ضربه مهلک ناترازی بر صنایع ایران
زیان برخی از صنایع از قطعی برق در تابستان اخیر به پنج تا ۱۰ هزار میلیارد تومان رسیده است
تابستان گذشته برای صنعت ایران به یکی از پرهزینه‌ترین دوره‌ها تبدیل شد. خاموشی‌های مکرر برق و کمبود آب در کنار مشکلات دیرینه‌ای چون رکود بازار، نبود نقدینگی، نوسانات ارزی و قاچاق، باعث شد بیش از نیمی از ظرفیت تولید از دست برود. فعالان صنعتی این تابستان را پرآسیب‌ترین فصل برای صنایع کوچک و متوسط توصیف کردند؛ صنایعی که در برخی رشته‌ها مانند فلزی، شیمیایی و غذایی، کاهش تولید تا بیش از ۵۰ درصد را تجربه کردند.
به گزارش دنیای اقتصاد، مهدی بستانچی، رئیس شورای هماهنگی شهرک‌های صنعتی کشور، اعلام کرد: قطعی‌های تابستان گذشته حدود ۱۰ میلیارد دلار از ارزش افزوده بخش صنعت کاست. به گفته او، واحدهای صنعتی بسته به موقعیت جغرافیایی بین ۳۰ تا ۵۰ روز خاموشی داشتند. این بحران همراه با کمبود گازوئیل و محدودیت عرضه آب، تولید بسیاری از صنایع را به حالت نیمه‌تعطیل کشاند. برآوردها نشان می‌دهد زیان روزانه صنایع در برخی شهرک‌ها بین ۵ تا ۱۰ هزار میلیارد تومان بوده است.
بستانچی با انتقاد از وزارت نیرو گفت اقدامات دولت برای توسعه انرژی‌های تجدیدپذیر بیشتر در حد شعار باقی مانده و بخش خصوصی نیز به دلیل نبود حمایت جدی امکان ورود به این حوزه را پیدا نکرده است.
او تاکید کرد حدود ۳۰ درصد مصرف برق در زمان پیک به تجهیزات تهویه مطبوع اختصاص دارد، اما تاکنون هیچ برنامه جامعی برای مدیریت مصرف در این حوزه تدوین نشده است. به اعتقاد او، بدون اصلاح الگوهای مصرف و سرمایه‌گذاری واقعی در انرژی‌های نو، عبور از بحران ناترازی امکان‌پذیر نخواهد بود.
علی لواف، فعال بخش معدن، نیز با اشاره به تکرار قطعی‌های نامنظم گفت: توقف تولید حتی برای یک روز، چرخه تولید را مختل می‌کند. به گفته او، مجتمع فولاد خوزستان تنها در یک دوره بیش از ۱۵ هزار میلیارد تومان زیان دید. لواف افزود که کاهش درآمد ناشی از این بحران حتی پرداخت دستمزد کارگران را برای برخی واحدها دشوار کرده و بسیاری از برنامه‌های توسعه‌ای متوقف شده‌اند. او وعده‌های دولت درباره حذف خاموشی‌ها را «خطای محاسباتی جدی» خواند و تاکید کرد کشور به یک سبد متنوع انرژی شامل حرارتی، برق‌آبی و تجدیدپذیر نیاز دارد.
امین مقدم، فعال صنعت نساجی، با اشاره به کاهش شدید تولید گفت: «در طول تابستان، از ۳۰ روز کاری تنها ۱۸ روز توانستیم فعالیت کنیم.» او توضیح داد که هزینه‌های ثابت مانند حقوق کارگران و نگهداری تجهیزات، حتی در زمان خاموشی پابرجا بود و این مساله زیان‌ها را چند برابر کرد. به گفته مقدم، قطعی برق همراه با افزایش تعرفه واردات و آزادسازی واردات ته‌لنجی، فشار مضاعفی بر صنعت نساجی وارد کرد و بسیاری از سرمایه‌گذاران را از اجرای طرح‌های توسعه منصرف ساخت.
فعالان صنعتی در مجموع بر این باورند که بدون انرژی پایدار و سیاستگذاری هوشمندانه، ظرفیت‌های بالای صنعت ایران بلااستفاده خواهد ماند. آنها تاکید دارند که امنیت اقتصادی و ثبات نرخ ارز شرط لازم برای سرمایه‌گذاری جدید است.
هرچند توسعه نیروگاه‌های خورشیدی و ورود بخش خصوصی به این حوزه می‌تواند بخشی از کسری ۲۵ تا ۳۰ هزار مگاواتی برق کشور را جبران کند، اما کارشناسان معتقدند تنها با نوسازی نیروگاه‌های موجود، اصلاح الگوهای مصرف و ایجاد انگیزه برای سرمایه‌گذاران داخلی و خارجی می‌توان به آینده‌ای روشن برای صنعت ایران امید داشت.
