تصاویر؛ ویلای جلال‌آباد: درس‌هایی از بادگیر و آجر!

ویلای جلال‌آباد در نزدیکی اصفهان، با بهره‌گیری از مصالح بومی و فناوری‌های ساده، نه تنها یک خانه برای آسایش ساکنانش است، بلکه الگویی برای ساخت‌وساز پایدار و صرفه‌جویی در انرژی در مناطق کویری به شمار می‌رود. راز خنکای این خانه در دل تابستان‌های گرم چیست؟

ویلای جلال آباد در داخل یک باغ در روستایی به همین نام در نزدیکی شهر درچه اصفهان واقع شده است. استفاده از فناوری و مصالح ساده، بومی و در دسترس برای ساخت و استفاده حداکثری از سامانه‌های غیرفعال بمنظور حفظ و صرفه‌جویی در مصرف انرژی از ایده‌های اصلی طراحی و اجرای این بنا به شمار می‌رود.

از این رو در این پروژه تلاش شده تا با آموزش پیمانکاران محلی برای ساخت این بنا که در آن از سیستم برودتی غیر فعال استفاده شده است؛ تکنیک‌های ساخت‌و‌ساز محلی نیز ارتقاء یابد.

خواسته‌های کارفرما و روند طراحی

در محل احداث این بنا فنداسیون یک ویلای دو طبقه وجود داشت که به دلیل برخی مشکلات کار احداث آن منتفی شده بود. به منظور محافظت از طبیعت و فضای سبز موجود در باغ، ساختمان روی فنداسیون موجود ساخته شده است.

کارفرمای این پروژه خواستار فضایی بوده که امکان گرد هم آمدن تمام اعضای خانواده و فامیل را فراهم کند. از اینرو فضای اصلی این ویلا با حداکثر انعطاف پذیری و حداقل پارتیشن بندی طراحی شده است.

این فضا به گونه‌ای طراحی گردیده که قابلیت اتصال به سایبان‌های تعبیه شده در جداره خارجی بنا و در نتیجه امکان گسترش را نیز داشته باشد. این سایبان‌ها موجب افزایش سایه اندازی در فضای نشیمن شده و از نمای اصلی ساختمان در برابر تابش آفتاب شدید محافظت می‌کنند.

 بادگیر و جداره‌های خارجی بنا (اهمیت شرایط اقلیمی در طراحی)

یکی از عناصر شاخص و قابل توجه در ساختمان ویلای جلال آباد؛ بادگیر ایرانی تعبیه شده در بنا است که ارتفاع کافی برای قرار دادن یک مخزن آب را نیز فراهم می‌کند.

این بادگیر، نوعی سیستم تهویه غیرفعال سنتی برای ساختمان بشمار می‌رود که امکان تهویه‌ی طبیعی را برای ساختمان فراهم می‌کند. دیوارهای پیرامونی بنا در این پروژه با دولایه آجر سنتی در جداره داخلی و خارجی و لایه‌ای از عایق بین آنها تشکیل شده که هر دو پوسته داخلی و خارجی سطح نهایی کار هستند.

ویژگی‌های شاخص ویلای جلال اباد

سازگاری و همخوانی پروژه با زمینه آن که یکی از اصلی ترین ویژگی‌های ساختمان‌های پایدار است؛ از جمله خصوصیات اصلی ویلای جلال آباد بوده و این مهم با رویکردهای مختلفی که در طراحی و اجرای بنا لحاظ گردیده،‌ بدست آمده است.

بهره‌گیری از روش‌های ساده و محلی برای احداث ساختار اصلی بنا و استفاده درست از مصالح محلی ارزان قیمت مانند آجر، مثالهایی برای این امر بشمار می‌روند. همچنین استفاده از بادگیرها  به عنوان روشی غیرفعال برای تهویه در فصل تابستان و بازگرداندن رویکرد سنتی برای ساختمان‌های ایرانی از دیگر ویژگی‌های منحصر به فرد این بنا است.