نشست شانگهای در سایه تحریم‌ها و جنگ تعرفه‌ای ترامپ

فرارو- محمد حسن خلیلی؛ در حالی رئیس جمهور چین امروز میزبان سران ایران و شماری از کشورهای جهان نظیر روسیه و هند است که از یکسو تحریمهای شدید واشینگتن و از سوی دیگر تعرفه‌های اعمالی ترامپ فرصتی را برای همکاری بیشتر این کشورها با یکدیگر فراهم ساخته است. 

به گزارش فرارو، شی جین پینگ، رئیس جمهور چین از امروز یکشنبه به مدت دو روز میزبان رؤسای جمهور ۲۰ کشور جهان در نشست «سازمان همکاری شانگهای» است؛ نشستی که از ابتدا با هدف مقابله با نفوذ آمریکا و ناتو در منطقه پایه‌گذاری شد. 

نشستی متفاوت در بندر تیانجین

نشست امسال «سازمان همکاری شانگهای» به میزبانی چین و به مدت دو روز (روزهای یکشنبه و دوشنبه) در بندر تیانجین چین برگزار می‌شود. الجزیره در گزارشی در خصوص نشست امسال سازمان همکاری شانگهای نوشت: سال گذشته بود که «شی جین پینگ» رئیس جمهور چین در ژوئیه ۲۰۲۴ در سخنرانی خود در نشست همکاری شانگهای در برابر اعضای این سازمان و شماری دیگر از کشورها گفت: «هیچ کوهی و یا اقیانوسی نمی‌تواند میان مردمانی که آرزوهای مشترکی دارند، فاصله بیاندازد». او این سخنان را در «آستانه»، پایتخت کشور قزاقستان بیان کرد. 

در آن زمان سخنان شی جین پینگ اندکی اغراق‌آمیز و دور از واقعیت به نظر می‌رسید؛ چرا که نارندرا مودی، نخست وزیر هند و یکی از اعضای اصلی سازمان همکاری شانگهای حتی در اجلاس این گروه نیز شرکت نکرد و علت آن را شرکت در جلسه پارلمان عنوان کرد؛ اقدامی که در واقع نوعی بی‌اعتنایی آشکار به مسکو و پکن محسوب می‌شد که مدت‌ها هدایت این سازمان را بر عهده داشتند. اما با گذشت یک سال، صحنه ژئوپلیتیک به نظر می‌رسد به کلی تغییر کرده است. 

حضور رهبران هند و روسیه در نشست شانگهای چین

اما یکی از مسائلی که نگاه رسانه‌ها را به خود جلب کرده بود، حضور ولادیمیر پوتین، رئیس جمهور روسیه و نارندرا مودی، نخست وزیر هند در نشست امسال است. سرویس جهانی بی‌بی‌سی در همین ارتباط گزارش داد: «ولادیمیر پوتین، رئیس جمهور روسیه و نارندرا مودی، نخست وزیر هند در میان ۲۰ رهبر جهانی هستند که در این نشست منطقه‌ای در چین حاضر می‌شوند. 

به نوشته بی‌بی‌سی، پیش از نشست سالانه «سازمان همکاری شانگهای» (SCO) در بندر تیانجین، نارندرا مودی گفت‌وگوهایی را با رئیس جمهور چین به انجام رسانده است. حضور نارندرا مودی، نخست وزیر هند از آنجایی اهمیت دارد که این، نخستین باری در هفت سال گذشته است که نارندرا مودی در چین حاضر شده است. همچنین به نوشته بی‌بی‌سی، پوتین، که متحد نزدیک چین محسوب می‌شود، در حالی امروز، یکشنبه در تیانجین حاضر شد که چین با فرشی قرمز، استقبالی ویژه از او به عمل آورد. 

روابط گرم رهبران خارجی در حاشیه نشست شانگهای

اما در حاشیه نشست سفر مقامات کشورها برای شرکت در نشست شانگهای، رهبران این کشورهای دیدارهای دوجانبه و گرم و صمیمانه‌ای را با یکدیگر به انجام رساندند. در همین ارتباط، پایگاه خبری شبکه دویچه وله آلمان در خبری با عنوان «شی جین پینگ و نارندرا مودی به دنبال روابط نزدیک‌تری میان چین و هند هستند» نوشت: شی جین پینگ، رئیس جمهور چین با نارندرا مودی، نخست وزیر هند در چین دیدار کرد و دو طرف قول همکاری‌های نزدیک را با وجود اختلافات مرزی دادند. 

دیدار نخست وزیر هند با رئیس جمهور چین

در همین حال نیز رجب طیب اردوغان، رئیس جمهور ترکیه نیز با «شی جین پینگ»، رئیس جمهور چین در نشست سازمان همکاری شانگهای در تیانجین چین دیدار کرد. طبق پستی که از سوی اکانت رسمی رئیس جمهوری ترکیه منتشر شده، در این دیدار دو طرف بر تجارت و روابط اقتصادی دوجانبه تأکید کردند. طبق اعلام ریاست جمهوری ترکیه، در این دیدار همچنین اشاره شد هماهنگی‌های فزاینده در خصوص سرمایه‌گذاری شرکت‌های چینی در ترکیه امری سودمند خواهد بود. 

دیدار رؤسای جمهور چین و ترکیه

دویچه وله همچنین با انتشار تصاویری، از استقبال گرم شی جین پینگ، رئیس جمهور ترکیه در دیدار با الهام علی‌اف، رئیس جمهور آذربایجان و نیز «نیکول پاشینیان»، نخست وزیر ارمنستان خبر داد. 

دیدار رؤسای جمهور آذربایجان و  چین

دیدار نخست وزیر ارمنستان با رئیس جمهور چین

نشستی در سایه تعرفه‌های ترامپ و تحریمهای آمریکا

اما یکی از مواردی که توجه رسانه‌ها را جلب کرده است، برگزاری نشست همکاری شانگهای در سایه تحریمهای آمریکا و نیز جنگ تجاری است که با وضع تعرفه‌های ترامپ پس از رسیدن دوباره وی به قدرت، شدت گرفته است. 

در همین ارتباط، پایگاه خبری شبکه آمریکایی «ان‌بی‌سی» در خبری با عنوان «هند به دنبال اصلاح روابط با چین در حالی است که تعرفه‌های ترامپ این کشور را از آمریکا دور کرده است» نوشت: نخستین وزیر هند برای نخستین بار در هفت سال گذشته به چین سفر کرده است؛ این اقدام تنها چند روز پس از آن انجام می‌شود که دولت ترامپ تعرفه بر واردات از هند را به ۵۰ درصد رساند. 

ان‌بی‌سی همچنین در ادامه گزارش خود آورده است: هند به شکلی فزاینده برای آمریکا مهم به حساب می‌آید؛ چرا که یک شریک امنیتی کلیدی برای آمریکا و یک وزنه تعادلی برای این کشور در قبال چین به حساب می‌آید؛ اما تعرفه‌های دونالد ترامپ ممکن است هند را به سمت پکن سوق دهد. 

همچنین پایگاه خبری شبکه اسکای نیوز نیز در تحلیلی با عنوان «چطور تحقیر نخست وزیر هند از سوی ترامپ، مودی را به آغوش پوتین و شی جین پینگ هُل داد» نوشت: روابط رو به شکوفایی ترامپ و نارندرا مودی به ناگاه تیره شده است. این شبکه در تحلیل خود می‌گوید: پس از روزهای پرشور مراسم «سلام مودی» در هیوستون تگزاس در آمریکا و نمایش «ناماسته ترامپ» در احمد آباد هند که طی آن یک ورزشگاه یکصد هزار نفری مملو از جمعیت برای استقبال ترامپ وخانواده‌اش آمده بودند، اکنون تحقیر این دوست واقعی (به دست ترامپ) رهبر هند را عصبانی کرده است. 

فرصتی برای تقویت اتحاد کشورهای بلوک شرق

حال به نظر می‌رسد نشست شانگهای فرصتی را فراهم آورده است تا بار دیگر کشورهایی نظیر ایران و روسیه که تحت تحریمهای آمریکا قرار دارند از یکسو و کشورهایی مانند هند که پس از به روی کار آمدن ترامپ و راه انداختن جنگ تجاری و تعرفه‌ای از واشینگتن دور شده‌اند و به بلوک شرق تمایل پیدا کرده‌اند، کنار یکدیگر گرد آمده و تلاش کنند تا از فرصت پدید آمده، در جهت تقویت همکاری‌های دوجانبه و چند جانبه سیاسی و اقتصادی خود بهره ببرند.