ماجرای اصرار مأمون بر پذیرش خلافت و یا ولایتعهدی خود از جانب علیبنموسیالرضا و دلایل رد خلافت و قبول ولایتعهدی به صورت مشروط از طرف امام، قضیهی بسیار پیچیدهای است که به جای بازشکافی عمیق، از طریق نادیدهانگاری بسیاری از روایات و تکیه به دو سه روایت، سادهسازی شده است. فرار رفتن از این سادهسازیها کار پژوهشگران تاریخ اسلام است اما اغلب آنان گویی عملاً مغلوب فضای غالب شدهاند و کار را به مداحان و منبریها و وعاظ قشری مدعی انقلابیگری واگذار کردهاند!