نسل Z، نه تهدید است و نه مسئله!
نسل Z برخلاف نسل‌های پیشین که عمدتا در پی سازگاری با نظم موجود بودند، خواهان بازتعریف روابط اجتماعی، هویتی و حتی ارزشی است. آنان از شکاف میان گفتار و کردار رسمی، ازعدم مشارکت واقعی در تصمیم‌سازی‌ها و از بی‌توجهی به دغدغه‌هایشان گله‌مندند.
بابک کاظمی در اعتماد نوشت: نسل Z، که در ایران عمدتا متولدان اواخر دهه ۱۳۷۰ تا اوایل دهه ۱۳۹۰ را در بر می‌گیرد، امروز به یکی از پررنگ‌ترین و در عین حال چالش‌برانگیزترین گروه‌های اجتماعی بدل شده است. نسلی که در جهان دیجیتال به دنیا آمده، با اینترنت، شبکه‌های اجتماعی و روایت‌های غیررسمی رشد کرده و اغلب نگاهی نقادانه یا بی‌اعتماد به نهادهای رسمی دارد.
این نسل، برخلاف نسل‌های پیشین که عمدتا در پی سازگاری با نظم موجود بودند، خواهان بازتعریف روابط اجتماعی، هویتی و حتی ارزشی است. آنان از شکاف میان گفتار و کردار رسمی، ازعدم مشارکت واقعی در تصمیم‌سازی‌ها و از بی‌توجهی به دغدغه‌هایشان گله‌مندند.
در عین حال، نسل Z قربانی ناتوانی در برقراری گفت‌وگویی موثر میان نسل‌ها نیز هست. فضای ارتباطی مدرسه، خانواده و رسانه نتوانسته به‌درستی با زبان و جهان زیسته این نسل ارتباط برقرار کند. گسست میان نسلی که خاطره‌ای از جنگ، انقلاب یا سازندگی ندارد با والدینی که این رخدادها را زیسته‌اند، نوعی بی‌زمانی و بی‌مکانی فرهنگی برای نسل Z ایجاد کرده است.
آن‌ها در فضای مجازی حضوری پررنگ دارند، اما در ساختارهای رسمی نامریی‌اند. این وضعیت، گاه به طغیان، گاه به انزوا و گاه به مهاجرت می‌انجامد. در این میان، نادیده گرفتن این نسل می‌تواند به هزینه‌های سنگین اجتماعی در آینده منجر شود.
خوشبختانه با استقرار دولت چهاردهم به ریاست دکتر پزشکیان، نشانه‌هایی از تغییر نگرش در سیاست‌گذاری فرهنگی، آموزشی و اجتماعی نسبت به نسل جدید دیده می‌شود. نگاه عدالت‌محور و مشارکت‌گرای دولت و تأکید بر حکمرانی گفت‌وگویی، ظرفیت آن را دارد که نسل Z را نه به چشم تهدید، بلکه به عنوان سرمایه‌ای اجتماعی مورد توجه قرار دهد.
اهتمام دولت در بازنگری در نظام آموزش و پرورش، توجه به مهارت‌آموزی، گسترش زیست‌بوم فناوری و بازکردن فضا برای حضور جوانان در حوزه‌های فرهنگ، رسانه و مدیریت محلی، از جمله اقداماتی است که اگر با استمرار، عمق و مشارکت واقعی همراه شود، می‌تواند به ترمیم شکاف نسلی کمک کند. همچنین تمرکز بر شفافیت، عدالت دیجیتال و تقویت دسترسی آزاد به اطلاعات، خواسته‌های دیرینه نسل Z را پاسخ خواهد گفت.
نسل Z نه تهدید است و نه مسئله؛ بلکه فرصت اصلاح ساختارهایی است که سال‌ها با زبان نسل جدید بیگانه بوده‌اند. برای عبور از بحران‌ها و ساخت آینده‌ای روشن، باید این نسل را دید، شنید و جدی گرفت. راه نجات، نه در انکار دگرگونی‌ها، بلکه در درک عمیق آن‌ها و همراهی با روح زمانه‌ای است که فرزندان ما در آن می‌زییند.
