انتصاب علی لاریجانی به دبیری شورایعالی امنیت ملی به دو شرط ظرفیت بسیار بالایی برای تغییر و تحول در کشور دارد: اولین شرط، اصلاح رویکرد سیاسی کشور در سیاستهای داخلی و خارجی است. شرط دوم، ارائه چهره سیاسی بهروزشدهای از آقای لاریجانی برای اعتمادسازی است.»
لاریجانی پیش از این یک دوره دو ساله از ۱۳۸۴ تا ۱۳۸۶ دبیر شعام بود و ۱۸ سال بعد بار دیگر به این نقطه باز میگردد. سوال اصلی که تحلیلگران همچنان میپرسند این است که حضور او در این جایگاه قرار است چه نتیجهای به دنبال داشته باشد.
«هماهنگی شعام، دولت و شورای عالی دفاع این امکان را ایجاد میکند که مثلا صدا و سیما تمایل بیشتری به برنامههای دولت، مطالبات مردم و مصوبات شورای عالی امنیت نشان داده و فضا را یکسره در اختیار رادیکالها قرار ندهند. جریانات مزور و شایعهساز را با هیچ راهکار دیگری جز آگاهیبخشی به مردم نمیتوان کنترل کرد.»
«اگر تصور این باشد که مطرح شدن چهرههای متفاوت و بر سر زبانها افتادن نامهای خاص میتوانند مشکلی را حل کنند، این خود آغاز اشتباه است. دستور کار باید تغییر کند، افراط باید جای خود را به اعتدال بدهد، عمل باید جای شعار را بگیرد و واقعبینی باید جانشین خیالپردازی شود.»
رئیس شورای دفاع مانند هر شورای فرعی دیگر، باید یکی از اعضای شعام باشد. فردی خارج از ترکیب شعام نمیتواند ریاست این شورا را بر عهده بگیرد. حتی فرماندهان کل ارتش و سپاه نیز چون عضو ترکیب شعام نیستند، نمیتوانند این جایگاه را در اختیار داشته باشند. شاید بر اساس یک رسم قدیمی، عالیترین مقامات ارتش و سپاه نیز در جلسات شعام شرکت کنند اما حضور آنها بر اساس این بند است: «حسب مورد وزیر مربوط و عالیترین مقام ارتش و سپاه.» در حال حاضر چهار نظامی در شورایعالی امنیت ملی حضور دارند.
لاریجانی ممکن است با حکم مسعود پزشکیان به عنوان دبیر شورای عالی امنیت منصوب شود و فقط دبیر شورا باشد و از رهبر انقلاب حکمی نگیرد. در این صورت ترکیب اعضای دارای حق رای در شعام تغییری نمیکند.
تاکنون دو رسانه خاص جزئیاتی از حمله خرداد به محل برگزاری جلسه شعام را منتشر کردند که با روایتهای پراکنده مطرحشده در این خصوص، تطابق دارد. بر اساس این دو روایت، اسرائیل دقیقاً به نقطه درست حمله کرده اما حاضران جلسه توانستند از محل حمله خارج شوند. با توجه به جمیع آنچه میدانیم و اصول حفاظت اطلاعات، چنین جلسهای در آن شرایط جنگی، باید در بالاترین سطوح طبقهبندی برگزار شده باشد.