قیمت واقعی برق چقدر است و دولت چقدر یارانه میدهد؟
در حال حاضر یکی از ضرورتهای صنعت برق اصلاح تعرفه برق مازاد بر الگوی مصرف مشترکین برای مشترکین پرمصرف است. به گونهای که ایدهآلترین شکل توزیع یارانهها در قالب کارت اعتباری یارانه انرژی است که قادر است به کاملترین شکل ممکن تمام افراد را از یک سطح برابر یارانه بهرهمند گرداند و یکی از موارد قابل توجه در اجرای این طرح منافع دوسویه دولت و مردم است.
بنا به گفته کارشناسان و فعالان این حوزه «حجم یارانه عظیمی که به برق مصرفی داده میشود، موجب شده است که دخل و خرج وزارت نیرو با هم نخواند، اقتصاد برق با مشکل مواجه شود، وزارت نیرو نتواند بهای برق نیروگاهها را بپردازد، تمایل به سرمایهگذاری در نیروگاهها چه از جانب سرمایهگذاران چه از جانب بانکها برای ارایه تسهیلات کم شود و در نتیجه در سال ۹۷ با خاموشی روبهرو شویم.»
خاموشیهایی که به احتمال قوی در سال آینده نیز با تداوم روال فعلی همچنان عضو ثابت بخش نیرویی دولت است؛ موضوعی که مورد تاکید محمدحسن غفوری، عضو انجمن انرژیهای تجدیدپذیر اتاق بازرگانی ایران نیز هست. وی با اشاره به اینکه ایران جزو کشورهایی است که برق را ارزان میفروشد، میگوید: اگر اقتصاد برق با مشکل مواجه شود، همه خانواده وزارت نیرو ضرر میکنند.
محمدامین زنگنه، عضو کارگروه ترویج انجمن انرژیهای تجدیدپذیر (اتاق بازرگانی ایران) و فعال بخش خصوصی در خصوص قیمت تمام شده برق در ایران در مقایسه با سایر کشورها میگوید: برای مثال در تایلند، برق به قیمت ۳ سنت از نیروگاهها خریداری میشود و به قیمت ۷ الی ۱۳ سنت به مردم فروخته میشود. در کشور ما در بدو ورود تجهیزات، به تجهیزات نیروگاههای خورشیدی ۲۰ درصد عوارض گمرکی تعلق میگیرد و برای نیروگاههای حرارتی نیز تعرفه ۱۵ درصدی تعلق میگیرد در صورتی که در تایلند تعرفهای برای ورود این تجهیزات در نظر گرفته نمیشود؛ بنابراین تولید برق در ایران ابتدا بین ۱۵ تا ۲۰ درصد، بسته به نوع تکنولوژی، هزینه اولیه بالاتری خواهد شد که موجب میشود نتوان انتظار داشت قیمت برق در ایران هم ۳ سنت خریداری شود.
به گفته زنگنه اگر میخواهیم قیمت تمام شده برق کاهش یابد باید ارز دولتی به این بخش تخصیص یابد، تعرفههای گمرکی برداشته شود، نظام بانکی وامهای طولانیمدت با نرخ بهره پایین بدهد همچنین امکان بیمه اعتباری طرحهای تولید برق فراهم شود.
حذف یارانهها
نگین بهشت کار، عضو کارگروه ترویج انجمن انرژیهای تجدیدپذیر (اتاق بازرگانی ایران) با اعتقاد بر اینکه باید یارانههای هنگفت دولتی را حذف کنیم تا این صنعت روی پای خود ایستاده و شاهد خاموشیها نباشیم، میگوید: برای اینکه بتوانیم نقشه راه مناسبی برای حذف یارانه به سوختهای فسیلی در تولید برق فراهم کنیم، اولین پیشنیاز رسیدن به اجماع در این زمینه است.
تجربه گازی
ایرج مهرآزما، مشاور مرکز پژوهشهای مجلس در ادامه گفت: ما در سال آینده نیاز به ۸ هزار مگاوات ظرفیت نیروگاهی داریم و با بحران خاموشی روبهرو خواهیم بود؛ یکی از راهحلها افزایش قیمت برق در ساعات پیک مصرف است. بنابراین هر کسی از مرز پیک مصرف عبور کند، مبلغ بالاتری را خواهد پرداخت و کنتور سه زمانه برای کسانی که مصرف پیک آنها بالاست در نظر گرفته میشود. البته این راهکار تنها برای کوتاهمدت در نظر گرفته شده است.
مصرف معادل تولید
محمدابراهیم رییسی، کارشناس بخش اقتصاد انرژی در میزگردی که به منظور بررسی یارانههای سوخت در بخش برق کشور برگزار شد، گفت: میزان صرفهجویی سوخت در هر کیلووات ساعت با تبدیل به بشکه نفت میتواند معیار مناسبی برای هزینه فرصت گاز در کشور باشد.
اصلاح تعرفه
جواد نوفرستی، محقق و کارشناس در حوزه اقتصاد انرژی و رییس انجمن جامعه ایمن کشور با اشاره به اینکه بیعدالتی محض در توزیع یارانه پنهان برق انجام میشود، گفت: در حال حاضر یکی از ضرورتهای صنعت برق اصلاح تعرفه برق مازاد بر الگوی مصرف مشترکین برای مشترکین پرمصرف است. به گونهای که ایدهآلترین شکل توزیع یارانهها در قالب کارت اعتباری یارانه انرژی است که قادر است به کاملترین شکل ممکن تمام افراد را از یک سطح برابر یارانه بهرهمند گرداند و یکی از موارد قابل توجه در اجرای این طرح منافع دوسویه دولت و مردم است.