در امور لبنان مداخله نکنید؛ واکنش بیروت به اظهارات مقام‌های ایران
وزارت خارجه لبنان روز ۱۶ مرداد هم به اظهارات عراقچی واکنش نشان داده بود. هرچند عراقچی بر این نکته تاکید داشت که حزب‌الله هر تصمیمی بگیرد، ایران حمایت می‌کند و مداخله‌ای در این موضوع ندارد.
اظهارات دو مقام ارشد ایرانی راجع به موضوع سلاح حزب‌الله، در روزهای گذشته با واکنش تند وزارت خارجه لبنان روبه‌رو شد. دستگاه دیپلماسی لبنان در دو بیانیه جداگانه در واکنش به اظهارات سیدعباس عراقچی، وزیر امور خارجه و علی‌اکبر ولایتی، مشاور امور بین‌الملل مقام رهبری، از آن‌ها خواست در امور داخلی و حاکمیتی لبنان دخالت نکنند. دولت این کشور هفته گذشته، خلع سلاح حزب‌الله را تصویب کرد.
تمرکز بر سلاح مقاومت
به گزارش هم میهن، سلاح حزب‌الله، بار دیگر موضوع داغ صحنه سیاست لبنان شده است. این مسئله که در بازه‌های زمانی مختلف به بهانه‌های گوناگون مورد توجه قرار گرفته، این بار به بهانه موافقت هیئت وزیران این کشور با طرح ایالات متحده برای خلع سلاح مقاومت روی میز برگشت. در طرح آمریکایی، خلع سلاح حزب‌الله پیش‌زمینه انجام اقدامات بعدی مانند عقب‌نشینی اسرائیل از پنج نقطه جنوبی، مذاکرات غیرمستقیم برای تعیین تکلیف موضوع زندانیان و حل مسائل مرزی است. لبنان از شامگاه دوشنبه هفته گذشته که این طرح در دستور کار قرار گرفت، درگیر برخی ناآرامی‌های خیابانی و درگیری‌های سیاسی است.
در این میان، چهار نفر از مقامات ارشد کشورمان نیز درباره موضوع خلع سلاح اظهارنظر کردند که دو مورد آن با واکنش تند وزارت خارجه لبنان روبه‌رو شد. سیدعباس عراقچی، وزیر امور خارجه، علی‌اکبر ولایتی، مشاور مقام رهبری و عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام، ایرج مسجدی، معاون هماهنگ‌کننده نیروی قدس و علی باقری، دبیر شورای راهبردی روابط خارجی هر کدام به نحوی نسبت به این مسئله واکنش نشان دادند.
چهار اظهارنظر از مقامات ایران
عراقچی در یک برنامه تلویزیونی، در پاسخ به سوال مجری راجع به این موضوع گفت: «این برای اولین بار نیست که تلاش می‌شود حزب‌الله لبنان خلع سلاح شود و توانمندی حزب‌الله در این زمینه از کار انداخته شود. دشمنان دیده‌اند که در صحنه عمل سلاح مقاومت چه کارهایی می‌تواند انجام دهد.» او همچنین تاکید کرد: «ما از هر تصمیمی که حزب‌الله بگیرد، حمایت می‌کنیم و دخالتی در این‌زمینه نداریم.»
ایرج مسجدی نیز در حاشیه مراسمی راجع به این اقدام گفته بود: «سناریوی خلع سلاح حزب‌الله لبنان طرحی شکست‌خورده از سوی آمریکا و رژیم صهیونیستی است. آنان به‌دنبال خلع‌سلاح مقاومت در لبنان هستند، اما این آرزو را به گور خواهند برد. سلاح مقاومت، سلاح مردم لبنان برای دفاع از سرزمین‌شان است و این طرح نه در شورای دفاع لبنان و نه در هیچ عرصه‌ای به نتیجه نخواهد رسید. نیروهای مقاومت همواره آماده و مجهز هستند و جمهوری اسلامی ایران نیز برای هر نوع سناریوی احتمالی آمادگی کامل دارد.»
علی‌اکبر ولایتی، روز شنبه در گفت‌وگو با تسنیم، راجع به مسائل مختلفی از دالان زنگزور تا خلع سلاح حزب‌الله و حشدالشعبی صحبت کرد. او درباره مسئله لبنان گفت: «برای ملت لبنان و ملت‌های منطقه سؤال است که دولت لبنان آیا هیچ دغدغه‌ای درباره حراست از کشور و ملت خود ندارد که چنین طرح‌هایی را مطرح می‌کند؟ اگر حزب‌الله سلاح خود را زمین بگذارد، چه کسی می‌خواهد از جان و مال و ناموس لبنانی‌ها دفاع کند؟ آیا تجربه‌های گذشته برای برخی سیاسیون این کشور درس عبرت نشده است؟»
او در بخش دیگری از صحبت‌هایش، با بیان اینکه این روند در لبنان فقط خواست آمریکا و اسرائیل است، ادامه داد: «آمریکا و اسرائیل گمان می‌کنند در لبنان هم می‌توانند جولانی دیگری بر سر کار بیاورند؛ اما این خواب هرگز تعبیر نخواهد شد و لبنان مانند همیشه ایستادگی خواهد کرد. حتماً جمهوری اسلامی ایران با خلع سلاح حزب‌الله مخالف است؛ چراکه ایران همواره به ملت و مقاومت لبنان کمک کرده و اکنون نیز به این کمک ادامه می‌دهد.» علی باقری نیز شامگاه شنبه در یک برنامه تلویزیونی، در پاسخ به سوال مجری، اینگونه اظهارنظر کرد: «حزب‌الله جریان درون‌زای مردم لبنان است. غزه ویران شده ولی مردم و مقاومت ایستاده‌اند و در لبنان هم همینطور است. حزب‌الله بخاطر روی کار آمدن یک دولت به‌وجود نیامد. یک نیروی متکی به مردم است.»
واکنش وزارت خارجه لبنان
دستگاه دیپلماسی لبنان صبح یکشنبه در بیانیه‌ای به اظهارات علی‌اکبر ولایتی پاسخ داد. در این بیانیه، وزارت خارجه لبنان اظهارات ولایتی را «نمونه‌ای آشکار از دخالت مستقیم و غیرقابل‌قبول در امور داخلی لبنان» دانست. در بخشی از بیانیه آمده است: «دولت لبنان تحت هیچ شرایطی به هیچ طرف خارجی، چه دوست و چه دشمن، اجازه نخواهد داد به جای مردم لبنان سخن بگوید، یا به هر شکلی قیمومیت بر تصمیمات مستقل و حاکمیتی این کشور اعمال کند.
سیاست خارجی ما بر اساس حفظ کامل حاکمیت و استقلال تصمیم‌گیری داخلی استوار است و هرگونه اظهارنظر تحمیلی یا دستور از سوی هر کشور خارجی را مردود می‌دانیم.» این وزارتخانه از مسئولین ایران خواست که در امور لبنان دخالت نکنند و به امور کشور خود بپردازند. وزارت خارجه لبنان به این موضوع نیز اشاره کرد که اینگونه اظهارات هیچ توجیهی ندارد و این اولین بار نیست که مقامات ایران چنین صحبت‌هایی مطرح می‌کنند.
وزارت خارجه لبنان روز ۱۶ مرداد هم به اظهارات عراقچی واکنش نشان داده بود. هرچند عراقچی بر این نکته تاکید داشت که حزب‌الله هر تصمیمی بگیرد، ایران حمایت می‌کند و مداخله‌ای در این موضوع ندارد. در این بیانیه آمده بود: «اظهارات اخیر عباس عراقچی، وزیر امور خارجه ایران، که در آن به مسائل داخلی لبنان پرداخته؛ غیرقابل قبول و محکوم است.
این مسائل، به‌هیچ‌وجه به جمهوری اسلامی ایران مربوط نمی‌شود، تجاوز به حاکمیت، وحدت و ثبات لبنان و دخالت در امور داخلی و تصمیمات حاکمیتی آن محسوب می‌شود. روابط بین دولت‌ها، تنها می‌تواند بر اساس احترام متقابل و برابری، عدم دخالت در امور داخلی و تعهد کامل به تصمیمات نهادهای مشروع قانونی بنا شود. کاملاً غیرقابل قبول است که از این روابط برای تشویق یا حمایت از طرف‌های داخلی خارج از چارچوب دولت لبنان و نهادهای آن و با هزینه کردن از آن‌ها استفاده شود.»
افزایش حساسیت روی ایران
جمهوری اسلامی ایران به عنوان حامی سنتی شیعیان و گروه حزب‌الله در لبنان شناخته می‌شود در چنین شرایطی، به طور طبیعی حساسیت بر اظهارات و اقدامات تهران بیش از قبل شده است. شرایط در لبنان برای شیعیان نیز حساس است. تحلیلگران بر این باورند که اقدام دولت لبنان برای حرکت به سمت خلع سلاح حزب‌الله این کشور را در آستانه جنگ داخلی قرار می‌دهد.
چراکه موضع حزب‌الله نیز این است که سلاح خود را تحویل نخواهد داد. موضع حزب‌الله از دهه‌ها قبل این است که اسلحه آن به سمت اسرائیل نشانه گرفته شده و علیه مردم لبنان نیست و البته آن‌ها بر این نکته نیز تاکید می‌کنند که کنار گذاشتن سلاح نتیجه پایان اشغال است نه پیش‌شرط آن. همچنین با موج جدیدخیز برداشتن دولت برای خلع سلاح، این مواضع از سوی حزب‌الله مطرح شده طراحان این موضوع به جای بازی با آتش، ارتش لبنان را به جنگنده و موشک مجهز کنند که بتواند جلوی تجاوزهای اسرائیل بایستد.
پیگیری خبرنگار هم‌میهن از یک منبع رسانه‌ای در بیروت نشان می‌دهد که با اظهارات اخیر، فضای سیاسی علیه ایران تندتر از قبل شده است. او در پاسخ به سوالی راجع به وجود زمزمه‌هایی مبنی بر اخراج سفیر ایران نیز گفت این تمایل و خواست سیاسی در جریان رقیب شیعیان و حزب‌الله وجود دارد اما به خاطر هزینه‌های آن، فعلاً امکان حرکت به سمت این اقدام وجود ندارد.
اگرچه این رویدادها مربوط به روزهای اخیر است، اما فضای ضدایرانی در دولت لبنان از سال گذشته و اندکی پیش از آتش‌بس میان حزب‌الله و اسرائیل بالا گرفت. این فضا بعد از شکسته شدن بن‌بست سیاسی در لبنان، انتخاب رئیس‌جمهور جدید و شروع به کار دولت با پشتیبانی آمریکا و اروپا تندتر شد. به نحوی که مقامات لبنانی در مصاحبه‌ها و همچنین ملاقات با مقامات ارشد جمهوری اسلامی در بیروت طی سال گذشته، انتقادهای خود را به صورت علنی مطرح می‌کردند.
موضوع بازرسی پروازهای ایران، احضار سفیر ایران به وزارت خارجه این کشور و افزایش فشار به حزب‌الله از جمله اقداماتی است که طی این مدت باعث بروز مشکلاتی بین تهران و بیروت شده بود. در چنین شرایطی، اخباری نیز مبنی بر تحرکات ارتش لبنان در مناطق شیعه‌نشین منتشر شده است. با توجه به در نظر گرفتن احتمال واکنش شیعیان و نیروهای حزب‌الله به مسئله خلع سلاح، از روز گذشته اخبار می‌گوید که واحدهای ضدشورش ارتش در مناطقی مانند بقاع در شرق، ضاحیه جنوبی بیروت و جنوب لبنان مستقر شده‌اند.
این تحرکات در حالی اتفاق می‌افتد که اسرائیل نیز به عملیات پراکنده خود به عناصر گروه‌های مقاومت در نقاط مختلف از جمله لبنان ادامه می‌دهد. تحلیلگران بر این باورند که امکان دارد در صورت بروز جنگ در لبنان، این درگیری داخلی نماند و با ورود بازیگرانی مانند آمریکا و اسرائیل نیز همراه شود؛ اقدامی که دامنه درگیری را گسترده‌تر می‌کند.
