بيم و اميد كمپين خودرو!
ریحانه کریمی
ریحانه کریمی این یادداشت را برای فرارو ارسال کرده است.
بالاخره صبر مصرف كنندگان خودرو داخلي به سر آمد و نتيجه آن كمپيني شد به نام خودرو صفر نخريد. مصرف كنندگاني كه معتقدند چندين سال است با صنعت خودرو كشور همراهي كرده اند و ديگر زمان آن است كه اين صنعت رفته رفته قابل رقابت با خودروسازان برتر جهان باشد.
كمپين خودور صفر نخريد چرا به راه افتاد؟
اساساً با توجه به گسترش روزافزون شبكه هاي تلفن همراه و اينترنت همراه قالب مردم از فضاي ايجاد شده استفاده هاي مختلفي مي كنند. در اين بين پديده اي به نام اقدامات جمعي كاربران شبكه هاي مجازي به موضوعي غيرقابل پيش بيني براي ناظران تبديل شده است.
براي مثال طي سالهاي گذشته كمپين ها و فراخوانهاي متعددي براي موضوعات مختلف ايجاد شد كه عدم مديريت بر اين كمپين ها آن را ناكام گذاشت. هرچند كه برخي از اين فراخوانها دور از شأن فرهنگي مردم بوده است و طي آن اهانت هايي به برخي از چهره هاي بين المللي شد.
اما چه شد كه اين بار كمپين خودرو صفر نخريد نه موفق، بلكه با جنجال فراوان همراه و باعث شد عالي ترين مقام صنعتي كشور را به واكنش وادارد؟ واكنش شتاب زده اي كه منجر به شعله ور شدن شعله هاي در حال خاموش شدن اين كمپين شد.
برخي از جامعه شناسان اين حركت جمعي را ناشي از جو رواني ايجاد شده پس از توافقات بين المللي ايران و كشورهاي 5+1 مي دانند. جوي كه در آن مردم خسته از دوران تحريم دهه گذشته اميدوار هستند كه اولين بارغه هاي اميد را در صنايعي همچون خودرو ببينند.
در عين حال بايد اين نكته را نيز در نظر داشت كه پيش از اين نيز كمپين هايي بر ضد صنعت خودرو ايجاد شد كه طي آن از مردم خواسته مي شد كه از خريد خودرو صرف نظر كنند؛ اما در آن زمان بيشتر مصرف كنندگان از شرايط تحريمي مشخص بر ضد اين صنعت خبر داشتند و آنچنان عزمي براي نتيجه گيري از اين كمپين وجود نداشته است. پس مي توان يكي از دلايل گسترش پيامهاي تحريمي بر ضد صنعت خودرو را تفكر پساتحريمي مردم دانست.
سناريو هايي براي كمپين خودرو صفر نخريد
كمپيني با اين حجم وسيع توليد پيام ها نمي تواند 100 درصد خودجوش صورت گيرد و مي توان دو احتمال براي آن در نظر گرفت. سناريو اول همانطور كه گفته شد خستگي مردم از عدم افزايش كيفي محصولات خودروسازان است.
مردم رفته رفته از ظاهر و باطن خودروهاي داخلي خسته شده اند و با شرايط فكري ايجاد شده پساتحريمي آماده اعتراض به اين عمل هستند. و اين عامل مي تواند يكي از مهمترين مسائلي باشد كه باعث ترويج پيامهاي تحريمي باشد.
اما سناريو دومي هم در كار است؛ هرچند كه برخي آن را متوهمانه مي خوانند اما بابررسي شواهد مي توان نتيجه گرفت كه نشانه هايي از ارتباط نزديكي بين اين احتمال و كمپين مذكور وجود دارد.
برخي از شواهد گوياي آن است كه اين كمپين مديريتي عظيم با نيروي انساني ماهر دارد؛ نيروهايي كه تحت لواي واردكنندگان متمول در حال تهيه متون و مطالب بر ضد صنعت خودرو هستند.
آنها به طور كامل از ركود حاكم بر صنعت خودرو آگاه هستند و براحتي مي توانند در حوزه اقتصادي اظهار نظر كنند. ولي آنها بسيار سنجيده تر عمل كرده اند بطوريكه با ارائه اطلاعات نادرست و نصفه و نيمه مخاطب را با خود همراه كرده اند!
هدف برگزاري اين كمپين چيست؟
در بسياري از اين پيامها مهمترين دستاورد كمپين تعطيلي ايران خودرو و سايپا عنوان شده است. در مقابل در برخي از كمپين ها جوانب احتياط رعايت شده است و كمپين را خواستار كاهش قيمت خودروها مي داند. در اين پيامها حتي به صورت جعلي خبر از كاهش قيمت خودرو ديده مي شود و قيمتهايي براي آن متصور مي شود كه با هيچ عقل اقتصادي قابل انجام نيست.
اما هدف آنها چيست؟ نكته اي كه در حال حاضر بايد به آن توجه كرد اين است كه چرا همواره اين صنعت در نوك پيكان تحريم هاي داخلي و خارجي است؟
مطمئناً تعطيلي صنعت خودرو مساوي است با بيكاري حدود 850 هزار نفر از شاغلين اين بخش! تعطيلي و بيكاري اين مقدار افراد در برگيرنده تبعات اجتماع بسيار عظيمي خواهد بود! تعطيلي ايران خودرو و سايپا مي تواند به طور مستقيم بر زندگي حدود 3 ميليون نفر تاثير منفي بگذارد.
همچنين ديدگاه ديگري در اين زمينه وجود دارد كه ابعاد موضوع را گسترده مي كند! كاهش قدرت چانه زني در مذاكرات بين المللي خودروسازان و شركاي احتمالي خارجي در عدم اقبال مصرف كنندگان داخلي از توليدات خودروسازان يكي ديگر از اهداف مديران و برگزار كنندگان اين كمپين است! صنعت خودرو در حال حاضر در حال مذاكره با شركاي بزرگ بين المللي است و اين عدم اقبال مصرف كنندگان مي توانند باعث كاهش اعتبار آنها شود. در اين بين از آب گل آلود شده حوزه خودرو تنها واردكنندگان هستند كه ماهيگير خواهند شد!
آيا انتقادات بر صنعت خودرو وارد است؟
پاسخ آري است! مصرف كننده داخلي حدود يك دهه از توليدات تكراري خودروسازان ناراضي است و ديگر دوست ندارد كه پسرفت و سكون اين صنعت را مشاهده كند. در كنار آن اما بايد به خودروسازان هم كمي حق داد. مديريت هاي سياسي حاكم بر اين صنعت و عدم تدبير لازم براي سياست هاي اين غول هاي بزرگ اقتصادي و ضربه هاي سياسي بر اين صنعت باعث شده است كه پيشرفت لازم در اين حوزه محقق نشود.
علاوه بر اين اقتصاد بيمار ايران سايه سنگيني را بر صنعت خودرو گسترانده است. به طوري كه توليد ارزان ترين خودرو داخلي را با قيمت تمام شده بالايي مواجه كرده است.
بنا بر گزارشات اعلام شده قيمت تمام شده خودرو پرايد در سال 91 چيزي در حدود 15 ميليون و 800 هزار تومان بوده است و با ايان شرايط حتي اگر خودروسازان مطرح جهاني هم وارد پروسه توليد خودرو شوند قيمت بالايي را براي آنها بايد در نظر گرفت.
همچنين براي محاسبه گراني خودرو در ايران بايد پارامترهاي اقتصادي ديگري را نيز در نظر داشت. بر طبق گزارش هاي اقتصادي موجود، در مقايسه با افزايش شاخص خودروهاي داخلي و شاخص كل كشور در سال 92 شاهد آن هستيم كه بازهم خودروهاي داخلي افزايش قيمت زيادي را در خود نديده اند.
عاقبت كمپين چه خواهد شد؟
كمپين خودرو صفر نخريد طي چند ماه گذشته به يكي از پر سر و صدا ترين اعتراضات فضاي مجازي تبديل شده است اما بسياري آن را فاقد نتيجه محسوس و اثرگذار مي دانند. بيشتر شركت كنندگان اين كمپين به واسطه شرايط اقتصادي موجود كه ليزينگي با شرايط استاندارد وجود ندارد از خريد خودرو بازمانده اند و اساساً بسياري از آنها قدرت خريد خودرو را ندارند.
در عين حال آنگونه كه وزير صنعت گفته است بزودي وام خودرو در بانكها به راه خواهد افتاد و بسياري از مردم امكان خريدخودرو را خواهند داشت.
همچنين مطمئناً شروع مذاكرات خودروسازان داخلي با شركاي خارجي مي تواند سرفصلي براي پيشرفت بيشتر صنعت خودرو باشد و اعلام اخبار اين همكاري ها طناب كمپين را پاره خواهد كرد.
