هزينه بن لادن براي آمريكا چقدر بود؟
تایم
با كشته شدن اسامه بن لادن علاوه بر بحث‌هاي سياسي گسترده، مباحثي نيز در مورد تاثير وي بر اقتصاد آمريكا منتشر شده است كه ترجمه يكي از آنها روز پنج‌شنبه در همين ستون با عنوان «مرگ بن لادن و اقتصاد» به چاپ رسيد.
در آن يادداشت نويسنده يكي از اهداف اصلي بن لادن در نبرد با آمريكا را ورشكسته كردن اين كشور ذكر كرده بود و همچنين بسياري از مشكلات فعلي اقتصاد آمريكا را به بن لادن نسبت داده بود. يادداشت زير نه تنها چنين تحليل‌هايي را بي‌اساس مي‌داند بلكه از آنها به عنوان «تحليل‌هاي پاي سينك ظرفشويي» ياد مي‌كند.
در مورد اينكه با وقوع حملات يازده سپتامبر و طي يك دهه گذشته مبارزه با اسامه بن لادن چقدر براي آمريكا هزينه به بار آورد نظرات مختلفي شنيده مي‌شود، از 280 ميليارد دلار گرفته تا 5 هزار ميليارد دلار. اما اين اختلاف نظر گسترده از كجا ناشي مي‌شود؟شما ممكن است بن لادن را عامل تمام مشكلات اقتصادي كه آمريكا امروز با آنها دست به گريبان است، بدانيد.
براي مثال مي‌توان گفت كه بن لادن عامل بحران مالي سال 2008 بود. چگونه؟ درست پس از حوادث تروريستي يازدهم سپتامبر سال 2001 فدرال رزرو (بانك مركزي آمريكا) در واكنش به اين حادثه و براي ايجاد رشد و افزايش سرمايه‌گذاري در اقتصاد آمريكا، نرخ بهره را كاهش داد.
به همين خاطر به جذابيت وام مسكن افزوده شد، افراد بيشتري اقدام به گرفتن وام مسكن كردند و افزايش تقاضا در بازار مسكن به حباب در اين بازار منجر شد.
در نهايت خيلي از وام گيرنده‌ها از پس پرداخت تعهدات خود بر نيامدند، بانك‌ها به مشكل برخوردند، لمن برادرز ورشكست شد و آغاز بحران مالي كليد خورد. البته قبل از اينكه باور كنيد بحران مالي كار بن لادن بوده است بايد به خود بقبولانيد كه بانك‌ها و قانونگذاران هيچ نقشي در وقايعي كه رخ داد بر عهده نداشتند. باور كردن چنين امري بسيار مشكل است.
در واقع نمي‌توان چندان به تحليل‌هاي بي‌پايه اطمينان كرد. براي مثال در يادداشتي ادعا شده بود كه جنگ بن لادن با آمريكا بيش از هرچيز اقتصادي بوده است.
بن لادن تلاش كرد كه آمريكا را ورشكسته كند، يعني همان كاري كه پيش از اين با اتحاد جماهير شوروي كرده بود. (البته تا چندي پيش در آمريكا معمولا از ريگان به عنوان عامل ورشكستگي شوروي نامبرده مي‌شد!) واقعا نمي‌توان به اين تحليل‌ها دل بست.
بن لادن بيش از هرچيز تلاش داشت تا انسان‌ها را بكشد، وقتي در اين امر ناكام ماند آنگاه نقشه ديگري را به كار گرفت آن هم اينكه آمريكا را مجبور كند تن به هزينه‌هاي غير ضروري بدهد اما پايين بودن نرخ بهره در آمريكا نشان مي‌دهد كه اين كشور هنوز هم توان اينكه به راحتي قرض بگيرد را دارد و به نظر نمي‌رسد كه بن لادن در ورشكست كردن آمريكا موفق شده باشد.اگر بخواهيم از تحليل‌هاي پاي سينك ظرفشويي صرفنظر كنيم، واقع بينانه‌ترين برآورد از هزينه بن لادن براي آمريكا را دو استاد دانشگاه انجام داده‌اند كه طبق محاسبات آنها ميزان آن به كمي بيش از هزار ميليارد دلار مي‌رسد. البته آنها از هزينه جنگ‌هاي افغانستان و عراق چشمپوشي كرده‌اند اما هزينه‌هايي مانند افزايش معطل شدن مسافران در فرودگاه‌ها را محاسبه كرده‌اند.
هرچند هزار ميليارد دلار مبلغ هنگفتي است اما طي همين مدت هزينه دولت براي بي‌خانمان‌ها هم حدود هزار ميليارد دلار بوده است.هرچند به سختي مي‌توان هزينه دقيق نبرد با بن لادن را برآورد كرد اما اگر رقم هزار ميليارد دلار را بپذيريم، بازهم سهم زيادي در 14 هزار ميليارد دلار بدهي دولتي آمريكا ندارد و همچنين خبر خوب اينكه هزينه‌هاي امنيتي آمريكا طي چند سال گذشته كاهش چشمگيري داشته است
