«فرشته مرگ» ترامپ برای دموکراتها؛ از پروژه ۲۰۲۵ تا مجری تعطیلی دولت

راسل ووت، مدیر دفتر مدیریت و بودجه کاخ سفید، شاید برای عموم نامی آشنا نباشد، اما «پروژه ۲۰۲۵» در کارزار انتخاباتی سال گذشته سر و صدای زیادی به پا کرد؛ طرحی محافظهکارانه برای اداره کشور که عمدتا از سوی مقامهای پیشین دولت ترامپ مانند ووت در دوره دوری جمهوریخواهان از قدرت تدوین شد.
دونالد ترامپ هشداری برای دموکراتها داشت. او گفت به زودی تصمیم میگیرد کدام «نهادهای دموکرات» را حذف کند و این کاهشها موقتی خواهند بود یا دائمی. ترامپ گفت تعطیلی دولت، برای او «فرصتی بیسابقه» فراهم کرده است.
به گزارش بی بی سی، او چند روز پیش در شبکه اجتماعی تروث سوشال نوشت: «با راس ووت دیدار میکنم، کسی که به خاطر «پروژه ۲۰۲۵» معروف است. »
راسل ووت، مدیر دفتر مدیریت و بودجه کاخ سفید، شاید برای عموم نامی آشنا نباشد، اما «پروژه ۲۰۲۵» در کارزار انتخاباتی سال گذشته سر و صدای زیادی به پا کرد؛ طرحی محافظهکارانه برای اداره کشور که عمدتا از سوی مقامهای پیشین دولت ترامپ مانند ووت در دوره دوری جمهوریخواهان از قدرت تدوین شد.
مردی با تهریش و تیشرت سفید کنار زنی ایستاده که تاپ کرمرنگ پوشیده است. زن موهای قهوهای تا روی شانه دارد و کودکی را در آغوش گرفته. او به چیزی خارج از قاب اشاره میکند. آنها در خیابانی هستند و ساختمانهای بلند و مدرن آپارتمانی در پسزمینه دیده میشود.
این سند ۹۰۰ صفحهای شامل پیشنهادهایی برای کاهش چشمگیر اندازه دولت فدرال، افزایش اختیارات ریاستجمهوری، اجرای سختگیرانه قوانین مهاجرت، ممنوعیت سراسری سقط جنین و دیگر مولفههای یک برنامه اجتماعی به شدت محافظهکارانه بود.
کامالا هریس، نامزد دموکرات ریاستجمهوری، در کارزار انتخاباتی خود بارها درباره «پروژه ۲۰۲۵» به عنوان «طرح خطرناک ترامپ برای آینده» در صورت پیروزی او در انتخابات هشدار داده بود.
در آن زمان، ترامپ برای جلب حمایت رایدهندگان مردد، تلاش کرد از این سند فاصله بگیرد.
او در ژوئیه ۲۰۲۴ نوشت: «من هیچ چیز درباره پروژه ۲۰۲۵ نمیدانم. با بعضی از گفتههایشان مخالفم و برخی از حرفهایشان مطلقا مضحک و افتضاح است.»
اما اکنون ترامپ از همان طرح محافظهکارانه به عنوان اهرمی برای واداشتن دموکراتها به پذیرش خواستههای بودجهای خود استفاده میکند. او راس ووت را که نویسنده فصلی از آن طرح درباره استفاده از قدرت اجرایی است، همچون فرشته مرگ بودجه معرفی میکند که آماده است داسش را بر روی برنامههای محبوب دموکراتها فرود آورد.
برای اینکه این استعاره به روشنی در ذهن بنشیند، ترامپ در تروث سوشال ویدیویی طنز ساخته هوش مصنوعی را منتشر کرد که در آن، ووت در قالب «فرشته مرگ» ظاهر میشود و با ترانه بازسازیشده از قطعه معروف «از داسبهدست نترس» از گروه بلو اویستر کالت همراه است.
در کنگره آمریکا، رهبران جمهوریخواه نیز توصیف ترامپ از راس ووت به عنوان مرد قدرتمند کاخ سفید را تکرار کردند.
جان تون، رهبر اکثریت جمهوریخواه سنا، گفت: «ما کنترلی بر کارهایی که او میخواهد انجام دهد نداریم. این همان خطری است که با تعطیلی دولت و سپردن کلیدها به دست راس ووت ایجاد میشود.»
مایک لی، سناتور ایالت یوتا، در گفتوگو با فاکس نیوز گفت ووت «از دوران بلوغ برای چنین لحظهای آماده میشد».
شاید این توصیف اندکی اغراقآمیز باشد، اما ووت که کار خود را به عنوان کارمند کنگره در کنار جمهوریخواهان سختگیر طرفدار انضباط بودجه آغاز کرد و بعدها در بخش لابی بنیاد هریتیج، اندیشکده محافظهکار، نقشی کلیدی داشت، تجربهای گسترده در کاوش و بررسی ریزهکاریها و پیچیدگیهای بودجه فدرال دارد.
مغز حسابگر پشت رئیسجمهور
راس ووت در نخستین دوره ریاستجمهوری ترامپ یک سال معاونت دفتر بودجه کاخ سفید را بر عهده داشت و در سال ۲۰۱۹ به مقام مدیریت این دفتر رسید. برخلاف بسیاری از مقامهایی که در آن چهار سال نخست با ترامپ کار کردند، او در آن دوره در مقام خود باقی ماند و امسال، با بازگشت ترامپ، بار دیگر به عنوان مدیریت دفتر بودجه کاخ سفید منصوب شد.
ریچارد استرن، مدیر سیاستگذاری اقتصادی بنیاد محافظهکار هریتیج، که مانند ووت کار خود را از محافل بودجهای جمهوریخواهان در کنگره آغاز کرده، میگوید: «بسیاری از کسانی که برنگشتند نماینده طرز فکر قدیمی هستند. راس ووت در دوره نخست جلوتر از زمان خود بود و حالا درست به موقع برگشته است.»
گرچه ووت از بیان سخنان جنجالی ابایی ندارد، او زمانی گفته بود میخواهد «کسی باشد که دولت پنهان را در هم میکوبد» اما ظاهرش چندان شبیه یک جمهوریخواه ترسناک نیست.
با سری کممو، عینک و ریش خاکستری، سخنان عمومی او معمولا با لحن آرام و حسابگرانه یک حسابدار یا استاد دانشگاه بیان میشود. او فاقد نگاه خیره و لحن تند و پرشور استیون میلر، مشاور دیرینه دیگر ترامپ و مسئول سیاستهای مهاجرتی کاخ سفید است.
با این حال تردیدی نیست که ووت به یکی از چهرههای بانفوذ کاخ سفید تبدیل شده است. او دفتر مدیریت و بودجه را به موتور اصلی پیشبرد تلاش ترامپ برای کاهش گسترده هزینهها و نیروی انسانی دولت فدرال تبدیل کرده است.
اوایل امسال، ووت با ایلان ماسک و اداره کارآمدسازی دولت همکاری نزدیکی داشت. آنها چندین نهاد دولتی را تعطیل کردند و اندازه بخشهایی از دستگاه فدرال را کاهش دادند. ووت پس از خروج ماسک و محو شدن این نهاد از انظار عمومی، این روند را ادامه داد.
استرن میگوید: «دفتر مدیریت و بودجه ذاتا نهادی قدرتمند است، اما تقریبا هیچگاه از این قدرت استفاده نشده بود. کارکنانش معمولا نقش مراقب را داشتهاند و اجازه دادهاند بوروکراسی آرامآرام رشد کند. میزان نفوذ آن، بستگی دارد به کسی که آن صندلی را در اختیار دارد و این که میخواهد تا کجا از قدرتش بهره بگیرد.»
استفاده از فرصت در دوران تعطیلی دولت
اکنون ترامپ تهدید کرده که ووت را در زمانی به میدان بفرستد که به دلیل وضعیت بلاتکلیف حقوقی ناشی از تعطیلی دولت، کاهشها و تعدیلهای او میتواند بسیار عمیقتر و ماندگارتر از اقداماتی باشد که اوایل سال به ابتکار اداره کارآمدی انجام شد.
نیوت گینگریچ، رئیس پیشین مجلس نمایندگان و از چهرههای کهنهکار نبردهای تعطیلی دولت در دهه ۱۹۹۰، به رادیو ملی آمریکا گفت که ووت و تیمش در دوران ریاستجمهوری جو بایدن، زمانی که از قدرت دور بودند، دقیقا برای چنین موقعیتی آماده میشدند.
او گفت: «همه آنها میدانستند تعطیلی دولت ممکن است اتفاق بیفتد. فکر میکنم از همان ابتدا تصمیم گرفته بودند که تنها در صورتی میتوان به ابعاد تغییر مورد نظرشان رسید که بسیار سختگیر و مصمم باشند و از هر فرصتی که پیش آمد، استفاده کنند.»
تعطیلی کنونی برای افرادی مانند ووت که به کاهش بودجه تمایل دارند، فرصتی فراهم کرده است تا در غیاب مصوبات بودجهای کنگره، در یک فضای حقوقی خاکستری و با محدودیتهای کمتر مالی عمل کنند.
روی کاغذ، کاخ سفید میتواند بودجه و نیروی انسانی را بسیار بیش از اوایل سال، زمانی که هزینهها با ارقام پایه مصوب تعیین میشد، کاهش دهد. در حالی که اخراجهای دائمی باید همچنان با اطلاع ۶۰روزه انجام شوند، ووت میتواند هر زمان که خود و ترامپ بخواهند، شمارش معکوس را آغاز کند.
ووت پیشتر اعلام کرده بود که پروژههای بزرگ زیربنایی در نیویورک و شیکاگو به حالت تعلیق درآمدهاند، با این استدلال که لازم است بررسیهایی درباره احتمال وجود «استخدامهای نژادی غیرقانونی» انجام شود. او گفته این بررسیها در دوران تعطیلی دولت ممکن نیست.
علاوه بر این حدود ۸ میلیارد دلار از پروژههای انرژی پاک در ۱۶ ایالت را که همگی در انتخابات سال گذشته به کامالا هریس رای داده بودند، لغو کرده است.
دموکراتها و اتحادیههای کارکنان فدرال وعده دادهاند این کاهشها را در دادگاه به چالش بکشند و گفتهاند ترامپ در واقع با تهدیدهای توخالی میخواهد آنان را به عقبنشینی از مبارزه وادارد.
بسیاری از اقتصاددانان نیز یادآور شدهاند که همزمان با این کاهشها، دولت سیاستهایی در پیش گرفته که موجب افزایش کسری بودجه شده است؛ موضوعی که حمله جمهوریخواهان به دموکراتها را به عنوان «حزب بیانضباط مالی» زیر سوال میبرد.
برت هاوس، استاد اقتصاد در دانشکده بازرگانی دانشگاه کلمبیا، میگوید: «جمهوریخواهان همزمان در حوزههای دیگر هزینهها را افزایش میدهند و مالیاتها را کاهش میدهند. این ادعا که آنها به انضباط مالی پایبندند با عملکردشان سازگار نیست.»
برخی از جمهوریخواهان کنگره نگراناند که شور و شوق ترامپ برای تبلیغ کاهشها و تعدیلهایی که به دستور ووت انجام میشود، در صورت طولانی شدن تعطیلی دولت، افکار عمومی را علیه حزبشان برگرداند.
جمهوریخواهان در هفتههای اخیر با هشدار نسبت به پیامدهای فاجعهبار تعطیلی بر خدمات دولتی، تلاش کردهاند دموکراتها را مقصر جلوه دهند، اما در عین حال ابراز خوشحالی از حذف برنامههای دولتی میتواند تمام این تلاشها را بیاثر کند.
کوین کریمر، سناتور ایالت داکوتای جنوبی و از اعضای داج، به وبسایت خبری سمافور گفت: «راس از نظر سیاسی به اندازه رئیسجمهور حساس نیست. ما جمهوریخواهان هرگز در موضوع بودجه دولت چنین دست بالایی نداشتهایم… نمیفهمم چرا باید این موقعیت را از دست بدهیم. و به نظر من همین خطر در رویکرد تهاجمی به استفاده از قدرت اجرایی در این مقطع نهفته است.»
تام تیلیس، سناتور کارولینای شمالی که تصمیم گرفته در انتخابات سال آینده نامزد نشود، هشدار داد مقامهای دولت باید «در نحوه اعلام هرگونه کاهش جدید بسیار محتاط باشند».
بر اساس نظرسنجیها، تعدیل نیرو و کاهش برنامهها در دوران اداره کارآمدی در میان مردم محبوب نبود و باعث افت محبوبیت رئیسجمهور شد. تکرار آن اکنون میتواند خطرناک باشد.
با این حال به گفته استرن، کاخ سفید و ووت ممکن است منافع بلندمدت را بسیار ارزشمندتر از چالشهای کوتاهمدت بدانند.
او گفت: «برای راس، برای من، و برای هر کسی که در حوزه بودجه کار میکند، این کشور در مسیر ورشکستگی است. هرچند خطر سیاسی انجام کار درست زیاد است، اما باید آن را انجام دهیم. اگر هیچ کاری نکنیم، این کشور از درون فرو میپاشد.»