ترکیه و آمریکا در هماهنگی نزدیک با هم میکوشند دستکم کنترل غیرمستقیم (اگر نگوییم مستقیم) بر شریان راهبردی در امتداد مرز شوروی سابق و ایران را در قفقاز جنوبی بدست آورند، که این امر چشمانداز نظامی-سیاسی منطقۀ قفقاز را بیش از پیش دگرگون میسازد.
در مورد
در فرارو بیشتر بخوانید
۲۹ مطلب
ترکیه و آمریکا در هماهنگی نزدیک با هم میکوشند دستکم کنترل غیرمستقیم (اگر نگوییم مستقیم) بر شریان راهبردی در امتداد مرز شوروی سابق و ایران را در قفقاز جنوبی بدست آورند، که این امر چشمانداز نظامی-سیاسی منطقۀ قفقاز را بیش از پیش دگرگون میسازد.
معاون وزیر امور خارجه ارمنستان، امروز به خبرنگاران گفت: هیچ پروژهای به نام "کریدور زنگزور" در قلمرو جمهوری ارمنستان وجود نداشته و نخواهد داشت.
ایجاد کریدور زنگزور پیامدهایی دارد که میتواند بر موقعیت ژئوپلیتیکی ایران و معادلات سیاسی قفقاز جنوبی تاثیرگذار باشد. مهمترین تاثیر این مساله، حضور نیروهای امریکایی برای نخستینبار در قفقاز جنوبی و کاهش نفوذ ایران و روسیه در این منطقه خواهد بود. از این رو، ایران برای جبران فرصتهای از دست رفته در قفقاز و جلوگیری از بسته شدن یکی از راههای ارتباطیاش با اروپا که از قفقاز میگذرد، بایستی دیپلماسی فعالتری را در قفقاز در پیش گیرد.
نشست صلح واشنگتن به میزبانی ترامپ با پاراف معاهده صلح ارمنستان و آذربایجان و توافق بر سر پروژه «مسیر ترامپ» برگزار شد؛ دستاوردی مهم اما پرابهام. آذربایجان با تکیه بر پیروزی نظامی شروط سختی تحمیل کرد از جمله حذف اشاره به قرهباغ در قانون اساسی ارمنستان، درحالیکه مرزهای ایروان برای نخستینبار به رسمیت شناخته شد. توافق حملونقلی فرصت اتصال اقتصادی تازهای ایجاد میکند، اما نبود ضمانت بینالمللی، سرنوشت آوارگان و اسیران و رقابت قدرتها صلح پایدار را در هالهای از تردید گذاشته است.
نشست ۸ اوت میان نخستوزیر ارمنستان و رئیسجمهور آذربایجان در واشنگتن به توافقی چارچوبی انجامید که میتواند به دههها منازعه پایان دهد و زمینهساز صلح پایدار در قفقاز جنوبی شود. این توافق، با حمایت آمریکا، فرصتهای اقتصادی و ژئوپلیتیکی تازهای میگشاید، اما چالشهایی جدی همچون کریدور نخجوان، اصلاح قانون اساسی ارمنستان، بیاعتمادی متقابل و مخالفت روسیه و ایران پیشِروست.
وزیر خارجه ارمنستان گفت: بحث درباره اجاره ۹۹ساله هنوز نهایی نشده است. تأکید میکنم که توافقاتی درباره آنچه نوشته و منتشر شده وجود دارد، اما جزئیات فنی و زمانبندیها باید مورد بررسی قرار گیرد.
البتّه این باید مدوّن بشود. این الفاظ تلفنی کفایت لازم را ندارد. امّا اگر این مدوّن بشود و به توافق برسد، نمیتواند خفگی ژئوپلتیکی برای ما ایجاد کند؛ آن یک چیز است، این یک چیز دیگر است؛ امّا اگر مانع بشود، میتواند. پس بستگی دارد به اینکه با این پدیده چگونه عمل بشود و این همین حرفی است که الان بین ما و آنها در جریان است.
ایالات متحده با میانجیگری توافق صلح میان آذربایجان و ارمنستان و طرح دالان زنگزور، حضور راهبردی خود را در قفقاز جنوبی تثبیت میکند. این توافق مسیر اتصال ترکیه بهعنوان گذرگاه حیاتی انرژی و تجارت از آسیا به اروپا را هموار میسازد و بخشی از برنامه نوین واشنگتن به حساب میآید.
مسیر پیشرو نشان خواهد داد که آیا این توافق به یک نیروی تثبیتکننده تبدیل میشود یا به کانون تنشی تازه در منطقه. ایران پیشتر نارضایتی خود را آشکارا اعلام کرده و نفوذ روسیه در بخشهای امنیتی و انرژی ارمنستان همچنان قابلتوجه است.
حذف کریدور زنگزور با از بین بردن فرصتهای سرمایهگذاری سبب زیان سالانه 2.6 میلیارد دلار به اقتصاد ایران خواهد شد