راهنمای جامع صاحبخانهها و مستاجران در پاییز ۹۹

تابستان و پاییز سال ۹۸ هر سه ماه حدود هفت درصد به مبلغ رهن و اجاره اضافه شد، اما در فصل زمستان صاحبخانه تنها توانستند اجارهخانه را چهار درصد افزایش دهند که نشان میدهد قدرت چانهزنی آنها برای دریافت اجاره بیشتر در زمستان به کلی از بین میرود. این مورد در سالهای گذشته هم اتفاق افتاده. میانگین مبلغ اجاره خانه در سه ماه فصل تابستان سال ۹۷ حدود ۹.۱ درصد و در فصل پاییز ۸.۵ درصد افزایش پیدا کرده، اما تورم فصلی در سه ماه زمستان تنها ۲.۹ درصد بوده و این یعنی صاحبخانهها در این فصل نتوانستهاند بر سر مبالغ چندان بالاتری نسبت به فصل پاییز با مستاجرها توافق کنند
صاحبخانهها در زمستان بیشتر اهل افزایش اجارهبها هستند
اگر خانه را در فصل پاییز اجاره کردهاید و این روزها باید به فکر تمدید قرارداد و چک و چانه زدن با صاحبخانه بر سر میزان افزایش مبلغ رهن و اجاره هستید، بهتر است هرطور شده با هم کنار بیاید. چراکه اگر با هم به توافق نرسید مجبور به گشتن دنبال خانه جدید خواهید شد و حتی اگر بتوانید از صاحبخانه در حد یکی دو ماه فرصت بگیرید، به فصل زمستان برمیخورید. در چنین شرایطی سالهای بعد مشکلاتتان دوچندان خواهد بود. چراکه بررسیها نشان میدهد قراردادهای اجاره در فصل زمستان افزایش بیشتری نسبت به فصل پاییز دارند.
در بین فصلهای سال، طبیعی است که با رونق بازار اجاره در فصل تابستان شاهد بیشترین افزایش مبالغ اجارهخانه باشیم. در این فصل صاحبخانهها هم مبلغ اجاره را نسبت به سال گذشته افزایش میدهند و هم سراغ مبالغ بالاتری نسبت به فصل پاییز میروند. برای مثال تورم فصل تابستان امسال نسبت به بهار به ۱۱.۸ درصد بوده در حالی که فصل بهار تورم بخش اجاره حدود ۳.۴ درصد بود. این یعنی مبلغ رهن و اجاره خانه در تابستان ۹۹ در عرض سه ماه حدود ۱۱.۸ درصد بیشتر شده است. این مورد در سال گذشته هم اتفاق افتاده. در فصل تابستان ۹۸ شاهد افزایش ۶.۹ درصد قیمتها نسبت به بهار بودیم در حالی که این رقم برای بهار حدود ۳.۱ درصد بود.
پیدا کردن مستاجر در زمستان عملا امکانپذیر نیست
توافق پاییزی بر سر قرارداد اجاره خانه نهتنها به نفع مستاجرها است، بلکه میتواند به نفع صاحبخانهها هم باشد. اگر از آن دسته صاحبخانههایی هستید که ترجیح میدهید خانهتان خالی بماند، اما آن را با مبلغ کم اجاره ندهید، بهتر است حداقل در فصل پاییز از خر شیطان پایین بیایید. چراکه اگر در تابستان مستاجر پیدا نشود، میتوان تا حدودی روی فصل پاییز حساب باز کرد، اما این موضوع برای زمستان صادق نیست. بررسی آمار تعداد قراردادهای امضا شده در فصلهای مختلف نشان میدهد هر سال در فصل زمستان معاملات اجاره خانه به حداقل میرسد. زمستان پارسال تنها حدود ۳۸ هزار قرارداد اجاره در کل کشور امضا شده است.
در مجموع اگر در فصل تابستان با مستاجر فعلیتان به توافق نرسید، شاید مشکل چندان بزرگی برایتان پیش نیاید و بتوانید بلافاصله یک مستاجر دیگر پیدا کنید تا خانه خالی نماند، اما اگر در فصل پاییز با مستاجرتان راه نیایید، احتمالا باید تا شش یا ۹ ماه دیگر صبر کنید تا بتوانید با نزدیک شدن به فصل تابستان برای خانه مستاجر پیدا کنید. در این مدت شما درآمدی که از محل اجاره دادن خانه داشتید را به کلی از دست میدهید. احتمالا تخفیف دادن به مستاجر فعلی خیلی بهتر از از دست دادن درآمد ۹ ماهه باشد.
مبلغ اجارهبها در زمستان تفاوتی با پاییز ندارد
صاحبخانههایی که فکر میکنند اگر خانهشان را خالی نگه دارند، میتوانند در فصل زمستان آن را با مبالغ بالاتری اجاره دهند، احتمالا در اشتباه هستند. موضوع صرفا به پیدا نشدن مستاجر در زمستان محدود نیست و بررسیها نشان میدهد تورم فصلی اجارهبها در زمستان به حداقل میرسد. این یعنی مبلغ اجاره خانه در این فصل تفاوت چندانی با پاییز ندارد. برای مثال در تابستان و پاییز سال ۹۸ هر سه ماه حدود هفت درصد به مبلغ رهن و اجاره اضافه شد، اما در فصل زمستان صاحبخانه تنها توانستند اجاره خانه را چهار درصد افزایش دهند که نشان میدهد قدرت چانهزنی آنها برای دریافت اجاره بیشتر در زمستان به کلی از بین میرود.
افزایش رهن و اجاره تا چه حد قابل قبول است؟
دولت در ابتدای فصل تابستان اعلام کرد مبلغ قراردادهای اجاره صرفا میتوان بین ۱۵ تا ۲۵ درصد افزایش داشته باشد. به عبارتی حداکثر میزان افزایش مبلغ رهن و اجاره در تهران ۲۵ درصد، در کلانشهرها ۲۰ درصد و در شهرهای کوچک با جمعیت کمتر از یک میلیون نفر، ۱۵ درصد اعلام شد.
گزارش مرکز آمار نشان میدهد تورم اجاره کمتر در فصل تابستان به طور میانگین حدود ۲۹ درصد بوده است. در استانی مثل آذربایجان غربی، صاحبخانهها و مستاجرها بر سر مبالغ کمتری نسبت به سال گذشته به توافق میرسند. چراکه در این استان تورم اجاره نسبت به سال گذشته ۸.۶ درصد بوده است. خراسان رضوی با ۱۴.۷ درصد و سیستان و بلوچستان با ۱۵ درصد دیگر استانها با کمترین تورم اجاره هستند. با این حساب در این سه استان صاحبخانه هستید، بهتر است بیشتر با مستاجرتان راه بیایید، چراکه قیمتها در بازار اجاره استان شما کمترین افزایش را نسبت به سال قبل داشته.