نظر دانشمندان درباره توده‌های مرموز کشف شده در مریخ
داده‌های جمع‌آوری شده توسط فرودگر ناسا از زلزله مریخ، ده‌ها توده مرموز را در گوشته این سیاره آشکار کرده است. این ساختارها ممکن است نتیجه برخوردهای قدرتمندی باشند که تا ۴/۵ میلیارد سال پیش رخ داده‌اند.
دانشمندان در یک پژوهش جدید به این نتیجه رسیدند که توده‌های مرموز کشف شده در مریخ ممکن است بقایای سیارات تکامل نیافته باشند.
به گزارش ایسنا به نقل از لایوساینس، داده‌های جمع‌آوری شده توسط فرودگر «این‌سایت» (InSight) ناسا از زلزله مریخ، ده‌ها توده مرموز را در گوشته این سیاره آشکار کرده است. این ساختارها ممکن است نتیجه برخوردهای قدرتمندی باشند که تا ۴/۵ میلیارد سال پیش رخ داده‌اند.
مطالعات جدید نشان می‌دهد که ساختارهای برخوردی غول‌پیکر، از جمله بقایای احتمالی پیش‌سیارات، ممکن است در اعماق زیر سطح مریخ پنهان شده باشند. این توده‌های مرموز که برای میلیاردها سال به طور کامل در سیاره سرخ حفظ شده‌اند، ممکن است از آغاز منظومه شمسی وجود داشته باشند.
دانشمندان داده‌های جمع‌آوری شده از زلزله‌های مریخ را بررسی کردند. فرودگر «این‌سایت» از سال ۲۰۱۸ تا ۲۰۲۲، زمانی که به دلیل مسدود شدن پنل‌های خورشیدی توسط گرد و غبار با پایان نابهنگام روبرو شد، لرزش‌های زیر سطح مریخ را پایش می‌کرد. این تیم با بررسی نحوه لرزش این زلزله‌ها در گوشته بی‌حرکت سیاره سرخ، چندین توده جدید را کشف کرد که بسیار متراکم‌تر از مواد اطراف بودند.
پژوهشگران ده‌ها ساختار بالقوه را با اندازه‌هایی تا ۴ کیلومتر عرض در اعماق مختلف گوشته مریخ شناسایی کردند. گوشته مریخ از ۱۵۵۰ کیلومتر سنگ جامد تشکیل شده است که می‌تواند به دمای ۱۵۰۰ درجه سانتی‌گراد برسد.
«کنستانتینوس چارالامبوس» (Constantinos Charalambous)، نویسنده ارشد و دانشمند سیاره‌ای در «امپریال کالج لندن» (Imperial College London) در بیانیه‌ای از جانب ناسا گفت: ما هرگز داخل یک سیاره را با چنین جزئیات و وضوح دقیقی ندیده بودیم. آنچه می‌بینیم، گوشته‌ای پر از قطعات باستانی است.
دانشمندان بر اساس اندازه و عمق اجرام پنهان، فکر می‌کنند که این ساختارها زمانی ایجاد شده‌اند که اجرام در ۴/۵ میلیارد سال پیش و اوایل منظومه شمسی با مریخ برخورد کرده‌اند. آن‌ها معتقدند که برخی از این اجرام احتمالاً پیش‌سیارات بودند. این اجرام سنگ‌های غول‌پیکری هستند که اگر دست‌نخورده باقی می‌ماندند، قادر به تکامل به شکل سیارات کامل بودند.
آن‌ها ابتدا با مشاهده اینکه برخی از سیگنال‌های زلزله‌ها برای عبور از بخش‌هایی از گوشته بیشتر طول می‌کشد، متوجه این ساختارهای مدفون شدند، سپس با ردیابی این سیگنال‌ها، مناطقی با چگالی بالاتر از سنگ‌های اطراف را شناسایی کردند که نشان می‌دهد آن بخش‌ها از آنجا منشأ نگرفته‌اند.
مریخ یک سیاره تک صفحه‌ای است، به این معنی که پوسته آن کاملاً دست‌نخورده باقی مانده است، برخلاف زمین که به صفحات زمین‌ساختی تقسیم شده است. همانطور که قطعات پوسته زمین از طریق مرزهای صفحه فرورفته می‌شوند و به داخل گوشته فرو می‌روند، باعث می‌شوند سنگ مذاب درون سیاره ما از طریق همرفت بالا و پایین برود. این اتفاق در مریخ رخ نمی‌دهد. این امر به معنی آن است که گوشته آن در جای خود ثابت است و به طور کامل ذوب نمی‌شود.
توده‌های تازه کشف شده اثبات بیشتری هستند که فضای داخلی مریخ بسیار کمتر از زمین است. «چارالامبوس» گفت: بقای آن‌ها تا به امروز به ما می‌گوید که گوشته مریخ طی میلیاردها سال به کندی تکامل یافته است. ویژگی‌هایی مانند این در زمین، ممکن است تا حد زیادی از بین رفته باشند.
از آنجایی که مریخ فعالیت زمین‌ساختی ندارد، زلزله‌ها توسط رانش زمین، شکستن سنگ‌ها یا برخورد شهاب‌سنگ‌ها ایجاد می‌شوند که به طور مکرر سطح سیاره را می‌پوشانند. از این لرزش‌ها برای شناسایی سایر اجرام پنهان در زیر سطح سیاره سرخ مانند اقیانوس زیرزمینی غول‌پیکر که سال گذشته با استفاده از داده‌های «این‌سایت» کشف شد نیز استفاده شده است.
فرودگر «این‌سایت» در طول مأموریت تقریباً چهارساله خود، داده‌های ۱۳۱۹ مریخ‌لرزه در مریخ را جمع‌آوری کرده است. با این حال، دانشمندان هنوز از اینکه می‌توانند داخل سیاره را با چنین جزئیات دقیقی نقشه‌برداری کنند، شگفت‌زده هستند.
«تام پایک» (Tom Pike)، مهندس اکتشاف فضایی در «امپریال کالج لندن» و از نویسندگان این مطالعه گفت: ما می‌دانستیم که مریخ یک کپسول زمان است که پیشینه تشکیل اولیه خود را در خود جای داده است، اما پیش‌بینی نمی‌کردیم که با «این‌سایت» چقدر واضح می‌توانیم آن را ببینیم.
این مطالعه در مجله Science منتشر شده است.
