بازخوانی گفت‌وگوی قدیمی شاملو و تقوایی درباره زبان فارسی
در یکی از گفت‌وگوهای قدیمی، ناصر تقوایی کارگردان فقید سینمای ایران، با احمد شاملو شاعر معاصر، درباره موضوعاتی چون روند شکل‌گیری شعر، محدودیت‌های بیان، توانایی زبان فارسی در انتقال مفاهیم، و تغییر و تحول زبان در گذر زمان به گفت‌وگو نشسته بود.
سال‌ها پیش ناصر تقوایی کارگردان تازه درگذشته ایران با احمد شاملو یگانه شعر معاصر ایران مصاحبه جالبی کرد که بخشی از آن را به بهانه درگذشت این کارگردان بزرگ در این مجال آورده‌ایم.
تقوایی: «آیا گاهی پیش آمده که مفاهیمی در ذهن شما باشد، مفاهیم شعری منظورم هست و شعری در ذهن شما باشد ولی به قلمتون نیاد و نتوانید بنویسیدش؟»
شاملو: «وقتی که من شعری را می‌نویسم حتما مفاهیمی است که قبلا سروده شده در ذهن من.»
تقوایی: «یعنی واقعا ممنوعیت‌ها نیست؟»
شاملو: «نه، ممنوعیت جای خودش. ممنوعیت جلوی نشرش را می‌گیرد اما جلوی تولیدش را که نمی‌تواند بگیرد.»
تقوایی: «زبان فارسی واقعا آن قدر قوی هست که به شاعر این اجازه را بدهد که هر چیز را که می‌خواهد به زبان بیاورد؟»
شاملو: «بله، من به زبان فارسی معتقدم، من معتقدم هر مفهومی را این زبان می‌تواند به زیباترین صورت ارائه بدهد.»
تقوایی: «شما برای کنجکاوی چه کلمه‌ای داشتید؟»
شاملو: «خود کنجکاوی یعنی چی؟ از کلمه کنجکاوی شما به کجا می‌رسید؟ مثل اینکه یک نفری یک گوشه‌ای از زمین را می‌کند که ببیند زیر آن چیست. «کنج» و «کاویدن» خب با زبانی که خود به خود این‌قدر ایماژ و شعر داخلش هست، شعر گفتن به عقیده من کار آسانی می‌شود. »
تقوایی: «آیا ما می‌توانیم امیدوار باشیم به قول شما که خود زبان ما خودش را نجات خواهد داد در آینده؟»
شاملو: «حتما برای اینکه آدم‌ها حداکثر ۶۰ سال، ۷۰ سال عمر می‌کنند. همین طور ۶۰سال به ۶۰سال، ۷۰ سال به ۷۰ سال این عوض می‌شود به جلو می‌رود. ما یک وقتی بیدار می‌شویم، می‌بینیم که غبار آن قرن‌ها تبدیل شده به یک چیزی در هوا و زمانه پیش رفته است، آدم‌ها پیش رفته‌اند، زبان هم از این قاعده مستثنا نیست و عوض می‌شود.»
