نگرانی اصلی آژانس وضعیت ۴۰۰ کیلوگرم اورانیوم غنی‌شده است

ابوالقاسم دلفی، سفیر اسبق ایران در فرانسه،  درباره اخبار ضد و نقیض مبنی بر اینکه ایران و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در آستانه توافق هستند، گفت: موضوع ایران و آژانس وارد مسیر بسیار پیچیده‌ای شده است. بعد از جنگ ۱۲ روزه، ما آژانس را مسئول و متهم به این اتفاق و تجاوز دانستیم. گزارش آژانس در شورای حکام مطرح شد و شورای حکام این گزارش را تهدیدآمیز تلقی کرد. اسرائیلی‌ها نیز از این گزارش به عنوان بهانه برای شروع تجاوز علیه ما استفاده کردند. 

به گزارش اعتمادآنلاین، وی ادامه داد: مجلس نیز مصوبه‌ای تصویب کرد که همکاری‌های ما با آژانس متوقف شود و هرگونه تماس با آژانس منوط به تصمیم شورای عالی امنیت ملی باشد.

نکته دوم اینکه اروپایی‌ها از زمانی که موضوع اسنپ‌بک را در شورای امنیت مطرح کردند، البته قبل از آن هم در مذاکرات استانبول و ژنو با عراقچی و سه وزیر خارجه اروپایی، اعلام کردند که برای جلوگیری از متوسل شدن به اسنپ‌بک، ایران باید سه کار انجام دهد: اول مذاکرات خود با آمریکا را آغاز کند (اگرچه صراحتاً نمی‌گفتند آمریکا، اما منظورشان همین بود)، دوم روابطش را با آژانس ترمیم کند تا آژانس بتواند دسترسی داشته باشد و کارشناسانش را برای بازرسی بفرستد، و سوم وضعیت ۴۰۰ کیلوگرم اورانیوم ۶۰ درصد را روشن کند. 

به گفته دلفی، این سه موضوع را مطرح کردند و گفتند اگر این موارد روشن شود، به اسنپ‌بک متوسل نمی‌شوند یا حداقل آن را به تعویق می‌اندازند. در این فاصله، ما تماس‌هایی با آژانس برقرار کردیم و آژانس هم تمایل داشت که با ما گفت‌وگو کند.

به همین دلیل معاون آژانس سفری به تهران داشت و مذاکراتی انجام داد، بدون دسترسی به تاسیسات و بازرسی، فقط گفتگو با مقامات سیاسی و فنی صورت گرفت و سپس به وین بازگشت. بعد از بازگشت، مدیر کل آژانس به واشنگتن رفت و مشخص بود که نتیجه مذاکرات معاون آژانس در تهران بررسی شده و با اروپایی‌ها هماهنگ شده، البته آمریکایی‌ها در این جلسات نبودند و این هماهنگی در آمریکا انجام شد. نتیجه این شد که مذاکرات فنی بین ایران و آژانس آغاز شد و دور سوم آن اخیراً در وین در سطح کارشناسی برگزار شد. این مذاکرات قرار است به مدالیته‌ای از همکاری‌ها منجر شود که تضمین کند تاسیسات هسته‌ای ما مورد حمله قرار نگیرد و بتواند از تجاوزات قبلی جلوگیری کند. این هدف ما از مذاکرات با آژانس است. 

این دیپلمات پیشین تصریح کرد: آژانس، به ویژه مدیر کل آن، آقای گروسی، هفته گذشته اعلام کرد که هرچه سریع‌تر باید با ایران به توافق رسید و این توافق نباید طولانی شود و باید ظرف هفته آینده حاصل شود. نگرانی اصلی آژانس وضعیت ۴۰۰ کیلوگرم اورانیوم غنی شده است که روشن نیست کجاست و احتمال می‌دهند که در محلی استفاده شود یا ایران مجدداً غنی‌سازی را در جای دیگری آغاز کرده است.

این موارد بیشتر توهمات آژانس است اما آژانس به عنوان مرجع هسته‌ای دنیا حرف‌هایش معتبر است و مردم دنیا این صحبت‌ها را جدی می‌گیرند. آژانس مردد است چون ایران با سرعت غنی‌سازی را شروع کرده و درباره آن ۴۰۰ کیلو اورانیوم ۶۰ درصد هم اطلاعات روشنی ندارد. آژانس سوالاتی مطرح کرده که افکار عمومی را نگران کرده است. به همین دلیل اعلام کردند که باید این هفته به توافقاتی برسیم. 

دلفی خاطرنشان کرد: تمام این تحولات بخشی از چارچوب مذاکراتی سه دور کارشناسی است که بین هیئت جمهوری اسلامی ایران و کارشناسان آژانس در وین برگزار شده است. احتمالاً این مذاکرات به جمع‌بندی رسیده و طرح همکاری‌ها آماده شده که آژانس باید به آن عمل کند.

اگر آژانس به این طرح پایبند باشد، دسترسی‌های لازم فراهم خواهد شد. طی یکی دو روز آینده مشخص می‌شود که در شورای حکام چه اتفاقی خواهد افتاد و گزارش مدیر کل آژانس به شورای حکام و نتیجه آن چارچوب مذاکراتی آینده را تعیین خواهد کرد. زمان برای جمهوری اسلامی ایران بسیار محدود است، چون پایان سپتامبر (ماه جاری میلادی) مهلتی است که اروپایی‌ها اعلام کرده‌اند اگر مذاکرات با آن‌ها به نتیجه نرسد، به اسنپ‌بک متوسل خواهند شد. ناچارم تاکید کنم که اگر اسنپ‌بک اعمال شود، قطعنامه‌های شش‌گانه سال‌های قبل که علیه ایران صادر شده بود، دوباره به اجرا درمی‌آید و همه اعضای دائم شورای امنیت، حتی روسیه و چین، مجبور به رعایت آن خواهند بود.

این وضعیت برای کشور بسیار خطرناک است و تبعات اقتصادی و بین‌المللی بسیار شدیدی دارد. این تحریم‌ها از تحریم‌های اقتصادی آمریکا بسیار سخت‌تر است چون همه کشورها ملزم به اجرای آن خواهند بود و راه‌های دور زدن تحریم‌ها بسته خواهد شد. هزینه تامین اقلام اساسی کشور به شدت افزایش می‌یابد. 

همچنین، این موضوع کشور را تحت فصل هفتم منشور سازمان ملل قرار می‌دهد و به عنوان تهدید بین‌المللی شناخته می‌شود که بعد از جنگ ۱۲ روزه معنای آن بسیار متفاوت و شدیدتر شده است. 

وی در ادامه اظهار کرد: بنابراین در این فرصت باقی‌مانده بیش از دو هفته، باید با آژانس به توافق رسید تا از این شرایط بحرانی فاصله بگیریم. باید آژانس گزارشات خود را از تهران به شورای حکام ارائه دهد و افکار عمومی و دنیا را قانع کند که ایران به دنبال غنی‌سازی یا ساخت بمب نیست.

در این چارچوب، دو بند از سه خواسته اروپایی‌ها که بیش از ۶۰ درصد آن‌ها مربوط به آژانس است، یعنی از سرگیری همکاری‌ها و روشن شدن وضعیت ۴۰۰ کیلوگرم اورانیوم، به تصمیم آژانس بستگی دارد. آژانس باید با ایران به توافق برسد تا همکاری‌ها به شکل مناسبی انجام شود و فشارهای بین‌المللی کاهش یابد. باید نشان دهیم که آماده همکاری و شفافیت هستیم و از فضای تنش و بی‌اعتمادی خارج شویم و به سمت همکاری‌های بهتر با اروپا حرکت کنیم. 

وی در پایان اظهار کرد: بند مهم دیگر، بحث مذاکرات با آمریکا است که اگرچه در شرایط فعلی قطع شده، اما اگر به موقع پیگیری می‌شد شاید وضعیت قبل از جنگ ۱۲ روزه متفاوت می‌بود و از جنگ جلوگیری می‌شد. مذاکره با آمریکا هم موضوع مهمی است که باید دنبال شود، اما فعلاً مهم‌ترین موضوع، روشن شدن وضعیت همکاری با آژانس و رفع ابهامات موجود است.

در نهایت، جمهوری اسلامی ایران آماده است به دنیا ثابت کند که به دنبال ساخت سلاح هسته‌ای نیست و وضعیت ۴۰۰ کیلوگرم اورانیوم را روشن کند و همکاری‌ها را به شکلی مناسب و مقبول ادامه دهد.