حسین علا؛ از مخالفت با رضاشاه تا همکاری با او و پسرش
حسین علا در ابتدا با به قدرت رسیدن رضاشاه مخالفت کرد. بااینحال در ادامه به یکی از مهمترین مهرههای سیاسی ایران در دوره حکومت پهلوی شد و تا پایان عمر اقدامات بسیار زیادی را در کارنامه سیاسی و حقوقی خود ثبت کرد.
فرارو- حسین علا، یکی از مهمترین چهرههای سیاسی در تاریخ معاصر ایران است. او که قریب به شصت سال از عمرش را در سمتهای مختلف مشغول به کار بود، اقدامات بسیاری را در کارنامهاش به ثبت رساند.
به گزارش فرارو، حسین علا در 22 آذر سال 1260 متولد شد و در 21 تیر 1343 از دنیا رفت. از علا بهعنوان یکی از مهمترین سیاستمداران تاریخ معاصر ایران یاد میشود که در بسیاری از لحظات بحرانی ایران در سالهای حکومت پهلوی، حضور داشته است.
از مخالفت با رضاشاه تا همکاری با او و پسرش
حسین علا، فرزند محمدعلیخان علاالسلطنه، نخستوزیر ایران در زمان قاجار، بود. خاندان علا در واقع اهل آذربایجان بودند و شخصِ حسین علا نیز در دوران فعالیتش یکی از چهرههای اصلی نجاتِ آذربایجان از دست نیروهای روس و تجزیهطلبان بود.
بهسبب پیشهای که پدرش داشت، بارها به کشورها مختلف سفر کرد. دوران کودکیاش را در قفقاز گذراند و در نهایت نیز در لندن به تحصیل در رشته حقوق پرداخت. علا از معدود افرادی بود که علاوهبر گرفتن مدرک حقوق از لندن، پروانه رسمی وکالت در بریتانیا را داشت.
در روزگاری که تحصیل حسین تمام شده بود، پدرش وزارت امور خارجه ایران را به عهده داشت. این بود که حسین نیز در کنار پدر به استخدام وزارت امور خارجه درآمد و شروع به خدمت کرد. علا در سالهای بعد در سمتهای بسیار زیادی مشغول به خدمت شد که ازآنجمله میتوان به: وزیر مختار ایران در کشورهای اسپانیا و آمریکا؛ وزارت تجارت در کابینه صمصامالسلطنه و نمایندگی شهر تهران در مجلس، اشاره کرد.
علا در سال 1304، با به قدرت رسیدن رضاشاه پهلوی مخالفت کرد و در کنار تعداد دیگری از سیاستمداران ایران، این اتفاق را به ضرر منافع ملی دانست. بااینوجود، در ادامه به کمک حکومت پهلوی شتافت و در سال 1306، وزیرمختار ایران در فرانسه شد.
علا، پساز سه سال از فرانسه به ایران بازگشت و بهعنوان وزیر تجارت مشغول به کار شد. در روزگاری که آذربایجان به دست نیروهای روس افتاده بود و دراینبین افرادی مانند جعفر پیشهوری به کمک استالین و ارتش شوروی سعی در تجزیه آذربایجان داشتند، علا در کنار قوامالسلطنه به دو تن از مهمترین چهرههای سیاسی ایران بدل شدند. در این روزگار، علا به آمریکا رفت و شکایتنامهای را به شوارای امنیت تسلیم کرد و بهاینشکل از حقوق ایران دفاع نمود. در کنار او، قوامالسلطنه نیز اوضاع را در ایران به دست گرفت و آذربایجان از دست دشمنان ایران رهایی یافت.
پساز ترور «رزمآرا» نخستوزیر ایران در سال 1329 به دست نیروهای فداییان اسلام، علا بهعنوان نخستوزیر روی کار آمد. دوران نخستوزیری اولیه علا، بیشاز 3 ماه دوام نداشت و او در اردیبهشت سال 1330 از این سمت استعفا کرد و مدتی را بهعنوان وزیر دربار گذراند. در ادامه دکتر محمد مصدق، بهعنوان نخستوزیر انتخاب شد. علا در ابتدا از طرفداران دولت مصدق بود، اما در ادامه با مصدق به اختلافنظر رسید و از وی روگردان شد.
حسین علا مجددا در سال 1334 به نخستوزیری رسید و تا زمان استعفایش در سال 1336 در این سمت باقی ماند. وی در آبان 1334 به دست نیروهای فداییان اسلام مورد حمله قرار گرفت، اما جان سالم بهدربرد. پساز سال 1336، دوباره به وزارت دربار رسید و تا سال 1340 در این سمت باقی ماند. در نهایت در سال 1343، حسین علا از دنیا رفت.
