سفر پزشکیان و چشم‌انداز شکل‌گیری چارچوب امنیت جمعی در خلیج فارس
«سفر دکتر مسعود پزشکیان، رئیس‌جمهور ایران، برای شرکت در اجلاس کشورهای اسلامی در قطر فرصتی تازه برای فعال‌سازی دیپلماسی منطقه‌ای فراهم کرده است. این حضور می‌تواند زمینه گفت‌وگوی مستقیم با سران کشورهای عربی خلیج فارس را تقویت کند و اراده سیاسی برای پیشبرد یک «چارچوب امنیت جمعی» را به نمایش بگذارد.»
ایمان طهماسبی؛ حملات اخیر منتسب به اسرائیل در ایران و قطر بار دیگر آسیب‌پذیری معماری امنیتی خلیج فارس را برجسته کرد. این رخداد نشان می‌دهد که امنیت هیچ کشوری، فارغ از همسایگانش، قابل تضمین نیست و تهدیدات فرامرزی نیازمند پاسخی هماهنگ و جمعی است.
در چنین شرایطی، گفت‌وگوهای راهبردی میان ایران و اعضای شورای همکاری خلیج فارس می‌تواند نقطه عطفی برای ارتقای «اعتمادسازی متقابل» و کاهش سوءتفاهم‌های تاریخی باشد. احیای روابط تهران و ریاض گامی مثبت بوده که اکنون باید در قالب سازوکارهای نهادی، مانند «چارچوب همکاری امنیتی منطقه‌ای» یا «پیمان‌عدم تعرض»، تثبیت شود.
سفر مسعود پزشکیان، رئیس‌جمهور ایران، برای شرکت در اجلاس کشورهای اسلامی در قطر فرصتی تازه برای فعال‌سازی دیپلماسی منطقه‌ای فراهم کرده است. این حضور می‌تواند زمینه گفت‌وگوی مستقیم با سران کشورهای عربی خلیج فارس را تقویت کند و اراده سیاسی برای پیشبرد یک «چارچوب امنیت جمعی» را به نمایش بگذارد.
چنین ابتکاری سه دستاورد کلیدی خواهد داشت:
نخست: کاهش هزینه‌های نظامی و هدایت منابع به توسعه پایدار
دوم: تقویت بازدارندگی جمعی در برابر اقدامات تحریک‌آمیز بازیگران ثالث
سوم: ایجاد بستر گفت‌وگوی اقتصادی و انرژی که پیوندهای میان‌دولتی را تحکیم می‌بخشد.
گرچه اختلافات ریشه‌دار و فشار قدرت‌های فرامنطقه‌ای چالش‌های قابل توجهی است، اما تجربه نشان داده است که دیپلماسی پیش‌دستانه و اراده سیاسی می‌تواند مسیر «امنیت مشارکتی» را هموار سازد. بی‌تردید، آینده پایدار خلیج فارس در گروی اولویت دادن به منافع مشترک مردم منطقه بر رقابت‌های مقطعی است.
