ثمینه باغچه‌بان؛ وداع با میراث‌دار صدای ناشنوایان
ثمینه باغچه‌بان (۱۳۰۶-۱۴۰۴) نویسنده، مترجم و یکی از پیشگامان حمایت از ناشنوایان در ایران بود. او فرزند جبار باغچه‌بان، بنیان‌گذار آموزش ناشنوایان بود و پس از مرگ پدر، راه او را ادامه داد. پدری که سکوت کودکان ناشنوا را شکست و برای اولین بار الفبای ارتباط را به دست‌هایشان سپرد.
زینب نصیری در ایران نوشت: ثمینه باغچه‌بان، نویسنده و فرزند جبار باغچه‌بان در ۹۷ سالگی از دنیا رفت. نوش‌آفرین انصاری، دبیر شورای کتاب کودک با اعلام این خبر گفت: «خانم باغچه‌بان امروز (چهارشنبه، ۲۶ شهریور) از دنیا رفت. احتمالاً مراسم تشییع او (پنجشنبه، ۲۷ شهریور) از مقابل مدرسه باغچه‌بان برگزار می‌شود.
ثمینه باغچه‌بان متولد ۴ فروردین ۱۳۰۶ در کودکستان «باغچه اطفال» تبریز، نویسنده کودکان و نوجوانان و بنیان‌گذار مؤسسه‌های آموزشی و فرهنگی برای کودکان کم‌شنوا و ناشنوا بود. دو کتاب از او با عنوان‌های «پل چوبی» و «نوروزها و بادبادک‌ها» از کتاب‌های برگزیده شورای کتاب کودک است.
ثمینه باغچه‌بان (۱۳۰۶-۱۴۰۴) نویسنده، مترجم و یکی از پیشگامان حمایت از ناشنوایان در ایران بود. او فرزند جبار باغچه‌بان، بنیان‌گذار آموزش ناشنوایان بود و پس از مرگ پدر، راه او را ادامه داد. پدری که سکوت کودکان ناشنوا را شکست و برای اولین بار الفبای ارتباط را به دست‌هایشان سپرد.
او مسئولیت آموزشگاه باغچه‌بان و سپس ریاست آموزشگاه و مدیریت فنی جمعیت کر و لال‌ها را برعهده گرفت. در سال ۱۳۴۵ مدیر امور بالینی و دوره تربیت متخصص شنوایی‌سنجی و رابط ناشنوایان در دانشگاه ملی ایران شد و در ۱۳۵۰ به‌عنوان مدیرعامل، سازمان ملی رفاه ناشنوایان را بنیان گذاشت. ثمینه باغچه‌بان همچنین از سال ۱۳۴۱ همزمان با تأسیس شورای کتاب کودک، به فعالیت در این نهاد فرهنگی پیوست. او در حوزه ادبیات کودک نیز چهره‌ای ماندگار است.
کتاب‌های «پولک‌های چوبی» و «نوروزها و بادبادک‌ها» از آثار برگزیده شورای کتاب کودک‌اند. از دیگر آثار او، کتاب «روشنگر تاریکی‌ها»، درباره پدرش جبار باغچه‌بان است. او نه تنها در آثارش توجه ویژه‌ای به ناشنوایان داشته بلکه تلاش کرده است آثارش را در قالب ویدیوی زبان اشاره نیز منتشر کند.
خودش در بخشی از کتابش می‌نویسد: «زمانی‌که به گذشته‌ام می‌نگرم، دلم پر از شادی می‌شود، چه سعادتی بود همدوش پدرم کنار فرزندان ناشنوایم بودن. هر روز زندگی‌ام در دبستان کر و لال‌ها و آموزشگاه باغچه‌بان سراپا شادی بود.
اگر دوباره به دنیا بیایم باز همین راه را در پیش خواهم گرفت و خداوند را سپاسگزارم که مرا به این راه رهنمون شد.»
ثمینه باغچه‌بان روز گذشته در حالی چشم از جهان فروبست که میراث او همچنان زنده است؛ میراثی که نشان می‌دهد خدمت به ناشنوایان تنها یک فعالیت آموزشی یا فرهنگی نیست، بلکه راهی برای تحقق عدالت اجتماعی و شنیده شدن صدای همه انسان‌ها است.
امروز، وقتی به میراث ثمینه باغچه‌بان می‌نگریم، بیش از پیش اهمیت ارتقای سلامت روانی و اجتماعی شهروندان و ضرورت دسترس‌پذیری محیط و فضاهای عمومی برای افراد دارای معلولیت، بویژه ناشنوایان را درک می‌کنیم. باغچه‌بان‌ها به ما یاد دادند که جامعه سالم، جامعه‌ای است که در آن هیچ‌کس به دلیل تفاوت در نوع توانایی یا ویژگی‌های فردی‌اش، از حق آموزش، مشارکت و زندگی شایسته محروم نباشد.
یاد ثمینه باغچه‌بان نه تنها ادای احترام به اوست، بلکه دعوتی است برای ما تا راه او و پدرش را در عرصه‌های سلامت روانی و اجتماعی ادامه دهیم؛ راهی که مقصدش برابری، مشارکت و شنیده شدن صدای همه شهروندان است. راهی که امکان مشارکت همه شهروندان را فارغ از تفاوت‌هایشان فراهم می‌کند.
