چرا در حمله به العدید روایت آمریکایی بر واقعیت میدانی چربیده بود؟

روزنامه خراسان در مطلبی با عنوان «تخریب گنبد ارتباطی آمریکا» به بررسی چرایی انعکاس یافتن روایت آمریکایی و پیشی گرفتن این روایت بر واقعیت میدان  پرداخته است.

این روزنامه در این زمینه نوشت: جنگ ۱۲ روزه اخیر و حوادث پس از آن، نه فقط یک پرونده امنیتی بلکه نمونه‌ای آموزنده از نسبت رسانه، روایت و واقعیت در عصر جنگ‌های ترکیبی است؛ نبردی چندلایه که در آن، پاسخ متقابل ایران به تجاوز مستقیم آمریکا – که برخی سایت‌های حساس و هسته‌ای را هدف قرار داده بود – نقطه عطفی مهم به‌حساب می‌آید.

کشورمان در پاسخ به تجاوز آمریکایی، یکی از مهم‌ترین پایگاه‌های نظامی ایالات متحده در منطقه، یعنی پایگاه العدید در قطر را با ۱۴موشک هدف قرار داد؛ حمله‌ای که با سکوت سنگین رسانه‌ای آمریکا مواجه شد.

پنتاگون و کاخ سفید بلافاصله پس از این عملیات، با صدور بیانیه‌هایی مشابه، مدعی شدند هیچ‌یک از موشک‌ها به هدف اصابت نکرده و تمامی آن‌ها رهگیری شده‌اند.

اما حالا آن‎چه رسانه‌ها و تصاویر ماهواره‌ای منتشرشده در روزهای اخیر نشان می‌دهند، حقیقتی متفاوت را روایت می‌کند: انهدام کامل دست‌کم یکی از رادوم‌های حیاتی و راهبردی ارتش آمریکا در این پایگاه، که بخشی از شبکه فرماندهی و ارتباطی ایالات متحده در خاورمیانه به‌شمار می‌رفت و نابودی آن، می‌تواند اختلالی جدی در عملکرد عملیاتی پایگاه ایجاد کند. 

روایت آمریکایی یا واقعیت میدانی؟ 

این نخستین بار نیست که روایت رسمی آمریکا با واقعیت میدانی همخوانی ندارد. در ماجرای حمله موشکی ایران به پایگاه عین‌الاسد پس از ترور سردار سلیمانی نیز ابتدا گفته شد که حمله بی‌اثر بوده، اما بعدها تحت فشار رسانه‌ها و افکار عمومی، به جراحت ده‌ها نظامی اعتراف شد. حالا هم در قبال حمله به العدید، واشنگتن سکوت کرده و حتی در بیانیه‌های رسمی ارتش آمریکا هیچ اشاره‌ای به تخریب زیرساخت‌های حیاتی پایگاه نشده است.

با این حال، تصاویر ماهواره‌ای تازه منتشرشده و گزارش‌هایی از رسانه‌های منطقه‌ای و بین‌المللی، صحت روایت اولیه ایران را تأیید کرده‌اند؛ حمله‌ای دقیق و هدفمند که رادار کنترل مرکزی آمریکا را که مغز پدافند منطقه محسوب می‎شود، نابود کرده است. 

تحلیلی که ناخواسته بلندگوی دشمن می‌شود

مسئله‌ای که در این میان توجه‌برانگیز است، نه‌فقط دروغ‌پردازی رسانه‌های غربی، بلکه نحوه مواجهه بخشی از تحلیلگران داخلی با چنین رخدادهایی است. در چند سال اخیر، هرگاه ایران عملیات نظامی یا امنیتی علیه اهداف آمریکایی یا صهیونیستی انجام داده، بخشی از جریان رسانه‌ای داخلی – عمدتاً با نیت دلسوزی و از منظر مطالبه‌گری – به‌گونه‌ای با تردید، بدبینی یا حتی انکار با آن برخورد کرده است.

عملیات عین‌الاسد که رهبر انقلاب آن را «یوم‌ا…» نامیدند، از سوی برخی چهره‌های رسانه‌ای منتقد، «فیک» خوانده شد؛ تحلیلی که در عمل همراستا با روایت کاخ سفید قرار گرفت. در مورد حمله اخیر نیز، تا پیش از انتشار تصاویر ماهواره‌ای، همین رویکرد تکرار شد و حتی برخی رسانه‌های فارسی‌زبان، برای اثبات «بی‌اثر بودن» حمله، به رسانه‌های اسرائیلی استناد کردند!

در چنین فضایی، این پرسش جدی مطرح است که چرا بخشی از بدنه تحلیلگران و رسانه‌های داخلی، برای درک واقعیت میدانی، ناگزیر به تأیید روایت غربی‌ها وابسته مانده‌اند؟ آیا این تنها ناشی از محافظه‌کاری در تحلیل است یا ریشه در نوعی خودتحقیری و بی‌اعتمادی نسبت به نهادهای رسمی دارد؟ حتی اگر نیت منتقدان از سر دلسوزی و پیگیری شفافیت باشد، بی‌توجهی به مختصات جنگ‌های نوین، به ‎خصوص جنگ‌های شناختی، می‌تواند به بازتولید روایت دشمن منجر شود؛ روایتی که بیش از آن‎که بر مبنای واقعیت باشد، مبتنی بر مدیریت ذهن و افکار عمومی طراحی شده است. 

انهدام رادوم؛ ضربه‌ای راهبردی به ساختار سنتکام

اهمیت حمله به پایگاه العدید فقط در بعد فنی و عملیاتی نیست، بلکه پیام روانی قابل توجهی نیز برای آمریکا و متحدانش در منطقه دارد. رادوم‌ها که بخشی حیاتی از سیستم‌های راداری و ارتباطی پیشرفته به شمار می‌روند، نه تنها سازه‌هایی نمادین، بلکه محورهای کلیدی عملکرد دفاعی و فرماندهی در پایگاه‌های آمریکایی هستند.

انهدام این بخش‌ها در پایگاه العدید که قلب عملیات ارتش آمریکا در خلیج‎فارس محسوب می‌شود، صرفاً یک اقدام تلافی‌جویانه نیست، بلکه نشان‌دهنده توانمندی راهبردی و دقت عملیاتی ایران در نقطه‌ای حساس است. این پایگاه، مهم‌ترین مرکز هماهنگی پدافندی سنتکام است که شبکه‌ای متشکل از رادارهای ماهواره‌ای را در منطقه، از عربستان تا مدیترانه، هماهنگ می‌کند و نقش کلیدی در رهگیری‌ها دارد.

تصاویر ماهواره‌ای منتشرشده و تأیید رسانه‌های خارجی، نشان می‌دهد عملیات موشکی ایران نه تنها قدرت بازدارندگی بلکه دقت و توان اطلاعاتی قابل توجهی دارد.