می‌کنم آن‌ها (ایرانی‌ها) قصد دارند از آن استقبال کنند. من به واقع به این مسأله باور دارم. »

ترامپ همچنین در ادامه با اشاره به حمله آمریکا به تأسیسات هسته‌ای ایران گفت: «ما امیدواریم که بتوانیم با ایران کنار بیاییم. من گفتم من با شما شرط می‌بندم که ایران عضوی از این پیمانهای [صلح ابراهیم] خواهد شد. و من نمی‌دانستم قرار است چنین چرخشی انجام شود و این چرخشی بود که ما با [بمب‌افکن‌های] بی-۲ انجام دادیم.» 

حال با این توصیف‌ها بایستی منتظر ماند و دید آیا طرح ترامپ که بدون مشورت حماس و دیگر گروه‌های فلسطینی ارائه شده، سرانجام مورد پذیرش آن‌ها قرار خواهد گرفت یا آنکه اسرائیل به بهانه مخالفت این گروه‌ها حملاتش در این باریکه را تشدید خواهد کرد.