آمار صعودی دعوا و درگیری/ رتبه اول به تهران رسید، خراسان‌رضوی دوم شد

جسد پیچیده شده مردی در ملحفه پای ماموران پلیس را به یکی از بیمارستان‌های تهران باز می‌کند.

به گزارش اعتماد، در بررسی‌های اولیه، آثار جراحت در پشت سر و ناحیه گوش چپ، در قفسه سینه سمت چپ و همچنین آثار جراحات دفاعی در انگشتان هر دو دست مقتول مشهود می‌شود.

بررسی‌های بیشتر ماموران نشان می‌دهد که مقتول به همراه دوست خود در خیابان اقدام به ایجاد مزاحمت برای دو زن کرده‌اند که در پی حضور نامزد یکی از آن‌ها، درگیری لفظی به نزاع فیزیکی منجر شده است. در جریان این درگیری، افراد دیگری از دوستان آن‌ها از راه رسیده‌اند و هر سه نفر با استفاده از چاقو ضرباتی به مقتول و همراهش وارد و سپس دو نفر از متهمان فرار کرده‌اند، اما در نهایت توسط پلیس دستگیر شده‌اند…. 

درگیری لفظی به نزاع و نزاع به قتل منجر شده است

بیست و چهارم آذر ماه جاری، «مرتضی نثاری»، معاون مبارزه با جرایم جنایی پلیس آگاهی تهران بزرگ از رسیدگی به یک پرونده درگیری منجر به قتل در محدوده شرق تهران خبر داده و گفته است: «بامداد روز سوم مهرماه ۱۴۰۴، در پی اعلام مرکز فوریت‌های پلیسی ۱۱۰، وقوع یک فقره درگیری منجر به قتل و انتقال جسد به بیمارستان الغدیر به اکیپ بررسی صحنه قتل اداره دهم پلیس آگاهی تهران بزرگ گزارش شد.

بلافاصله تیم بررسی صحنه جرم به همراه کارشناسان مرکز تشخیص هویت در سردخانه بیمارستان حضور یافتند که جسد مردی به هویت معلوم، ۲۵ ساله، مجرد، پیچیده شده در ملحفه بیمارستانی مشاهده شد. در بررسی‌های اولیه، آثار یک جراحت در پشت سر و ناحیه گوش چپ، یک جراحت در قفسه سینه سمت چپ و همچنین آثار جراحات دفاعی در انگشتان هر دو دست مقتول مشهود بود.»

نثاری در ادامه اظهار کرده است: «بررسی‌های میدانی اولیه نشان داد که حدود ساعت ۱۲ و ۳۰ دقیقه بامداد، مقتول به همراه دوست خود به هویت رامین در محدوده خیابان شمیران‌نو اقدام به ایجاد مزاحمت برای دو نفر خانم کرده‌اند که در پی حضور نامزد یکی از آن‌ها به هویت جمشید، درگیری لفظی به نزاع فیزیکی منجر شده است.

در جریان این درگیری، افراد دیگری از دوستان جمشید به نام‌های فرهاد و حامد از راه رسیده و هر سه نفر با استفاده از چاقو ضرباتی به مقتول و همراهش وارد می‌کنند و سپس دو نفر از متهمان از محل متواری می‌شوند. پس از انجام اقدامات اولیه و بنا به دستور بازپرس جنایی، جسد مقتول جهت تعیین دقیق علت فوت به پزشکی قانونی منتقل شد.

همچنین در ادامه بلافاصله طی یک عملیات ضربتی، چهار نفر از مرتبطان پرونده شامل دو خانم و دو نفر از طرفین درگیری شناسایی و دستگیر شدند که در تحقیقات اولیه ضمن اقرار به شرکت در نزاع، عنوان داشتند درگیری با استفاده از سلاح سرد رخ داده است. متهمان دستگیر شده پس از تکمیل تحقیقات به اتهام مشارکت در نزاع دسته‌جمعی منجر به قتل با قرار تامین مناسب تحت نظر قرار گرفتند.

همچنین در ادامه رسیدگی به پرونده، کارآگاهان پلیس آگاهی با انجام اقدامات گسترده اطلاعاتی شبانه‌روزی، سرانجام با شناسایی مخفیگاه متهمان متواری در محدوده بازار تهران و طی یک عملیات ضربتی و غافلگیرانه هر دو متهم اصلی پرونده به نام‌های فرهاد و حامد دستگیر و جهت ادامه تحقیقات به پلیس آگاهی تهران بزرگ منتقل شدند.» 

مرتضی نثاری، معاون مبارزه با جرایم جنایی پلیس آگاهی تهران بزرگ همچنین با اشاره به پیامدهای سنگین نزاع‌های خیابانی منجر به درگیری‌های مرگبار، به شهروندان توصیه کرده است: «هرگونه ایجاد مزاحمت، درگیری لفظی یا نزاع خیابانی می‌تواند در کوتاه‌ترین زمان به خشونت شدید و حوادث جبران‌ناپذیر منجر شود، از این‌رو شهروندان باید از هرگونه رفتار تحریک‌آمیز در معابر عمومی خودداری کنند. در صورت بروز اختلاف یا مشاجره، محل را ترک کرده و موضوع را از طریق تماس با مرکز فوریت‌های پلیسی ۱۱۰ گزارش دهند و از ورود شخصی به نزاع پرهیز کنند.

حمل و استفاده از سلاح سرد ازجمله چاقو و سایر سلاح‌های سرد نه‌تنها جرم محسوب می‌شود، بلکه عامل اصلی تشدید نزاع‌ها و افزایش تلفات جانی است. خانواده‌ها لازم است نظارت بیشتری بر رفتار اجتماعی و رفت‌وآمد جوانان داشته باشند و آنان را نسبت به عواقب قانونی و کیفری شرکت در نزاع‌های خیابانی آگاه کنند. افرادی که به عنوان شاهد یا مطلع در صحنه‌های درگیری حضور دارند، همکاری سریع و صادقانه با پلیس را در اولویت قرار دهند تا از فرار عاملان جرم جلوگیری شود. پیشگیری، همکاری شهروندان و اعتماد به پلیس، مهم‌ترین عوامل کاهش نزاع‌های مرگبار و تامین امنیت عمومی است.» 

بیشترین آمار نزاع در ۶ ماهه نخست امسال مربوط به تهران است

نزاع و درگیری در یک جامعه معمولا نتیجه ترکیبی از عوامل فردی، اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی است، نه یک علت واحد. ازجمله این عوامل فشارهای اقتصادی مثل بیکاری و فقر، نابرابری شدید درآمد، احساس بی‌عدالتی و محرومیت است؛ این فشارها سطح استرس و خشم اجتماعی را بالا می‌برد و آستانه تحمل افراد را پایین می‌آورد. ضعف آموزش و مهارت‌های ارتباطی؛ ناتوانی در حل مساله و کنترل خشم، نداشتن مهارت گفت‌وگو و مذاکره، یاد نگرفتن روش‌های مسالمت‌آمیز حل اختلاف.

در این شرایط افراد سریع‌تر به خشونت کلامی یا فیزیکی متوسل می‌شوند. مشکلات فرهنگی و هنجاری؛ عادی شدن پرخاشگری در خانواده یا جامعه، ارزش‌گذاری بر قدرت‌نمایی و زور، الگوگیری از رفتارهای خشن در جامعه یا اطرافیان. خلأهای قانونی و بی‌عدالتی؛ اجرای ناعادلانه یا ضعیف قانون، نبود اعتماد به نهادهای قضایی و احساس اینکه حق فقط با زور گرفته می‌شود. فشارهای روانی و اجتماعی؛ افسردگی، اضطراب و خشم فروخورده، نبود حمایت اجتماعی و احساس بی‌قدرتی یا نادیده گرفته شدن.

مشکلات خانوادگی؛ خشونت در خانواده، تربیت همراه با تنبیه و تحقیر و نبود الگوی سالم حل اختلاف؛ تصمیمی، این موارد باعث می‌شود نزاع و درگیری به یک واکنش رایج تبدیل شود و نه یک رفتار استثنایی. با این حال گاهی نزاع منجر به وقوع قتل می‌شود و معمولا حاصل چند عامل همزمان است که کنترل فرد از بین می‌رود.

طبق بررسی‌های ما؛ یکی از مهم‌ترین عوامل، خشم شدید و از دست رفتن کنترل در اوج عصبانیت است؛ در این شرایط بخش منطقی مغز ضعیف و تصمیم‌ها لحظه‌ای و تکانشی می‌شود. فرد قصد قتل ندارد، اما توان توقف خودش را نیز از دست می‌دهد. یکی دیگر از این عوامل وجود سلاح یا ابزار خطرناک است؛ نزاع بدون استفاده از سلاح خیلی کمتر به قتل می‌انجامد، اما با چاقو، اسلحه، چوب، قمه، سنگ بزرگ و… احتمال مرگ چند برابر می‌شود، حتی با یک ضربه ناخواسته. یکی دیگر از عوامل مصرف الکل یا موادمخدر است که تحمل را کم می‌کند و پرخاشگری را بالا می‌برد.

بخش بزرگی از قتل‌ها در دنیا در حالت مستی یا مصرف مواد رخ داده است. یکی دیگر از عوامل احساس تحقیر یا تهدید حیثیتی است؛ وقتی فرد احساس کند که به او توهین شده به خاطر ضعف فرهنگی و تربیتی عقب‌نشینی را برابر با ضعف دانسته و نزاع از دعوا به انتقام یا حذف طرف مقابل می‌رسد. یکی دیگر از این عوامل سابقه خشونت یا مشکلات روانی است؛ اختلال کنترل خشم، شخصیت ضد اجتماعی و تجربه خشونت در کودکی آستانه خشونت را پایین‌تر می‌آورد.

یکی دیگر از این عوامل فرهنگ حل اختلاف با زور است؛ در بعضی فضاها قانون کارآمد نیست، میانجیگری وجود ندارد و حق با قوی‌تر است، باعث می‌شود که نزاع‌ها سریع‌تر از حد معمول خشن شوند. همچنین یکی دیگر از این عوامل تشدید تدریجی نزاع است؛ در اکثر مواقع قتل نتیجه دعوای قبلی، کینه قدیمی و تهدیدهای تکرارشونده است، نه یک اتفاق کاملا ناگهانی.

این درحالی است که کنترل خشم یکی از مهارت‌های ارتباطی است. با استناد به آمار رسمی منتشر شده ازسوی مراجع ذی‌ربط مشخص شده که آمار نزاع و درگیری طی سال‌های اخیر سیر صعودی داشته است. بر اساس آمار پزشکی قانونی در ۶ ماهه نخست امسال ۳۰۹ هزار و ۸۱۱ نفر به دلیل نزاع به پزشکی قانونی مراجعه کرده‌اند که از این تعداد ۱۰۶ هزار و ۴۷۰ نفر زن و ۲۰۳ هزار و ۳۴۱ نفر مرد بوده‌اند. بیشترین آمار نیز مربوط به شهرهای تهران (۵۴ هزار و ۴۸۳ نفر)، خراسان‌رضوی (۲۸ هزار و ۴۷۰ نفر) و آذربایجان‌شرقی (۲۱ هزار و ۹۲۴ نفر) بوده است.

در سال ۱۴۰۳ «امیدرضا کارگربیده»، سرپرست اداره کل پزشکی قانونی استان تهران در مورد بیشترین آمار نزاع اعلام کرده است: «نرخ دعوا در استان تهران، نسبت به مدت مشابه سال گذشته ۲/۵۲درصد افزایش داشته است.»