تصاویر متضاد از بورس تهران؛ بازار سهام از افت نجات یافت

 تداوم واگرایی رشد شاخص کل در ازای  خروج سرمایه حقیقی، از تردید سرمایه‌گذاران نسبت به پایداری رشدهای اخیر حکایت دارد. کاهش حجم و ارزش معاملات نیز نشان‌دهنده افت انگیزه در میان فعالان بورسی است؛ با این حال برخی نمادهای بنیادی کوچک همچنان مورد توجه معامله‌گران قرار گرفته‌اند.

به گزارش دنیای اقتصاد، شدت عرضه‌‌‌ها در بازار سهام افزایش یافت. در جریان معاملات روز یکشنبه، حدود ۵۰درصد از نمادهای بورسی در محدوده منفی معامله شدند و رنگ قرمز بر نیمی از تابلوها غالب شد. این در حالی است که شاخص کل بورس تهران با رشد بیش از ۲۲هزار واحدی، توانست خود را در محدوده ۲ میلیون و ۸۲۴ هزار واحدی تثبیت کند. از سوی دیگر، شاخص هم‌‌‌وزن نیز که نماینده عملکرد کلیه نمادهاست، با افزایش 0.25 درصدی همراه شد و در مسیر صعودی آرامی حرکت کرد. 

ارزش معاملات خرد بازار به حدود 7هزار و100 میلیارد تومان رسید؛ رقمی که اگرچه نسبت به روزهای رکودی بازار بهبود یافته، اما همچنان از رونق مورد انتظار فاصله دارد. در همین حال، حدود هزار میلیارد تومان پول حقیقی از بازار خارج شد؛ این خروج سرمایه در شرایطی صورت گرفت که شاخص‌‌‌ها سبز بودند، اما معامله‌‌‌گران همچنان با شک و تردید به پایداری این رشد می‌‌‌نگرند.

به عبارت دیگر، در حالی که ظاهر بازار مثبت است، اما وزن سنگین فروشندگان در نیمه اول معاملات، نشان‌دهنده عدم اطمینان فعالان خرد از ثبات روند صعودی است. تنها در دقایق پایانی بازار بود که موجی از تقاضا از سوی خریداران شکل گرفت؛ تقاضایی که عمدتا به سمت نمادهای کوچک و بنیادمحور متمایل شد. به نظر می‌‌‌رسد انتشار برخی گزارش‌های مالی مثبت از شرکت‌های کوچک‌‌‌تر در فصل بهار، جرقه‌‌‌ای برای افزایش تمایل خرید در میان فعالان ایجاد کرده است.

بازار سبز کامودیتی‌‌‌ها 

نگاهی به بازارهای جهانی در پایان هفته گذشته نشان می‌دهد که اکثر کالاهای پایه و فلزات اساسی با بازدهی مثبت همراه بوده‌‌‌اند. این رشد عمدتا به دنبال تعدیل انتظارات تورمی، کاهش فشار نرخ بهره در آمریکا و بهبود نسبی شاخص‌‌‌های اقتصادی ایالات متحده رخ داده است. اظهارات فدرال رزرو درباره کاهش نرخ بهره و حتی پیشنهاد دونالد ترامپ برای کاهش نرخ تا یک درصد، سیگنال‌‌‌هایی به بازارها ارسال کرده که در کنار دستور مستقیم رئیس‌‌‌جمهور آمریکا برای تقویت شاخص دلار، توانسته‌‌‌اند تا حدی فضای روانی مثبتی ایجاد کنند.

در این میان، قیمت کامودیتی‌‌‌هایی مانند آلومینیوم، مس، روی و حتی برخی محصولات فولادی با رشد همراه شد. از سوی دیگر، قیمت اوره در بازارهای جهانی به رکورد جدیدی رسید که می‌تواند برای شرکت‌های اوره‌‌‌ساز بورس تهران خبر مثبتی باشد. با وجود افت قیمت نفت و گاز در اروپا و کاهش قیمت جهانی طلا، بازار سهام ایران فعلا از ناحیه بازارهای جهانی تهدید خاصی احساس نمی‌‌‌کند.

رقابت در دقایق پایانی

بررسی سرانه خرید و فروش در معاملات روز یکشنبه حاکی از آن است که گرچه تا میانه بازار فشار فروش پررنگ‌‌‌تر بود، اما در نیم‌‌‌ساعت پایانی قدرت خریداران به‌‌‌طور محسوسی افزایش یافت. این موضوع موجب شد تا شاخص کل با رشد 0.81 درصدی، جایگاه خود را در کانال 2.8 میلیون واحدی تثبیت کند. البته شاخص هم‌‌‌وزن که تصویر دقیق‌‌‌تری از وضعیت کلی نمادها ارائه می‌دهد، تنها 0.24 درصد افزایش یافت؛ نشانه‌‌‌ای از آنکه روند رشد همچنان نامتوازن است و تمرکز اصلی در نمادهای بزرگ و مورد حمایت باقی مانده است.

ورود سفارش‌‌‌های حمایتی از سوی نهادها در برخی نمادهای شاخص‌‌‌ساز نیز به شکل‌‌‌گیری فضای مثبت کمک کرد، اما واقعیت آن است که نگاه بازار بیش از هر چیز بر عملکرد واقعی شرکت‌ها متمرکز شده است. سرمایه‌‌‌گذاران به‌‌‌دنبال سهم‌‌‌هایی هستند که گزارش‌های فصلی مطلوبی ارائه داده‌‌‌اند و نسبت قیمت به سود (P/E) منطقی‌‌‌تری دارند. طبق آمارها، در دو روز اخیر، صنایعی چون سیمان، محصولات شیمیایی، لاستیک و پلاستیک جزو صدرنشینان جذب پول حقیقی بوده‌‌‌اند. این روند نشان‌دهنده گلچین شدن بازار و چرخش پول به سمت نمادهایی با مزیت‌‌‌های عملیاتی و بنیادی است.

گوشه‌‌‌نشینی صندوق‌های اهرمی

در حالی که بازار سهام تلاش می‌‌‌کند در مسیر صعودی باقی بماند، صندوق‌های اهرمی همچنان یکی از عوامل تشدید فشار فروش به‌‌‌شمار می‌‌‌آیند. حباب دو رقمی در برخی از این صندوق‌ها در کنار افزایش ضریب اهرمی آنها، موجب کاهش اشتیاق سرمایه‌‌‌گذاران نسبت به ورود به این ابزارها شده است. با توجه به عدم قطعیت در فضای اقتصادی و سیاسی کشور، سرمایه‌‌‌گذاران ریسک‌‌‌گریز ترجیح می‌دهند وارد صندوق‌هایی با ریسک کنترل‌‌‌شده‌‌‌تر شوند. منفی معامله شدن صندوق‌های اهرمی در روزی که شاخص‌‌‌ها مثبت هستند، می‌تواند نشانه‌‌‌ای از نگرانی بازار نسبت به پایداری رشد فعلی باشد. در واقع، این وضعیت گویای آن است که بازیگران باهوش بازار حاضر نیستند با وجود شرایط ناپایدار، سرمایه خود را به ابزارهایی بسپارند که ریسک بالایی دارند.