شش قانون کاربردی افزایش اجاره بها در سال ۱۴۰۴

فرارو- شهریور ماه آخر تابستان است و همزمان با لحظه‌شماری برای عقب‌نشینی گرما، منتظر هستیم تب بازار اجاره هم فروکش کند. صاحبخانه‌ها و مستاجران در این روزهای آخر،  برای آخرین بار پای میز مذاکره می‌نشینند.

به گزارش فرارو؛ تصمیم‌گیری در مورد افزایش اجاره‌بها بیش از هر چیز به حساب و کتاب دقیق نیاز دارد اما گاهی مالکان دندان‌گردی می‌کنند و بعضی مستاجران با اتکا به احساسات یا فشارهای لحظه‌ای برای تمدید قرارداد تصمیم می‌گیرند و به هر قیمتی تن به جابجایی پرهزینه می‌دهند. این راهنما به شما کمک می‌کند تا بر اساس اعداد و ارقام واقعی، بهترین تصمیم را برای آینده مالی و آرامش خود بگیرید.سهم مسکن در سبد هزینه: خط قرمز شما کجاست؟

خط قرمز هزینه مسکن؛ چند درصد درآمد باید صرف اجاره شود؟

اولین و مهم‌ترین قانون در مدیریت مالی اجاره‌نشینی، تعیین سقف توان پرداخت است. بسیاری از افراد بدون توجه به ساختار درآمد و هزینه‌های خود، وارد مذاکره با موجر می‌شوند و این بزرگترین اشتباه است.

چرا نباید بیش از ۳۵ درصد درآمد صرف اجاره شود؟

بر اساس گزارش‌های رسمی مرکز آمار ایران، سهم مسکن (شامل اجاره‌بها و هزینه‌های جانبی) در سبد هزینه خانوار شهری به طور متوسط بیش از ۳۵ درصد است. این عدد در کلان‌شهرها و به خصوص تهران، گاهی به مرز ۵۰ الی ۶۰ درصد درآمد نیز می‌رسد.

کارشناسان اقتصادی معتقدند زمانی که بیش از یک سوم درآمد یک خانوار صرف مسکن می‌شود، توان آن خانوار برای پس‌انداز، سرمایه‌گذاری، تفریح و حتی تامین هزینه‌های خوراک و پوشاک با کیفیت، به شدت کاهش پیدا می‌کند. بنابراین، به عنوان یک اصل اساسی، پیش از هرگونه مذاکره، خط قرمز خود را مشخص کنید. اگر مجموع درآمد ماهانه شما ۴۰ میلیون تومان است، سقف اجاره‌بهای شما نباید از ۱۴ میلیون تومان فراتر برود.

چگونه برای افزایش اجاره سال ۱۴۰۴ پس‌انداز کنیم؟

یکی از بزرگترین چالش‌های مستاجران، تامین رقم افزایش «پول پیش» یا همان ودیعه مسکن برای سال آینده است. صاحبخانه‌ها این مبلغ را معمولاً به صورت ناگهانی در انتهای قرارداد طلب می‌کنند و بسیاری از مستاجران را به دردسر می‌‌اندازند.

محاسبه دقیق مبلغ پس‌انداز ماهانه

فرض کنید شما در خانه‌ای با ودیعه ۵۰۰ میلیون تومان ساکن هستید. با توجه به نرخ تورم مسکن و عرف بازار، موجر شما احتمالاً برای سال آینده حداقل ۲۵ درصد افزایش ودیعه را درخواست خواهد کرد.

میزان افزایش ودیعه در این صورت به ۱۲۵ میلیون تومان می‌رسد که باید در طول ۱۲ ماه سال، رفته رفته آن را پس‌انداز کنید بلکه از عهده تمدید قرارداد بربیایید. مبلغ پس‌انداز در این حالت تقریبا ۱۰ میلیون و ۴۱۶ هزار تومان در ماه خواهد بود.

از نظر شما که مستاجرید، شاید ناعادلانه به نظر برسد اما چاره‌ای نیست و باید هر طور شده این عدد را به صورت جدی در برنامه‌ریزی مالی ماهانه خودتان لحاظ کنید.

بیشتر بدانید | برای تأمین مبلغ افزایش پول پیش، مستاجران علاوه بر پس‌انداز بخشی از درآمدشان، باید سراغ روش‌های دیگر از جمله سرمایه‌گذاری‌های کم‌ریسک و دارای بازدهی مناسب، خرید اوراق مشارکت دولتی یا سپرده‌گذاری در حساب‌های بلندمدت با سود بالا بروند. به عنوان مثال، اگر مبلغ 200 میلیون پول پیش را در یک حساب بانکی با سود سالانه 20 درصد سپرده‌گذاری کنید، پس از یک سال 40 میلیون سود دریافت خواهید کرد. این عدد، بخش قابل توجهی از مبلغ مورد نیاز را تأمین می‌کند

سامانه خودنویس؛ راهی برای صرفه‌جویی در حق کمیسیون مشاور املاک

تمدید یا عقد قرارداد اجاره جدید، تا پیش از این هزینه‌ای تحت عنوان «حق کمیسیون» مشاور املاک را به طرفین تحمیل می‌کرد اما با راه‌اندازی «سامانه خودنویس» توسط دولت، مالک و مستاجر می‌توانند بدون نیاز به واسطه و به صورت رایگان، قرارداد خود را ثبت کرده و کد رهگیری دریافت کنند.

چقدر کمیسیون پس‌انداز می‌شود؟

بیایید همان قرارداد با ودیعه ۵۰۰ میلیون تومان و اجاره ماهانه ۱۵ میلیون تومان را در نظر بگیریم. برای محاسبه حق کمیسیون مشاوران املاک ابتدا باید مبلغ اجاره در عدد ۱۰۰ ضرب شده و با مبلغ ودیعه جمع می‌شود. حالا ۲۵ درصد از اجاره ماه اول به عنوان حق کمیسیون در نظر گرفته می‌شود سپس بلافاصله به آن مبلغ ۹ درصد مالیات بر ارزش افزوده اضافه می‌شود. شد پنج میلیون و ۴۵۰ هزار تومان که هر یک از طرفین، یعنی مالک و مستاجر باید جداگانه آن را پرداخت کنید. با استفاده از سامانه خودنویس، این مبلغ به طور کامل در جیب شما باقی می‌ماند.

میانگین هزینه‌ یک اسباب‌کشی در تهران یا سایر کلان‌شهرها در تابستان ۱۴۰۴ حداقل بین ۸ تا ۱۳ میلیون تومان است

هزینه‌ اسباب‌کشی؛ آیا جابجایی به‌صرفه است؟

بسیاری از مستاجران هنگام مواجهه با درخواست افزایش اجاره، بلافاصله به فکر جابجایی می‌افتند اما هزینه سنگین اسباب‌کشی را در محاسبات خود لحاظ نمی‌کنند.

برآورد هزینه جابجایی در تابستان ۱۴۰۴

میانگین هزینه‌ یک اسباب‌کشی در تهران یا سایر کلان‌شهرها در تابستان ۱۴۰۴ حداقل بین ۸ تا ۱۳ میلیون تومان است. برای این کار باید کرایه کامیون (خاور یا مشابه) را بابت ۴ ساعت کاری، معادل ۳ تا ۵ میلیون تومان در نظر بگیرید.

دستمزد ۴ کارگر متخصص، نفری بین ۸۰۰ هزار تا ۱.۲ میلیون تومان می‌شود که روی هم به ۳.۲ تا ۴.۸ میلیون تومان می‌رسد. هزینه بسته‌بندی، شامل کارتن، نایلون حباب‌دار، چسب و... تقریبا حدود ۱.۵ تا ۳ میلیون تومان خواهد شد.

فقط در صورتی سختی و مشقت اسباب‌کشی را به جان بخرید و این هزینه را بپردازید که هیچ شانسی برای ماندن در خانه قبلی و توافق با صاحبخانه وجود نداشته باشد.

تمدید قرارداد یا جابجایی؛ کدام انتخاب منطقی‌ است؟

هنوز داریم با مثال خودمان پیش می‌رویم. اگر صاحبخانه شما درخواست افزایش اجاره ماهانه به مبلغ ۲ میلیون تومان را دارد (مجموعاً ۲۴ میلیون تومان در سال) و شما می‌توانید با جابجایی، خانه‌ای مشابه قیمت فعلی پیدا کنید، باید هزینه اسباب‌کشی را از این صرفه‌جویی کم کنید.

فرض کنیم بتوانید جابجایی را با همان هزینه ۱۰ میلیون تومان انجام دهید. در این حالت سود خالص شما برای یک سال ۱۴ میلیون تومان خواهد بود. تنها در این حالت سناریو، از نظر اقتصادی منطقی به نظر می‌رسد. اما اگر افزایش درخواستی موجر کمتر از هزینه اسباب‌کشی شما باشد، تمدید قرارداد گزینه‌ای عاقلانه‌ است.

تورم مسکن و منطق افزایش اجاره‌بها در سال ۱۴۰۴

برای اینکه مذاکره‌ای منصفانه با موجر داشته باشید، بهتر است از آمار رسمی اطلاع داشته باشید. بر اساس آخرین گزارش‌های مرکز آمار ایران، نرخ تورم نقطه به نقطه بخش مسکن در بسیاری از ماه‌ها ارقامی بین ۳۰ تا ۴۰ درصد را نشان می‌دهد. این بدان معناست که ارزش ملک صاحبخانه در طول یک سال، چنین رشدی را تجربه کرده است.

با اینکه دولت سقف افزایش اجاره‌بها را سالانه تعیین می‌کند (۲۵ درصد در تهران) اما آگاهی از نرخ تورم واقعی دستتان را باز می‌گذارد تا منطق پشت درخواست موجر را درک کنید. اگر درخواست افزایش اجاره بها در سال  ۱۴۰۴ از طرف مالک ۳۰ درصد عنوان شده، اکیدا توصیه می‌کنیم حتی با اینکه بالاتر از سقف دولتی است به خاطر نرسیدن به نرخ تورم مسکن ۳۶ درصدی آن را بپذیرید. حتی ممکن است با استناد به مصوبه دولتی برای کاهش آن مذاکره کنید اما نمی‌توانید بگویید این درخواست از منظر بازار بی‌اساس است.

هزینه‌های پنهان جابجایی؛ فراتر از کرایه وانت

هزینه اسباب‌کشی تنها به کرایه کامیون و کارگر محدود نمی‌شود. هزینه‌های پنهانی وجود دارند که اغلب فراموش می‌شوند اما می‌توانند به راحتی چند میلیون تومان به شما خسارت بزنند.

شکستن یک ظرف گران‌قیمت یا آسیب دیدن بدنه یخچال ساید بای ساید هنگام حمل، می‌تواند بین ۲ تا ۱۰ میلیون تومان هزینه‌ای روی دست شما بگذارد. تمیز کردن خانه جدید نیز هزینه دارد. خرج نصب مجدد پرده‌ها، لوستر، ماشین لباسشویی و ظرفشویی و راه‌اندازی اینترنت جدید هم بین یک تا ۳ میلیون تومان می‌شود.

علاوه بر این موارد، حداقل دو روز کاری شما صرف بسته‌بندی و جابجایی خواهد شد. اگر درآمد روزانه شما ۱ میلیون تومان باشد، این به معنای از دست دادن ۲ میلیون تومان درآمد است.

هزینه‌های پنهان جابجایی با یک حساب سرانگشتی، به ۴ تا ۱۵ میلیون تومان می‌رسد. این مبلغ را حتماً به هزینه اصلی اسباب‌کشی اضافه کرده و سپس تصمیم بگیرید که آیا پذیرش درخواست صاحبخانه درباره افزایش اجاره بها در سال ۱۴۰۴ و ماندن در خانه فعلی، می‌تواند راه حل کم‌هزینه‌تر و آرام‌تری باشد یا نه؟