راهنمای تعیین قیمت طلا موقع خرید و فروش
افزایش قیمت طلا به ۵۰۳ هزار تومان به عنوان بیشترین نرخ از مهرماه ۹۷ تا حالا توجهات به بازار طلا را بیشتر کرده. از طرف دیگر هر انس طلای جهانی رکورد شش ساله را شکسته و تاثیر پررنگی در رشد طلا در بازار ایران گذاشته است. چراکه قیمت‌ها در بازار داخلی بر اساس انس، قیمت دلار و مظنه روزانه تعیین می‌شود
فرارو- قیمت هر گرم طلا به ۵۰۳ هزار تومان رسیده است. آخرین بار چنین اتفاقی را در مهرماه سال ۹۷ شاهد بودیم. درست زمانی که دلار برای یک روز به نزدیکی ۲۰ هزار تومان رسیده بود. آن زمان هر انس طلا در بازار‌های جهانی هزار و ۱۹۰ دلار بود، اما حالا شاهد رکوردشکنی طلا در دنیا هستیم. طوری که امروز قیمت جهانی انس طلا به رقم هزار و ۵۷۳ دلار رسیده و بعضی منابع از رشد قیمت انس تا هزار و ۵۷۸ دلار خبر می‌دهند. این رقم در شش سال گذشته بی‌سابقه است، طوری که آخرین بار در سال ۲۰۱۳ مصادف با فروردین‌ماه ۹۲ شاهد چنین ارقامی برای قیمت انس طلا بودیم. رکوردشکنی طلا در بازار‌های داخلی و جهانی توجه خیلی‌ها را به این حوزه جلب کرده است. برای همین در این گزارش سراغ روش‌های تعیین قیمت طلا رفته‌ایم تا ببینیم هر گرم طلای ۱۸ عیار روزانه چطور قیمت‌گذاری می‌شود و طلا در بازار ایران چه نسبتی با بازار‌های جهانی دارد. همچنین در این گزارش تفاوت قیمت‌گذاری طلا موقع خرید و فروش را هم بررسی کرده‌ایم که نشان می‌دهد برای سرمایه‌گذاری در این بازار نمی‌توان روی مصنوعات طلا حساب باز کرد و اگر به قصد سرمایه‌گذاری وارد بازار طلا شویم، مجبوریم ریسک خرید طلای آب شده یا دست دوم را به جان بخریم.
قیمت هر گرم طلای ۱۸ عیار چطور تعیین می‌شود؟
قیمت طلا در بازار ایران رابطه مستقیمی با قیمت دلار و انس جهانی طلا دارد و بر اساس این دو نرخ قیمت‌گذاری می‌شود. هرچند، گاهی ممکن است قیمت طلا در بازار ایران مستقل از انس و دلار نوسان داشته باشد که به عرضه و تقاضا در بازار بستگی دارد. برای مثال در نزدیکی اعیاد مذهبی با بالا رفتن تقاضا و در ایام محرم و صفر با رکود در بازار، قیمت طلا در بازار کمی متفاوت خواهد بود.
بیشتر بخوانید: واکنش بازار‌های داخلی و خارجی به خبر شهادت سردار سلیمانی
انس جهانی بر حسب دلار قیمت‌گذاری می‌شود. برای همین با تبدیل دلار به تومان با توجه به نرخ روز بازار ارز، قیمت هر انس طلا در بازار ایران به دست خواهد آمد. آخرین قیمت دلار در صرافی‌ها ۱۳ هزار و ۳۳۰ تومان است و هر انس طلای جهانی، هزار و ۵۷۳ دلار است. با این حساب هر انس طلای ۲۴ عیار حدود ۲۰ میلیون و ۹۶۸ هزار تومان قیمت دارد. انس یکی از واحد‌های اندازه‌گیری با علامت OZ است که به اندازه ۳۱.۱۰۳۴ گرم وزن دارد. با این تفسیر برای محاسبه قیمت هر گرم طلای ۲۴ عیار، باید ۲۰ میلیون و ۹۶۸ هزار تومان را بر ۳۱.۱۰۳۴ تقسیم کنیم که نتیجه آن قیمت ۶۷۴ هزار تومان برای هر گرم طلای ۲۴ عیار خواهد بود. همانطور که می‌دانید، طلای ۱۸ عیار خلوص کمتری دارد و تقریبا ۷۵ درصد آن را طلای خالص تشکیل داده است. با این حساب برای تبدیل قیمت طلای ۲۴ عیار به ۱۸ عیار، باید آن را در ۰.۷۵ ضرب کنیم که با این کار قیمت هر گرم طلای ۱۸ عیار در بازار ایران معادل ۵۰۶ هزار تومان به دست می‌آید. همانطور که گفتیم قیمت طلا در بازار ایران دقیقا منطبق بر بازار جهانی نیست و کمی اختلاف دارد. برای ساده‌تر شدن محاسبه قیمت طلای ۱۸ عیار بر اساس انس جهانی، بهتر است به جای ضرب و تقسیم‌های پیاپی، قیمت روز دلار را در انس طلا ضرب و بعد با نسبت ۰.۰۲۴۱ به قیمت طلای ۱۸ عیار تبدیل کنیم. علت اختلاف جزئی بین قیمت طلا در بازار ایران و جهان این است که فعالان بازار طلا، قیمت‌ها را بر اساس مظنه روز تعیین می‌کنند که عموما رابطه نزدیکی با انس جهانی دارد.
فرمول تعیین قیمت طلا بر اساس مظنه
بازاری‌ها قیمت طلا را نه بر اساس هر گرم طلای ۱۸ عیار، بلکه بر اساس مظنه تعیین می‌کنند. مثلا امروز مظنه طلا ۲۱۸۳ است. این یعنی هر مثقال طلای ۱۷ عیار با خلوص ۷۰۵ با قیمت دو میلیون و ۱۸۳ هزار تومان فروخته می‌شود. آن‌ها از روی مظنه روز قیمت طلای ۱۸ عیار را محاسبه می‌کنند. برای این کار کافی است مظنه را در رقم ۰.۲۳۰۹ تقسیم کنیم. به عبارتی این رقم، نسبت تبدیل مظنه به قیمت هر گرم طلای ۱۸ عیار است. برای مثال با ضرب کردن این نسبت در مظنه روز یعنی ۲۱۸۳ قیمت طلای ۱۸ عیار رقمی معادل ۵۰۳ هزار تومان به دست می‌آید.
توجه داشته باشید که خلوص طلا صرفا در برخی بازار‌ها مثل ایران با عیار محاسبه می‌شود و در بازار‌های جهانی خلوص عیار را با یک عدد سه رقمی تعیین می‌کنند. برای مثال طلای ۲۴ عیار با بیشترین درجه خلوص، در بازار‌های جهانی به عنوان طلای ۹۹۹ شناخته می‌شود. عبارتی که روی شمش‌های طلا هم قابل مشاهده است. این مورد نشان می‌دهد از هر هزار اتم، ۹۹۹ اتم طلای خالص است. طلای ۱۸ عیار، درجه خلوص ۷۵۰ دارد و ۷۵ درصد عناصر تشکیل دهنده آن طلا است. ۲۵ درصد باقی مانده انواع آلیاژ‌هایی مثل نقره، مس و ... است که رنگ طلا را تعیین می‌کند. برای مثال طلای رزگلد که سرخ‌رنگ است، از آلیاژ مس در تشکیل آن استفاده شده و طلای سفید، آلیاژ نقره دارد. البته طلای با درجه خلوص ۷۴۰ هم ۱۸ عیار نام‌گذاری می‌شود، اما قیمت آن پایین‌تر است. درجه خلوص طلای ۱۷ عیار ۷۰۵ است. برای همان اگر بخواهیم قیمت طلای ۲۴ عیار را به ۱۷ عیار تبدیل کنیم، باید آن را در عدد ۰.۷۰۵ ضرب کنیم.
هر مثقال طلا معادل ۴.۶۰۸۳ گرم وزن دارد. به عبارتی وقتی می‌گوییم مظنه ۲۱۸۳ است، یعنی هر گرم طلای ۱۷ عیار ۴۷۳ هزار تومان قیمت دارد. برای تبدیل این رقم به قیمت طلای ۱۸ عیار، لازم است آن را در ۷۵۰ (درجه خلوص ۱۸ عیار) ضرب و بر ۷۰۵ (درجه خلوص ۱۷ عیار) تقسیم کنیم تا نهایتا عدد ۵۰۳ هزار تومان به عنوان قیمت هر گرم طلای ۱۸ عیار به دست بیاید. به جای این ضرب و تقسیم‌ها، کافی است همان نسبت مظنه به قیمت طلا یعنی ۰.۲۳۰۹ را در ذهنمان داشته باشیم.
روش تعیین قیمت طلا در زمان خرید
اگر بخواهید طلا بخرید، قیمت طلا تنها بخشی از هزینه‌های شما را تشکیل می‌دهد. طلاساز‌ها برای هنری که در ساخت طلا به خرج می‌دهند، اجرت می‌گیرند. اجرت طلا بر حسب زیبایی و ظرافت مصنوعات طلا تعیین می‌شود. خود طلافروش‌ها اجرت را با نسبتی از قیمت روز طلا محاسبه می‌کنند. برای مثال اجرت می‌تواند به اندازه ۲۰ درصد قیمت روز طلا باشد. هرچند، آن‌ها این رقم را نه به صورت درصد بلکه به عنوان یک هزینه مستقل به مشتری می‌گویند. برای مثال وقتی اجرت یک انگشتر ۱۰ درصد باشد، فروشنده‌ها اجرت طلا را ۵۰ هزار تومان اعلام می‌کنند. برای همین ممکن است با افزایش قیمت طلا، اجرت آن هم افزایش پیدا کند. اجرت طلا‌های ساخت ایران عموما رقمی بین سه تا ۱۰ درصد محاسبه می‌شود، اما خارجی‌ها خیلی گران‌تر حساب می‌کنند. اجرت طلا برای مصنوعات خارجی که بعضا در ترکیه یا ایتالیا ساخته شده‌اند، عموما ۳۰ درصد است و نهایتا به ۵۰ درصد قیمت روز طلا یعنی ۲۵۰ هزار تومان به ازای هر گرم می‌رسد.
اگر اجرت را به قیمت روز طلا اضافه کنید، هنوز راه زیادی برای تعیین قیمت نهایی فاصله باقی مانده است. این قیمت شامل ۹ درصد مالیات بر ارزش افزوده و هفت درصد سود طلافروش می‌شود. همچنین اگر بخواهید جواهر بخرید، قیمت سنگ‌های سوار شده روی طلا هم جداگانه محاسبه خواهد شد.
یک انگشتر طلا را در نظر بگیرید که با اجرت ۱۰ درصد ساخته شده و چهار گرم وزن دارد. با توجه به اینکه آخرین قیمت هر گرم طلای ۱۸ عیار ۵۰۳ هزار تومان است، هزینه اجرت ساخت برای این طلا، حدود ۵۰ هزار تومان به ازای هر گرم محاسبه می‌شود و هر گرم این انگشتر در مجموع ۵۵۴ هزار تومان قیمت دارد. اگر این رقم را در وزن انگشتر یعنی چهار گرم ضرب کنیم، به دو میلیون و ۲۱۶ هزار تومان می‌رسیم. بعد از اضافه کردن ۹ درصد مالیات ارزش افزوده و هفت درصد سود فروشنده، قیمت نهایی این انگشتر به دو میلیون و ۵۸۴ هزار تومان خواهد رسید. باید توجه داشته باشید که ارزش طلای به کار رفته در این انگشتر حدود دو میلیون تومان خواهد بود و ۵۸۰ هزار تومان باقی مانده، هزینه‌های جانبی طلا به حساب می‌آیند.
روش تعیین قیمت طلا در زمان فروش
احتمالا با بالا رفتن قیمت طلا و رکوردشکنی آن شما هم به فکر فروش طلا افتاده باشید، اما باید توجه کنید که موقع فروش، طلا را با قیمت خیلی پایین‌تر از شما خواهند خرید. در چنین حالتی اجرت ۱۰ درصدی ساخت طلا، مالیات ۹ درصدی ارزش افزوده و سود هفت درصدی فروشنده به کلی کنار می‌روند و صرفا ارزش طلا محاسبه خواهد شد. همان انگشتر چهار گرمی را در نظر بگیرید که برای خرید آن دو میلیون و ۵۸۴ هزار تومان هزینه کردیم؛ اگر بخواهیم این انگشتر را بلافاصله به مغازه دیگری بفروشیم، آن را تنها دو میلیون تومان قیمت‌گذاری می‌کنند و ما با خرید و فروش این طلا حدود ۵۸۰ هزار تومان ضرر خواهیم کرد. هرچند بعضی فروشنده‌ها برای جلب رضایت مشتری‌شان می‌گویند در صورتی که طلا را به خودمان بفروشید، اجرت آن را به شما برمی‌گردانیم. این مورد عموما درباره طلا‌هایی به کار می‌رود که دارای گارنتی هستند یا ماندگاری زیادی دارند. بعضا طلافروش‌ها این طلا‌ها را بعد از آبکاری به ویترین برمی‌گردانند که غیرقانونی است. برای همین بهتر است موقع فروش طلا از صاحب مغازه بخواهید جلوی چشم خودتان طلا را برش دهد. هرچند، آن‌ها اگر به اصالت طلا شک کنند، خودشان برای محک آن
طلا را برش خواهند داد.
