توصیه نماینده سابق ایران در سازمان همکاری اسلامی به وزارت خارجه؛
این موارد اولویت دستگاه دیپلماسی در دوران پساجنگ شود
تحلیلگر مسائل منطقه گفت: دشمنی که با آن مواجه هستیم، دارای ویژگی اقدامات ضدبشری و برخوردار از حمایت قدرت‌های بزرگ است. بنابراین، باید این مهم را که منافع رژیم اسرائیل بر منافع ملی آمریکا غلبه یافته است؛ برای کشورهای منطقه روشن سازد.
نماینده سابق ایران نزد سازمان همکاری اسلامی، عملکرد وزارت امور خارجه در یکسال پرتلاطم و به ویژه دوران جنگ تحمیلی را مثبت ارزیابی کرد و گفت: دستگاه دیپلماسی نقش خود را ایفا کرده و در بسیاری از کشورهای همسایه و حتی فراتر از آن توانسته فضایی ایجاد کند که اسرائیل از همراهی این کشورها محروم بماند.
به گزارش ایرنا، نخسین سال مسئولیت دولت چهاردهمین به سبب تعدد و اهمیت رویدادها در آن، یکی از چالش‌برانگیزترین سال‌های قوه مجریه و به ویژه برای دستگاه دیپلماسی بود. سالی که با ترور «اسماعیل هینه» رئیس دفتر سیاسی جنبش حماس پس از روز تحلیف آغاز شد و جمهوری اسلامی ایران در دو مقطع یک و ۱۲ روزه دفاع از تمامیت ارضی خود در برابر تجاوز نظامی رژیم صهیونیستی و آمریکا را تجربه کرد.
این میان وزارت امور خارجه به عنوان یکی از مهمترین نهادهای مسئول در دفاع از حقوق کشور و تبدیل دستاوردهای دفاعی و نظامی به دستاوردهای دیپلماتیک، نقش ویژه‌ای در ناکامی طرح‌های رژیم اسرائیل و آمریکا در ایران ایفا کرد. نقشی که ایفای آن در چند صحنه مختلف رقم خورد و دستگاه دیپلماسی از همان نخستین ساعات آغاز تجاوز نظامی رژیم اسرائیل علیه ایران، اقدامات خود را در این زمینه آغاز کرد.
یکی از مهمترین و البته موثرترین صحنه‌هایی که وزارت امور خارجه در یک سال گذشته به صورت کلی و در دوران جنگ تحمیلی ۱۲ روزه به صورت خاص و جزئی در آن اقدامات موثری انجام داد؛ منطقه غرب جنوب غرب آسیا بود؛ جایی که همسایگان ایران، کشورهای حاشیه خلیج فارس، شورای همکاری خلیج‌فارس، کشورهای قفقاز جنوبی و شرق مدیترانه در اقدامی کم‌سابقه کنار ایستادند و بسیاری از دولت‌ها و سازمان‌های منطقه‌ای حمله به ایران را محکوم کردند. به منظور ارزیابی سیاست‌های منطقه‌ای دستگاه دیپلماسی، در دو مقطع پیش از آغاز جنگ تحمیلی اسرائیل و پس از آن با «صباح زنگنه» نماینده سابق ایران نزد سازمان همکاری اسلامی و تحلیلگر مسائل منطقه به گفت‌وگو پرداختیم.
اقدامات دستگاه دیپلماسی رژیم اسرائیل را از همراهی کشورهای منطقه محروم کرد
نماینده سابق ایران در سازمان همکاری اسلامی در تحلیل عملکرد وزارت امور خارجه پیش از تجاوز نظامی به ایران در ارتباط با منطقه گفت: اقدامات و عملکرد وزارت امور خارجه را باید در چارچوب ابزارهایی که در اختیار دارد مانند گفت‌وگو، رفت‌وآمد و دیپلماسی ارزیابی کرد. واقعیت آن است که وزارت خارجه ابزارهای دیگری در اختیار ندارد تا عملکرد ملموس‌تری از خود نشان دهد.
زنگنه با اشاره به اینکه در حوزه روابط با همسایگان، اقدامات پیگیرانه و نسبتاً مثبتی از سوی وزارت امور خارجه انجام شده است، گفت: وقتی کشوری مورد تعرض یک نیروی قدار با حمایت قدرت بزرگی مانند آمریکا قرار می‌گیرد، طبعاً باید زمینه‌ها و مقدماتی برای جلب همراهی و همدلی کشورهای همسایه فراهم کند و همچنین ضروری است که وزارت خارجه مانع از آن شود که کشورهای منطقه به ابزاری در خدمت عملیات دشمنانی مانند اسرائیل و آمریکا تبدیل شوند. در این زمینه، وزارت خارجه نقش خود را ایفا کرده و در بسیاری از کشورهای همسایه و حتی فراتر از آن توانسته فضایی ایجاد کند که اسرائیل از همراهی این کشورها محروم بماند.
وی گفت: در ارزیابی میزان همراهی کشورها با ایران نیازمند محاسبه‌ای دقیق‌تر هستیم و برخی از نتایج این تلاش‌ها ممکن است در زمان حال خود را نشان ندهد، اما با گذشت زمان قابل سنجش خواهد بود.
تحلیلگر مسائل منطقه در ارزیابی برنامه‌ها و اولویت‌های دستگاه دیپلماسی برای دوران پساجنگ به منظور ارتقا و تثبیت سیاست منطقه‌ای هم گفت: این دستگاه باید همواره، هوشیاری خود را حفظ کند. زیرا دشمنی که با آن مواجه هستیم، دارای ویژگی اقدامات ضدبشری و برخوردار از حمایت قدرت‌های بزرگ است. بنابراین، باید این مهم را که منافع رژیم اسرائیل بر منافع ملی آمریکا غلبه یافته است؛ برای کشورهای منطقه روشن سازد.
زنگنه با اشاره به اینکه باید از طریق مذاکرات غیرمستقیم این پیام به آمریکا تفهیم شود، گفت: آمریکا باید بداند که در فضای مذاکراتی باید درپی منافع و امنیت خود باشد، نه آنکه صرفاً از منافع اسرائیل حمایت کند. چرا که چنین حمایت‌هایی، هم اعتبار و هم جایگاه آمریکا را در منطقه و جهان مخدوش کرده است.
وی ادامه داد: از سوی دیگر وزارت امور خارجه باید بتواند در فضا و سازمان‌های بین‌المللی، در میان همسایگان و سایر کشورهای غربی، اهمیت داشتن روابط سالم با ایران را تبیین و جایگاه ایران را در معادلات منطقه‌ای و بین‌المللی تبیین کند. این نهاد همچنین می‌تواند ضمن دعوت منطقه به همگرایی و دفاع از اصول بنیادین حق حاکمیت، از منافع ملی و امکانات کشور حفاظت کند.
نماینده سابق ایران در سازمان همکاری اسلامی با تاکید بر اینکه مظلومیتی که ایران در جریان جنگ متحمل شده، باید برای جهان تبیین شود، توضیح داد: وزارت امور خارجه باید مفهوم‌سازی و تبیین مفاهیمی چون حق تعیین سرنوشت، حاکمیت ملی و حفاظت از مراکز فعالیت مسالمت‌آمیز هسته‌ای را به‌خوبی توضیح داده و ضرورت محاکمه خطاکاران بین‌المللی و منطقه‌ای که قوانین بین‌المللی را نقض کرده‌اند، مطرح کند.
زنگنه ادامه داد: این فضای گسترده باید به گونه‌ای باشد که کشورهای مختلف بتوانند از عملکرد یک رژیم متجاوز و نژادگرا مانند اسرائیل عبرت بگیرند؛ رژیمی که نه‌تنها اصول بین‌المللی را زیر پا می‌گذارد، بلکه به کشورهای همسایه فلسطین اشغالی نیز تعدی کرده است. این احتمال وجود دارد که تجاوزات این رژیم به دیگر کشورهای منطقه نیز گسترش یابد. بنابراین، شرایط باید به‌گونه‌ای پیش برود که سایر کشورها به همکاری و همراهی با ایران متمایل شوند.
وی تصریح کرد: عملکرد اسرائیل باید به‌گونه‌ای برای کشورهای منطقه روشن شود که این رژیم، توسعه‌طلب، نژادگرا و جنایت‌کار است و تکرار این جنایت‌ها در سایر کشورها نیز محتمل است. زیرا این ویژگی، خاصیت ذاتی این رژیم است که با حمایت بی‌دریغ آمریکا همراه است.
دیپلمات پیشین ایران درباره اینکه آیا کشورهای منطقه پس از جنگ درپی استفاده از امکانات خود برای کاهش تنش میان ایران و آمریکا برآمده‌اند و نشانه‌ای در این زمینه وجود دارد، هم توضیح داد: اغلب کشورهای منطقه در حال حاضر متوجه این موضوع شده و از ظرفیت‌های خود برای فشار به آمریکا استفاده کرده و می‌کنند، چون ممکن است اقدامات رژیم صهیونیستی منطقه را دچار التهابات و ناامنی بیشتر کند. آنها این واقعیت‌ها را الان لمس کرده‌اند و در ملاقات‌ها و مذاکرات خود با مقامات آمریکا سعی می‌کنند این مفاهیم را انتقال دهند و خطر توسعه آتش جنایت‌های اسرائیل را مطرح کرده و می‌کنند.
