بازسازی چهره دو خواهر ۶هزار ساله

دانشمندان با کمک بازسازی سه‌بعدی «فوق واقع‌گرایانه»، موفق شدند برای اولین‌بار چهره‌هایی ملموس از دو زن مربوط به عصر حجر را ارائه دهند؛ تصاویری که نه تنها ظاهر این دو خواهر، بلکه پوشش، جثه و حتی رنگ چشم و موهای آن‌ها را نیز نمایش می‌دهد. این زنان حدود شش‌هزار سال پیش می‌زیستند و احتمال می‌رود قربانی مراسمی‌آیینی شده باشند. 

به گزارش ایران، بقایای استخوان‌های این دو خواهر بیش از ۱۵ سال پیش در گودال یک معدن ماقبل تاریخ در جنگل کروملوف جمهوری چک کشف شد. نحوه دفن آنان با ابهام‌هایی برای باستان‌شناسان همراه بود چراکه خواهر بزرگ‌تر در عمق ۶ متری و اسکلت دوم، حدود یک متر پایین‌تر از آن، به خاک سپرده شده است. 

قربانیان استخراج سنگ چخماق

تحلیل‌های ژنتیکی و آسیب‌شناسی اسکلتی نشان می‌دهد که این خواهران بخشی از یک جامعه سخت‌کوش در دوران نوسنگی بوده‌اند؛ جامعه‌ای که اعضای آن وظیفه استخراج سنگ چخماق برای ساخت ابزار و سلاح را بر عهده داشتند. طبق نتایج تحلیل‌های ژنتیکی، خواهر بزرگ‌تر احتمالاً موهایی بلوند و چشمانی آبی داشته، در حالی که خواهر کوچک‌تر دارای موهایی تیره و چشمانی سبز عسلی بوده است.

آسیب‌شناسی اسکلتی هم نشان می‌دهد که قد هر دو حدود ۱۵۰ سانتی‌متر گزارش شده و اگرچه اندامی‌لاغر داشته‌اند اما استخوان‌های آن‌ها نشان از قدرت بدنی بالای آن‌ها دارد و احتمالاً این دو خواهر در طول زندگی‌شان بارهای سنگینی را حمل می‌کرده‌اند. با بررسی دندان‌ها و وضعیت استخوان‌ها هم مشخص شد خواهر کوچک‌تر هنگام مرگ بین ۳۰ تا ۳۵ سال و خواهر بزرگ‌تر نزدیک به ۴۰ سال سن داشته است. 

محققان همچنین با استفاده از ایزوتوپ‌های کربن دریافتند که هردو خواهر در دوران کودکی دچار سوء تغذیه بوده‌اند ولی در بزرگسالی به رژیم غذایی بهتری دست یافته‌اند و به عنوان دستمزد کارسخت در معدن، از گوشت که برای بشر آن زمان، کمیاب بود بهره می‌بردند.

با بررسی استخوان‌های سر و جمجمه هر دو خواهر، آثار فرسایش شدید و شکستگی استخوان‌ها دیده می‌شود که نشان از کار طاقت فرسای آن‌ها دارد. همچنین در زمان مرگ ساعد دست خواهر بزرگ‌تر شکسته بوده و حتی با وجود آسیب‌دیدگی شدید، مجبور به انجام کار روزانه خود بوده است. 

بازسازی لباس این دو خواهر نیز نشان می‌دهد تن‌پوش آن‌ها از جنس الیاف گیاهی مانند کتان و الیاف پوست درخت بوده است. خواهر بزرگ‌تر، پیراهنی ساده از جنس الیاف کتان و خواهر جوان‌تر، پیراهنی از پارچه زبرتر و کنفی به تن داشته است. 

در کنار بقایای این دو خواهر، استخوان‌های یک سگ نیز پیدا شده است. با وجود تشخیص استخوان‌های یک نوزاد تازه‌متولدشده روی سینه خواهر بزرگ‌تر، آزمایش‌های ژنتیکی نشان داد نوزاد هیچ ارتباط خونی با این دو خواهر نداشته است. 

«اوا وانچکووا»، مردم‌شناس از مرکز مطالعات انسان‌شناسی جمهوری چک و نویسنده اصلی این پژوهش می‌گوید: «ما هنوز نمی‌دانیم دقیقاً این زنان چگونه جان باخته‌اند. اما احتمال دارد زمانی که دیگر توانایی انجام کار را نداشته‌اند قربانی مراسمی‌آیینی شده باشند. ترتیب خاص دفن آن‌ها، با اختلاف عمقی مشخص، می‌تواند نماد یک آیین مشخص باشد. در گذشته هر فعالیت متعلق به زمین، به دل آن باز می‌گشت و معدنکاران نیز باید در محدوده معدن به خاک سپرده می‌شدند. 

هرچند پژوهشگران هیچ مدرکی مبنی بر خشونت علیه این زنان نیافته‌اند اما مرگ آن‌ها را می‌توان بازتابی از زندگی زن در دوره نوسنگی عصر حجر دانست. در آن زمان، سخت‌ترین کارها را قوی‌ترین افراد انجام نمی‌دادند. کارهای سخت و سنگین توسط افرادی انجام می‌گرفت که راحت‌تر می‌توانستند آن‌ها را مجبور کنند تا انجام دهند.